Roué Verveer: ’Alles is meteen racistisch, alles is meteen vrouwonvriendelijk’

Bijna hadden we een geweldig begin van dit verhaal te pakken. Volgens de persagent van Roué Verveer is hij een half uur later ’want hij wil iets langer in bed blijven liggen’. Een Surinaamse cabaretier die zich verslaapt, dan liggen de al dan niet foute grappen meteen voor het opscheppen natuurlijk. De waarheid blijkt weer een stuk genuanceerder. Verveer zat al om acht uur die ochtend bij de fysiotherapeut en moest daarna, in verband met rugpijn, even ’liggen’. En toen was er nog een file ook, en is hij enorm druk met verhuizen naar een nieuw appartement. „Mijn vrouw is bezig met kleuren uitzoeken voor de muren”, slaat hij de ogen ten hemel. „Ik zeg dan natuurlijk bij alles: prachtig schatje, moet je doen!” Hij grijnst breed. Verveer staat erom bekend grappen over de man-vrouw relatie én over de verschillende Surinaamse bevolkingsgroepen niet te schuwen, integendeel; hij houdt ze dolgraag een spiegel voor. Tot hun eigen grote plezier trouwens. Maar ook Verveer komt niet altijd meer ongeschonden uit de strijd, merkt hij de laatste tijd. Moeten cabaretiers evenwichtskunstenaars zijn, omzichtig manoeuvrerend door het mijnenveld der gekwetsten? Of moeten ze juist vol op die lange tenen gaan staan? Grappen worden tegenwoordig op een goudschaaltje gewogen. Altijd staat er wel ergens een steigerende minderheid klaar om op sociale media virtuele bakstenen rond te werpen. Houd je daar rekening mee? „Daar heb ik de laatste tijd veel over nagedacht. En ik kwam tot de conclusie dat ik niets ga veranderen in mijn shows. Want ik heb namelijk altijd al rekening gehouden met iedereen. Geloof kan letterlijk heilig zijn voor mensen, daar maak ik geen grappen over. Maar ik maak al wel tien tot vijftien jaar grappen over hoe mannen en vrouwen met elkaar omgaan. En over gedrag van bevolkingsgroepen, of het nou Marokkanen of Hindoestanen zijn. Daar heb ik al die jaren nooit klachten over gekregen, tot nu. Waaruit ik de conclusie trek: het is niet mijn probleem, het is het probleem van de klagers. Dáár is iets veranderd, niet bij mij.” Wat is er veranderd? „Je hebt mensen met humor, een heel grote groep. En je hebt de humorlozen. De humorlozen krijgen tegenwoordig veel te veel eer, aandacht en platform. Alles is meteen fout, alles is meteen racistisch, alles is meteen vrouwonvriendelijk. En het ergste is dat wij, de cabaretiers, de grappenmakers, de mensen die je uit je dagelijkse misère proberen te tillen door een beetje vrolijkheid te creëren, als eerste de volle laag krijgen. Weet je waar het fout is gegaan? Op het moment dat de uitspraken van cabaretiers zwaarder zijn gaan wegen dan die van politici. Politici zouden eens wat meer serieus genomen moeten worden en cabaretiers wat minder.” In een lezersbrief in Trouw werd je beschuldigd van racisme én seksisme. Je had grappen gemaakt over Javaanse ’buitenvrouwen’ die altijd klaar staan om lekker voor de Surinaamse man te koken terwijl ze eigenlijk een zo platte neus hebben dat er geeneens een zonnebril op past. „Als ik die grap vertel ligt de hele zaal plat en eenmaal buiten komen Javaanse vrouwen lachend op me af. Zij weten: die Roué is grappen aan het maken! Lekker lachen man! Dat moet je niet zo zwaar oppakken. Maar dat publiek ziet de hele show en bovendien kopen ze heel bewust een kaartje om mij te gaan zien. Ze weten wat ze te zien krijgen, dat ik houd van plagen. Maar tegenwoordig zwerven er allemaal losse fragmentjes van mijn shows rond op internet. Het wordt uit de context gerukt. Mensen die van zichzelf al boos zijn, zien dat en worden er vervolgens nog bozer van. En dan gaan ze op de trom roffelen om anderen mee te krijgen.” Maar het heeft je wel getroffen. „Ik las het en ik dacht: wat?? Really?? Ik racistisch en seksistisch? Ik zeg altijd: als iemand van vrouwen houd ben ik het wel! Maar ik houd ook van een beetje plagen. Dat zit in de Surinaamse volksaard. Ik heb een groepsapp met goede vrienden... Man, als je het leest denk je als buitenstaander dat we elkaar haten. We gaan elke dag helemaal los op elkaar. De ellende is dat plagen tegenwoordig vaak wordt gezien als pesten. Ik heb een vriend met... eh... overgewicht. Die noemden we vroeger op school al Bolle. Hé Bolle! Zo noemen we hem nog steeds. Als je dat tegenwoordig op school roept word je gelijk streng terechtgewezen: foei! Jij mag niet pesten! Als kind wordt jou zo aangeleerd alles heel ernstig op te vatten, een geintje kan niet meer. En met die bagage stap je dus ook de volwassen maatschappij in. Zonder dat ik daarmee écht pestgedrag wil bagatelliseren!” Er moet meer worden geplaagd? „Heen en weer geplaagd, niet één kant op. We moeten misschien met z’n allen een beetje weerbaarder worden. Niet gelijk slachtofferhulp erbij roepen als we een opmerking naar ons hoofd krijgen. Incasseren. Humor, grappen, plagen, het is namelijk de weg naar verbroedering, daar ben ik heilig van overtuigd. Het kan toch niet zo zijn dat je straks niets meer kan zeggen? Want dat is het resultaat als je met iedere bevolkingsgroep rekening moet gaan houden. Er is namelijk altijd wel ergens iemand beledigd. Ik maakte laatst nog een grap over mijn vrouw. Dat ik, als ik ooit van haar afga – we zijn aanstaande zondag trouwens heel gelukkig al 25 jaar getrouwd – natuurlijk wel een 20 jaar jongere vrouw neem. Of liever nog een 25 jaar jongere! Moet ik dat dan niet zeggen omdat ik misschien de Vereniging van Vijftig Plus Vrouwen achter me aan ga krijgen?” Hoe zie je in dat licht de grap van Johan Derksen over Akwasi? „Daar heb ik iets over te zeggen wat ik eigenlijk nog nergens heb gelezen. Ik vond het namelijk geen grap, ik vond het een opmerking. Anders kun je alles wat mensen zeggen achteraf wel als grap gaan betitelen en hoef je nooit meer iets serieus te nemen of je ergens voor te verantwoorden. Het was een opmerking vergelijkbaar met: hé, daar loopt een hond. Even goed kijken of het mijn schoonmoeder niet is. Dat is toch geen grap?” Ik denk dat veel mensen erom moeten lachen. „Ik niet. Ik vond het programma Veronica Inside trouwens wel leuk, ik keek altijd. Wat ik heel kwalijk vind is dat tegenwoordig overal opeens het etiket racistisch op wordt geplakt. Wat vroeger een Marokkanengrap was, heet nu opeens een racistische grap. Dan klinkt het een stuk akeliger.” We leven nu eenmaal in de tijd van het institutionele racisme… Wat heb jij daar voor ervaringen mee? „Als studentje in Amsterdam kwam ik nooit de clubs rond het Leidseplein in. Te vol, alleen voor leden. Mijn vrienden kwamen er ook niet in. Ruzie met de uitsmijter durfden we niet te maken want dan kreeg je nog een strafblad ook en konden we onze studie wel vergeten. Jammerden we daarover? Waren we woedend? Welnee, we gingen samen lol hebben in de Burger King. Lachen met een hamburger. Gaven we elkaar tips over welke club je soms wel inkwam. Maar als jou dat nooit is overkomen, kan ik me heel goed voorstellen dat je denkt dat het niet bestaat. Mijn twee zoons komen tegenwoordig trouwens overal binnen. Het gaat wel goed komen. Als we een beetje meer om elkaar gaan lachen.” Roué Verveer in het kort Geboren in 1972 in Paramaribo. Studeerde econometrie in Nederland en kwam via Comedytrain op het podium terecht. Met zijn vierde show ’Mans Genoeg’ genomineerd voor de cabaretprijs Neerlands Hoop. Verkocht met het live comedyprogramma Gabbers (met collega-cabaretiers) tien keer de Ziggo Dome uit. Speelt momenteel de Surinaamstalige show Covid-A-Tori voor kleine gezelschappen. Met de daaraan gekoppelde inzamelingsactie via GoFundMe haalde hij 50.000 euro op voor armlastige gezinnen in Suriname. Zijn nieuwste programma ’Zo goed als nieuw’ staat in verband met corona voorlopig in de ijskast. Verveer is getrouwd met Farah Sewgobind en heeft twee zoons.