Amerika herontdekt Kleine Huis op de Prairie: ’Griezelig herkenbaar’

De consternatie op sociale media over de epidemie in Het Kleine Huis op de Prairie is bij hoofdrolspeelster Melissa Gilbert (55) niet onopgemerkt gebleven. Jarenlang vertolkte zij de rol van Laura Ingalls, later Laura Ingalls-Wilder. Het maakte haar wereldwijd bekend. De serie werd in Amerika uitgezonden tussen 1974 en 1983, maar is nu opnieuw te bekijken via Amazon Prime. En dat doen de Amerikanen blijkbaar massaal. Dat de serie al jarenlang niets aan populariteit verliest, al speelt het verhaal zich anderhalve eeuw geleden af, blijkt maar weer. Eerder al dacht SBS er in Nederland hetzelfde over: de zender zond in 2016 en 2017 herhalingen van de oorspronkelijke serie uit en boekte daarmee succes. Wederom lieten kijkers, die dankzij de EO tussen 1975 en 1986 van de serie hadden kunnen genieten, zich meeslepen door de avonturen van de bewoners van het Amrikaanse dorpje Walnut Grove. Wie kent niet de familie Ingalls zelf, met de altijd betrouwbare vader Charles (gespeeld door de legendarische Michael Landon), de zachtmoedige moeder Caroline (Karen Grassle) en Laura’s gehoorzame oudere zus Mary (Melissa Sue Anderson). In tegenstelling tot Laura zelf, die een echte tomboy is. Of wat te denken van winkeleigenaar meneer Oleson, zijn deftige vrouw Harriet – gespeeld door Katherine McGregor, die bij haar overlijden in december 2018 nog talloze fans bleek te hebben overgehouden aan haar tijd uit de serie – en hun verwende dochter Nellie (Alison Arngrim), die immer overhoop ligt met Laura. Genoeg ingrediënten om te begrijpen dat kijkers in Amerika juist deze serie kiezen als ze even willen ontsnappen aan de realiteit. Of, zoals een twitteraar het zegt, aan ’het voortdurende nieuws over het coronavirus’. Maar daar kwamen ze van een koude kermis thuis. Griezelig De serie valt midden in de actualiteit, met de opzienbarende afleveringen Quarantaine en Plague. En al speelt ’Het Kleine Huis’ zich af in de laatste drie decennia van de negentiende eeuw (1870-1890), er zijn ’griezelig’ veel overeenkomsten met vandaag de dag. Hoewel ’feest der herkenning’, gezien de huidige situatie, een volstrekt ongepaste term is, roept de gelijkenis van de plaag tyfus in de serie met het huidige coronavirus bij kijkers wel veel emoties op. Het zet Melissa Gilbert aan het denken. „Ik realiseer me hoe vooruitziend het was”, constateert ze in Amerikaanse media. Want hoeveel overeenkomsten zijn er wel niet met het huidige Amerika, waar intussen een schrikbarend aantal van 60.000 mensen is gestorven aan het coronavirus. De stress onder de artsen is enorm; zo erg zelfs dat een arts uit New York die daar leiding gaf aan een Eerste Hulp-post, zichzelf van het leven beroofde. Volgens haar familie had ze vóór de coronacrisis geen psychische klachten; ze zou simpelweg ’te veel hebben gezien’. Het doet denken aan de overvolle kerk in het fictieve Walnut Grove, waar vader Ingalls met de plaatselijke dominee en dokter zich met gevaar voor eigen leven bekommert om de zieken. Eens in de paar dagen komt hij thuis, en te horen is hoe Laura vertelt hoe moe hij eruitziet en hoeveel zorgen zijn moeder zich om haar vader maakt. Al wil ze dat niet laten blijken... Onbekende doden Staat de serie sowieso al bekend als nietsontziend, als het om ziekte en dood gaat, ook in deze afleveringen sterven er velen. De heftigheid van zulk lijden is ook voelbaar in de serie, waar kijkers een vader zien die machteloos moet toezien hoe de plaag van zijn zoon een trillend wrak maakt, zijn vrouw van het leven berooft en later ook alsnog zijn zoon. Een ware tranentrekker is de scène waarin de vader in wanhopige ontkenning zijn kind in zijn armen neemt. Eveneens herkenbaar is het anonieme zelfgegraven graf, waarin vader Ingalls een ’onbekend oud mannetje’ legt. Momenteel worden onbekende doden door het coronavirus in New York tijdelijk begraven op Hart Island; een eiland dat wel het ’grootste massagraf’ van Amerika wordt genoemd. Eerder werd het gebruikt om lichamen te begraven van overledenen aan de Spaanse Griep en aids. Daarvoor werd het gebruikt als quarantaineplek voor hen die leden aan de gele koorts of tuberculose. Gemeenschapszin Naast alle verdrietige gebeurtenissen in de afleveringen, is er ook sprake van zorg voor elkaar en een sterk gemeenschapsgevoel. En dat is de kracht van Het Kleine Huis op de Prairie in deze tijd, concludeert Gilbert. „Het gaat over zelfopoffering voor het grotere geheel. Zo doneert de winkeleigenaar Mr. Olsen uit de serie - die net als ondernemers nu ook zijn zaak moest sluiten - dekens en pannen uit zijn winkel en riskeert dominee Alden zijn eigen gezondheid om anderen te helpen. Gilberts conclusie is dan ook: „We zullen de pandemie overleven door samenwerking. Net als in de serie: ze hadden daar nog niet de wetenschappelijke voordelen die wij nu hebben of enige vorm van echte medische behandeling, maar ze hielpen elkaar als gemeenschap door de crisis heen. Het is nu aan ons om te helpen. Zelfs al is het maar dat je een boek voorleest aan iemand die in quarantaine zit, boodschappen doen of een brief sturen aan iemand die thuiszit.” Ratten De actrice heeft zelf momenteel haar huis in New York verlaten en zich teruggetrokken in haar jagershut vlak buiten de stad, in berggebied Catskills. „Zelfs op die kleine schaal laat zoveel van wat we in de serie deden, zien wat we nu kunnen doen. Het dorpje probeerde de situatie te beheersen door iedereen thuis in quarantaine te zetten, de zieken bij elkaar te brengen op één plek, en de bron te vinden.” De bron werd in de serie uiteindelijk gevonden: de plaag bleek van ratten te komen die op de meel uit waren van een sluwe handelaar die daar enorme voorraden van had. Gilbert zou willen dat het coronavirus uiteindelijk ook die laatste overeenkomst met de serie heeft: dat het zo relatief eenvoudig is te verslaan. „Dat we alleen maar een warenhuis vol ratten in de brand hoeven te steken en het dan over is.” Maar ze weet wel beter en besluit geheel in de gemeenschapszin van de zo geliefde serie: „We moeten er samen een weg in vinden.”