Mark Rietman speelt Salieri in ’Amadeus’

Zelf worstelde Mark Rietman (28 november 1960, Amsterdam) ook een tijdje met zijn eigen - in zijn ogen - middelmatigheid. Hij stopte daardoor zelfs tijdelijk met acteren. „Ik kwam na de toneelschool als beginnend acteur al vrij snel bij Toneelgroep Amsterdam terecht, maar daar had ik het gevoel boven m’n macht te werken. Anderen vonden het prima wat ik stond te doen, maar zelf was ik voor mijn gevoel alleen maar bezig met overleven. Ik vond het lange tijd ook moeilijk om het levend te houden, om avond na avond hetzelfde te doen op het toneel. Ik realiseerde me dat ik geen van God gegeven acteur als Pierre Bokma was, maar eerder een goede middenvelder. Ik heb nooit derde speer van achter hoeven spelen. Kreeg altijd mooie rollen. Dus mensen zagen het wel in me, maar ik was op een gegeven moment niet meer tevreden. Pas toen ik mijn eigen, hoge verwachtingen losliet, kon ik gaan genieten van het spelen. Nu staat het plezier in het spelen en het werken met fijne collega’s voor mij voorop”, vertelt de acteur. Prijzen Inmiddels heeft Rietman een rijke schare aan rollen gespeeld en steekt hij alsnog fier boven dat middenveld uit. Zo won hij een Louis d’Or voor zijn rol in Raak me aan (2005, Het Toneel Speelt) en werd hij zelfs nóg vier keer genomineerd voor deze prestigieuze toneelprijs. Voor de tv-serie Vuurzee ontving hij in 2010 een Academy Award en voor zijn rol van Kiet in Oud Geld ontving hij zowel in 1998 als in 1999 een Gouden Beeld. Aan wenslijstjes heeft hij eigenlijk nooit gedaan. „Het was niet zo dat ik hoopte ooit nog eens de rol van Hamlet of Richard III te kunnen afstrepen of zo, maar ik had wel hele goede herinneringen aan de Amadeus die ik hier in de Haagse Koninklijke Schouwburg zag in een regie van Guido de Moor, met Willem Nijholt in de rol van Antonio Salieri. Ik zat toen zelf nog op de toneelschool en herinner me die prachtige monoloog, het spel, de muziek en het drama van die oude man die terugkijkt op zijn bijna geëindigde leven. Ik weet nog dat ik toen al dacht dat het me geweldig leek om die rol - waar ik op dat moment natuurlijk nog veel te jong voor was - ooit zelf nog eens te mogen spelen, terwijl mijn medestudenten juist niet uitgepraat raakten over de rol van Mozart. Ik ben kennelijk een beetje oud geboren”, lacht de acteur. Blokfluit Rietman had zich zo’n drie jaar terug in een whatsapp-bericht aan regisseur Theu Boermans laten ontvallen dat hij de rol van Salieri wel zou zien zitten, mocht die ooit nog eens voorbij komen. En nu is het dus zo ver en wordt het stuk door negen acteurs, een koor, sopraan Lucie Chartin en een live orkest gespeeld en gemusiceerd in een decor van Bernhard Hammer (o.a. Soldaat van Oranje), met kostuums van couturier Mattijs van Bergen (die ook voor koningin Máxima ontwerpt). „Ik heb samen met Sander Plukaard, die de rol van Mozart speelt, zelfs nog directieles gehad. Ik houd ontzettend van muziek, maar ik moet in Sander mijn muzikale meerdere erkennen, dus ik ben blij dat hij meer te dirigeren heeft. Zelf speel ik blokfluit en kan ik een beetje zingen, maar dat is het wel zo’n beetje.” Naast muziek van Mozart, zijn er ook composities van Salieri te horen in de voorstelling. „Dat is best aardig om naar te luisteren. Het is zeker geen prutswerk, maar Salieri realiseert zich in de voorstelling heel goed dat het niet briljant is. Dat God hem heeft gepasseerd als het om zijn talent gaat en het aan Mozart heeft geschonken. Dat zijn streven naar onsterfelijkheid via zijn muziek oneigenlijk was. Dat het daar in het leven uiteindelijk ook niet om draait. Daar gaat Amadeus voor mij ook heel erg over. Hoe vul je je leven in? Hoe geef je het zin? Want ook van het werk van een acteur blijft uiteindelijk maar weinig over.” Eind van het jaar is Mark Rietman overigens te zien in de nieuwe film van en met Linda de Mol April, May en June, hij speelt een gastrol in de Penoza-film en begin 2020 staat hij naast Tjitske Reidinga in Dangerous Liaisons, in een regie van Nina Spijkers. „Tjitske en ik wilden al langere tijd nog eens samen iets maken. Ik heb haar nog les gegeven en haar eindexamenvoorstelling die ze samen met Thekla Reuten maakte begeleid. Ook regisseerde ik haar in de niet al te geslaagde Midzomersnachtdroom bij het Ro Theater. We hebben altijd enorme pret met elkaar, dus ik ben benieuwd hoe dat gaat uitpakken. Zeker ook omdat verleiding op het toneel nu niet direct mijn corebusiness is.” ’Amadeus’ is van 11 t/m 22 juni te zien in de Koninklijke Schouwburg, Den Haag en van 26 juni t/m 14 juli in het DeLaMar Theater, Amsterdam. Vanaf september landelijke tournee. Info: amadeusintheater.nl In de voetsporen van Krabbé en Nijholt Het door Peter Shaffer geschreven stuk Amadeus ging in 1979 in première in het Royal National Theatre in Londen en werd bekroond met meerdere Tony- en Olivier Awards. Hij baseerde het op een kort stuk van Alexander Pushkin uit 1830, getiteld Mozart en Salieri. De voorstelling van Shaffer vertelt het grotendeels gefictionaliseerde verhaal van componist Antonio Salieri die aan het hof van de keizer geconfronteerd wordt met het geniale talent van Wolfgang Amadeus Mozart. Verteerd door een obsessieve jaloezie gaat Salieri de strijd aan met Mozart, met de muziek en uiteindelijk ook met zijn geloof in God. In 1984 won de gelijknamige verfilming door Miloš Forman maar liefst acht Oscars. In Nederland werd Amadeus in 1980 voor het eerst opgevoerd in een regie van Guido de Moor, met Willem Nijholt in de rol van Salieri en Hans Hoes als Wolfgang Amadeus Mozart. In 1991 speelde Nijholt de rol opnieuw in zijn eigen regie. Jeroen Krabbé vierde in 2005 zijn 40-jarig toneeljubileum met de rol van Salieri. Tegenover zich trof hij Marc-Marie Huijbregts als Mozart.