Jack Spijkerman: ’We doen het één keer’

De 71-jarige Spijkerman kondigde zes jaar geleden zijn tv-pensioen aan. Tegenwoordig geeft hij onder meer lezingen over kunst en werkt hij een dag in de week als vrijwilliger bij het archief van Ajax. Toch vond hij het erg leuk om weer eenmalig het programma te mogen maken. En niet alleen Spijkerman was blij. „Iedereen zei ja toen ik begon rond te bellen. Peter Heerschop, Viggo Waas, Hans Sibbel, Owen Schumacher, Erik van Muiswinkel, Sanne Wallis de Vries en Paul Groot doen mee. Aan het Kopspijkers-blok staan Bert Visscher en Brigitte Kaandorp.” De special werd gemaakt vanwege de 25e verjaardag van de eerste uitzending van Kopspijkers, toen nog Spijkertijd. Tot april 2005 was het programma te zien bij de VARA voordat Jack overstapte naar Talpa. Daar maakte hij drie seizoenen van de soortgelijke serie Koppensnellers. Die show bleek echter minder succesvol. In 2005 was je ’onvoorstelbaar verdrietig en aangeslagen’ toen de Vara in reactie op je overstap direct de laatste vier uitzendingen van Kopspijkers schrapte. Is hiermee nu alles vergeven en vergeten? „Ja joh, ik ben niet rancuneus.” Wijzend naar zijn keukentafel: „De cabaretiers waarmee ik toen werkte, hebben daarna allemaal weer hier gezeten. Iemand als Erik van Muiswinkel ging niet mee naar Talpa, maar is nog steeds een van mijn beste vrienden. Ik vond het jammer dat het programma abrupt werd gestopt, terwijl ik het dacht dat ik het op de juiste manier had aangepakt. Mijn team had ik ingelicht dat ik in gesprek was met John de Mol, ik wilde het seizoen gewoon netjes afmaken en daarna de overstap maken. Van mijn onvrede over bepaalde zaken bij de Vara was de directie op de hoogte. Omdat ik niet wilde schijten in het bord waaruit ik jaren gegeten had, besloot ik me daar in de pers niet over uit te laten en daar heb ik me altijd aangehouden. “ „Al snap ik best dat ze boos waren en er een hoop om te doen was. Maar kijk nu: Paul de Leeuw zit bij RTL, Bert Visscher laat zijn shows door SBS6 uitzenden en ook Brigitte Kaandorp is te zien bij RTL. Drie maanden na mijn overstap ging ik scheiden, wat daar niets mee te maken had. Met mijn ex had en heb ik een hele goede verstandhouding. Ik was verdrietig genoeg toen werd geschreven dat ik niet meer naar mijn gezin had omgekeken, dat ik thuis niet te genieten was geweest vanwege slechte kijkcijfers. Terwijl, als er iemand een optimist is... Dat heeft me destijds nog het meeste pijn gedaan. Omdat tante Mien in Assen dan toch denkt: zie je, eerst gaat hij voor het grote geld naar Talpa en dan verwaarloost hij ook nog zijn zoon. Het was een heftige tijd. Waarin ik weliswaar op de grond lag maar tegelijk dacht: ik sta wél weer op.” Waarom koos je voor Talpa? „Op mijn 57e kreeg ik de kans een langdurig contract, van acht jaar, te tekenen voor een hartstikke goed salaris. Nu kon ik mijn eigen bedrijf oprichten. Ik zou de hele cabaretpoot gaan doen van John, en wist precies met welke presentatoren en cabaretiers hij aan het praten was. Maar door een foutje van Reinout Oerlemans, die een briefje had laten slingeren over een idee voor een sportprogramma met mij bij Talpa, kwam het veel eerder naar buiten. Ha, toen trokken velen zich terug. Nooit zal ik namen noemen, maar ik ontving sms’jes van mensen die zeiden: ik wacht nog even een jaartje.” Wat heeft de overstap je uiteindelijk opgeleverd? „Tja, het mislukte, heel jammer. John heeft me netjes gebeld dat de stekker uit de zender ging. Hij zei: ’Maak je geen zorgen. Het contract dienen we uit en ik breng je terug op tv’. Hij hield woord, bij RTL heb ik onder meer Wat vindt Nederland? en Koning voetbal gemaakt. Ik heb niet voor dood in de goot gelegen. Mijn enige fout is dat ik bij Talpa van Koppensnellers een soort kopie van Kopspijkers heb gemaakt. Dat is nooit goed. Dat ik daar niet heb gezegd ’jongens, we gooien alles overboord en gaan een heel nieuw programma maken’ is het enige dat ik mezelf kwalijk neem. Maar verder? Ik heb er een hoop van geleerd. En spijt is wat de koe schijt.” Smaakt het naar meer? Een structurele comeback van Kopspijkers past in de huidige retrotrend. „We hebben gezegd: we doen het één keer. Ik ben heel huiverig voor het terughalen van programma’s. Bovendien: je ziet nu typetjes in allerlei programma’s. Carlo Boszhard doet het heel knap, al vind ik het iets minder cabaret. En zelfs het journaal doet tegenwoordig aan leuke fragmenten. Bij BnnVara is al geroepen: waarom maken we niet een hele serie als het een succes wordt? Maar in principe is het nee.” Welke typetjes van de TV Kantine vind je leuk? „Erik ten Hag (Ajax-trainer, red.) is bijvoorbeeld heel geslaagd. Toevallig werd bij ons ook besproken of we straks niet iemand Ten Hag moeten laten doen. Ik zei: ’nee, Carlo heeft hem zo subliem in de vingers, dat moet je niet willen beconcurreren’.” Is jouw grote verdienst het ontdekken van al dat talent onder cabaretiers? „Nee hoor. Mensen ontdekken zichzelf, vind ik. Zij stonden in het theater al leuk te zijn. En ik zag hen omdat ik alle voorstellingen afliep. Je kunt beter zeggen dat ik veel cabaretiers de ruimte heb gegeven binnen een programma waarin veel gebeurde.” Jij had niet eens zoveel zin in die typetjes aan tafel, toch? „Het was een idee van Owen Schumacher. Ik twijfelde: ’Dat is iets voor Kees van Kooten, en Erik van Muiswinkel. Maar noem me verder nog iemand die dat kan.’ De naam van Paul Groot viel, een acteur uit Goede Tijden waarvan ik nog nooit had gehoord. We spraken af om het zes keer te proberen. Kopspijkers is meer dan de typetjes, maar het groeide onbetwist uit tot de tien leukste minuten van de show. Waar ik nog steeds om moet lachen? Bijvoorbeeld om Martine Sandifort als prinses Margarita, met naast haar De Roy van Zuydewijn. ’Ik vind dit heel moeilijk om te zeggen: amuliniumfolie’. Maar er was zoveel... Mat Herben die lijntjes doorkreeg van Pim Fortuyn. Ach... we hebben gepist van het lachen.”