Dansende Nana’s op Scheveningen

Museum Beelden aan Zee viert 100 jaar vrouwenkiesrecht met een expositie van ’de Aletta Jacobs de moderne beeldhouwkunst’: Niki de Saint Phalle, die zich altijd strijdbaar toonde als het om vrouwenrechten ging. Op zes draaiende plateaus dansen ze in het rond: haar wereldberoemde Nana’s, rondborstige vrouwen met stevige billen, meestal gekleed in een kleurrijk badpak, die huppelen, op een been balanceren of overlopend van de energie rondspringen. Nana-power noemde de Franse kunstenares dit. Iedereen, maar zeker vrouwen, konden wel een stoot Nana-power gebruiken. En Niki zelf nog wel het meest. Demonen Want hoe vrolijk en naïef haar werk oogt, er zit ook altijd een tragisch randje aan. De in een aristocratisch milieu geboren Française mocht dan graag een zelfbewuste, onafhankelijke vrouw zijn, eenvoudig was dit voor haar en haar generatie beslist niet. Bovendien kampte de in 2002 gestorven De Saint Phalle met demonen uit het verleden. Ze was een incestslachtoffer. Haar vader misbruikte haar, toen ze elf jaar was. De kunst redde haar leven in zekere zin. Al moest ze ook daar een hoge prijs voor betalen. Na diverse zenuwinzinkingen verliet ze haar man en twee kinderen en wijdde zich geheel aan haar creatieve werk. Als autodidact moest ze zich invechten in de kunstwereld. Maar mede dankzij de steun van haar nieuwe geliefde, de Zwitserse kunstenaar Jean Tinguely, en haar controversiële ’schietschilderijen’ waarbij ook bezoekers met verfkogels op haar doeken mochten knallen, slaagde zij erin een eigen positie te verwerven. Vies woord In veel opzichten was zij haar tijd ver vooruit. Zo was Niki al een cultureel ondernemer voordat de term was uitgevonden. Toen commercie nog een vies woord was in de kunstwereld, maakte Niki al goedkope, opblaasbare Nana’s om aan een breed publiek te verkopen en bracht ze een parfum op de markt om haar levenswerk, de op Gaudí’s Parc Guëll geïnspireerde Tarot-tuin in Toscane (Italië) te bekostigen. Beelden aan Zee verbergt haar commerciële kant niet. Het particuliere museum - dat geen subsidie krijgt - speelt er juist mee. De expositie loopt moeiteloos over in een shop, waar souvenirs van Niki gekocht kunnen worden. Een gewaagde, tegendraadse keuze, die de kunstenares zeker welgevallig zou zijn geweest. Te zien t/m 1 maart 2020 in Beelden aan Zee.