’Een schilderij is geen fruit en bederft niet’

Jeroen Hermkens heeft ineens zeeën van tijd, nu al zijn sociale verplichtingen zijn komen te vervallen. De Utrechtse schilder en graficus van ’stadsgezichten, baggerschepen en naakten’ is deze dagen vooral in een van zijn twee ateliers te vinden. In de een schildert hij, in de ander draait hij aan de litho-pers. „Mijn kracht en mijn makke is dat ik altijd overal in spring.” Zorgen over de nabije toekomst heeft hij niet. „Ik ben geen fruitteler, waardoor de verkoop van het product meteen vandaag of morgen moet gebeuren. Een schilderij bederft niet. Al hoop ik wel dat de kunstmarkt zich snel herstelt. We waren nog maar net de klap van de kredietcrisis te boven.” Pijnlijk actueel Zijn stadsgezichten met lege straten, grachten en bruggen zijn ineens pijnlijk actueel. Ja, knikt Hermkens. „Toen ik vorige week door de verlaten binnenstad wandelde, dacht ik: moet ik niet iets met die coronacrisis in mijn werk doen? Onmiddellijk realiseerde ik me dat dit nergens op zou slaan. Ik maak immers altijd al voorstellingen van steden zonder mensen erin.” Hermkens gebruikt zijn extra tijd nu vooral voor projecten waar hij anders nooit aan toe zou zijn gekomen. ’Gekke uitstapjes maken’ noemt hij dat. Zo heeft hij drie weken lang elke dag een portret van een vogel geschilderd. Van de bonte specht tot een grijze roodstaart-papegaai. „Ze zijn bedoeld voor een boek dat ik wil maken samen met Willem Hendrik Gispen, de rector magnificus emeritus van de universiteit Utrecht.” Met Gispen maakte hij recent al het boek Mijn stad, over de Domstad als hun gezamenlijke muze. „Ik ben geen illustrator. Dus het worden mijn vogels bij zijn verhalen, zonder concessies. Of vogels portretteren naar meer smaakt? Geen idee. Ik vond het gewoon leuk om te doen. Het blijkt dat ik beter ben in boze, stoere vogels dan heel lieve. Een roodborstje is moeilijker dan een kraai.” „Als kunstenaar heb je geen belemmering. Je pakt alles aan. Er zijn geen grenzen. Ik spring altijd overal in. Zo ben ik voor baggeraar Van Oord in Rotterdam de hele wereld afgereisd om de schepen en werkzaamheden van deze maritieme aannemer in verf vast te leggen. De ene keer was ik aan boord van een baggerschip in een fjord in Noorwegen, dan was ik weer getuige van het aanleggen van een pijpleiding in Taiwan. Of ik zat met de baggeraars op het IJsselmeer. Ook mooi.” Ziekenhuis Meer recent werd Hermkens uitgenodigd door prof. dr. Öner, chirurg in het UMC om op zijn afdeling in het ziekenhuis te komen schetsen. „Ik maak nu een hele serie over het ziekenhuis. Ik heb er een speciale cursus voor moeten volgen. Maar nu heb ik toestemming om overal rond te lopen. Ook bij operaties, mits de patiënt akkoord is. Behalve bij chirurgie, ben ik op de afdeling radiotherapie geweest en op de spoedeisende hulp.” Het werken in het ziekenhuis heeft hem aangegrepen. „Bij de Eerste Hulp viel ik bijna flauw toen er een jongen uit de bouw werd binnen gebracht die een steen op zijn hoofd had gekregen.” Ook was hij getuige van een zogenaamde ’wakkere operatie’, waarbij een neurochirurg een hersentumor wegsnijdt bij een patiënt die volledig bij kennis is. Van slag „Een neuropsycholoog hield de zieke man voortdurend aan de praat met versjes, sommen en andere testjes om te zien of zijn hersenfuncties vertraagden of niet. Toen ik na afloop in de gang een andere arts tegen kwam, vroeg hij: Leeft de patiënt nog? Ik schrok me rot. Dat overlijden ook een mogelijkheid was, daar had ik geen seconde bij stil gestaan. Ik ben er twee dagen van slag van geweest.”