Kunstwerk levert miljoenen op: Baalt Banksy van ongevraagde veiling schilderij?

Woensdag ging zijn kunstwerk Show me the Monet (2005), een parodie op het beroemde meesterwerk De Japanse brug (1899) van Claude Monet, bij het Londense veilinghuis Sotheby’s voor 8,4 miljoen euro onder de hamer. Op het schilderij is te zien hoe er twee winkelwagentjes en een oranje verkeerspylon in de idyllische vijver vol lelies van de Franse impressionist zijn gedumpt. Verkocht door ex-manager De nog immer anonieme kunstenaar heeft zich nog niet publiekelijk uitgelaten over het gigantische bedrag dat zijn werk opleverde, maar het zou zomaar kunnen dat hij er niet onverdeeld blij mee is. Het schilderij is namelijk verkocht door Steve Lazarides, die twaalf jaar lang - van zijn beginjaren tot en met 2008 - als manager en fotograaf de steun en toeverlaat van Banksy was. De mannen raakten echter gebrouilleerd en hebben sindsdien geen contact meer met elkaar. Show me the Monet werd door Lazarides van Banksy aangekocht toen het nog koek en ei was tussen de twee. Het zou dus zomaar kunnen dat het de kunstenaar steekt dat zijn oude vriend nu zoveel geld verdient aan zijn werk, terwijl hij zelf juist alle commercie hekelt en de hele kunstmarkt het liefst op de hak neemt. Dat bleek ook wel toen Banksy twee jaar terug zelf zijn werk Girl with balloon liet veilen. Hij wilde een statement maken door het werk vlak na het afhameren te vernietigen met een ingebouwde versnipperraar. De ironie wil echter dat het kunstwerk halverwege bleef steken en de nieuwe eigenaar er alsnog mee in z’n nopjes was omdat hier onder toeziend oog van de hele wereld een stukje kunstgeschiedenis werd geschreven. Het schilderij was ongetwijfeld ter plekke alweer meer waard geworden dan de 1,2 miljoen die het net had opgebracht. Zwijgen in alle talen Hoewel Banksy tot nu toe in alle talen zwijgt over de veiling van Show me the Monet en op zijn eigen Instagram-pagina slechts een vrij recent werk in Nottingham toont, liet hij zich vorig jaar bijvoorbeeld wel uit over de veiling van Devolved Parliament met daarop het Britse Lagerhuis vol apen, voor een recordbedrag van ruim 11 miljoen euro. „Jammer dat het niet meer in mijn bezit was”, schreef hij toen op zijn Instagram-account. Maar over het algemeen gaat Banksy het liefst dwarsliggen zodra mensen een slaatje uit zijn werk willen slaan. Zo zette hij ooit zelf zijn eigen prints in hoge resolutie online zodat commerciële partijen er geen slaatje uit konden slaan. En in 2013 nam hij de hele kunstmarkt nog op de hak door volkomen anoniem een straatkraampje in New York te openen waar hij zijn kunstwerken aan voorbijgangers probeerde te slijten. De meesten gunden het stalletje geen tweede blik waardig en een van zijn werken, dat toen al naar schatting zo’n vijftigduizend euro waard was, ging voor slechts zestig dollar over de toonbank. Hij wilde ermee aantonen hoe irreëel de kunstmarkt wel niet is. Bizarre stunts stuwen marktwaarde Toch blijft het een vreemde wisselwerking. De ongrijpbaarheid van Banksy en zijn bizarre stunts lijken zijn marktwaarde alleen maar op te stuwen. Iets waar de straatkunstenaar aan de ene kant misschien wel van baalt, maar aan de andere kant brengt dit ook weer hernieuwde media-aandacht en een grotere bekendheid met zich mee die hij weer goed kan gebruiken bij zijn activistische doelstellingen. Want ook met Show me the Monet wilde hij – hoe ironisch ook – niet alleen de milieuproblematiek, maar tevens het consumentisme aankaarten. .