Dionne Stax aan het denken gezet: ’Ben ik wel goed bezig?’

Naar een Scandinavisch land emigreren ligt voor de meeste Nederlands niet voor de hand. Toch overweegt zo’n 3% het volgens cijfers van het Demografisch Instituut. Dionne Stax volgde voor Het hoge noorden een jaar lang gezinnen die de stap al hebben gezet. „Je bent afgesloten van de buitenwereld.” Het is een poolklimaat, de zomers zijn kort, de winters koud en lang. De supermarkt wordt soms maar een keer per week bevoorraad. Volgens Dionne Stax maken gezinnen een bewuste keus voor een dergelijke emigratie. „Als mensen naar het zuiden afreizen is het vaak voor het klimaat”, vertelt ze. „De mensen die wij hebben gevolgd zijn geëmigreerd vanwege het leven met de natuur. Het doel is vaak zelfvoorzienend zijn, zelfredzaam zijn. Je moet alles zelf opbouwen. Dat onderscheidt hen wel van alle anderen die emigreren.” Kaarsjes De gezinnen zijn een jaar lang door alle seizoen heen gevolgd. „Zodat je als kijker echt een beeld krijgt wat het precies behelst. Wat korte zomers en donkere lange wintermaanden doen met een mens, daar moet je wel tegen kunnen. Die winter is heftig, dat heeft invloed op je gemoedstoestand. Het is niet alleen maar gezellig met kaarsjes aan bij elkaar zitten.” De presentatrice heeft zich afgevraagd of het het iets voor haar zou zijn om in een Scandinavisch land te wonen. „Ik weet niet of ik het permanent zou kunnen. Maar wat ik wel merkte, was dat er bij mij eigenlijk altijd een soort ruis is, ik leef in de stad met alle drukte om me heen. Ik denk dat wij allemaal heel erg gewend zijn naar onze agenda te leven en druk, druk, druk te zijn.” Als dat wegvalt, zie je volgens Stax wat echt belangrijk is. „Dan zie je wat je echt nodig hebt als mens, dat is gewoon zijn. Daar valt alles weg en blijft de essentie over. Ik was op een gegeven moment in Bergfjord, een schiereiland in het noordelijkste puntje van Noorwegen bij Cornelis en Patricia. Dan ben je echt afgesloten van de buitenwereld. Daar leven slechts tientallen mensen en heb je één supermarkt, die maar een keer per week bevoorraad wordt. Als ’ie leeg is, is ’ie leeg. Als je vis wil eten moet je gaan vissen. Je moet echt zelf voor je eten gaan zorgen. Het leven wordt zo heel overzichtelijk. Ik vroeg me daardoor af of het soms niet wat anders kan en of ik wel goed bezig ben.” Romantisch De families pakken ieder op hun eigen manier de emigratie aan. „De familie Ellerbrak is vertrokken uit Nederland zonder dat ze een huis hadden. Ze hadden misschien een iets te romantisch beeld dat ze wel even iets zouden regelen. Toen ze daar aankwamen, bleek pas hoeveel kilometer ze af moesten leggen om het volgende huis te bezichtigen. Daarbij sneeuwt het en heb je niet allerlei mensen om je heen die je kunnen helpen.” Emigreren is volgens Stax niet alleen maar mooi. „De droom om naar Zweden te gaan had de familie Ellerbrak altijd, maar zoon Jesper liet zijn vriendin achter en ook hun dochter ging niet mee. Je moet dus veel dierbaren achter laten. Jesper heeft daar meer moeite mee dan hij van te voren zou denken.” Bij de emigranten Wiebe en Aschna zijn de kinderen nog klein. Is dat makkelijker? „Wiebe en Aschna hopen maar dat de kinderen het fijn zullen hebben, dat het goed gaat. Dat was hun grootste angst. Ik ben met Shanti en Wiebe junior meegegaan naar school voor extra bijles Noors. Ze hebben het nu wel goed voor elkaar, maar dat kan je van te voren niet bedenken.” Er zijn veel verschillende verhalen, zo zijn Rob en Threes een noorderlichtstation begonnen. „Ze zijn er dag en nacht mee bezig. Rob heeft een soort wetenschappelijke kamer en heeft zelf een installatie gebouwd waarmee hij noorderlicht kan voorspellen. Hij zegt dat hij in Nederland veel vrienden heeft die met pensioen gaan en dan in een appartement boven een supermarkt wonen. Daar moet hij zelf niet aan denken. De mensen die ik heb gevolgd zijn gepassioneerd, ze hebben een hart voor de natuur en liefde voor elkaar. Anders werkt het niet.” Zelf heeft ze ook het noorderlicht gezien toen ze bij Rob en Threes was. „Het is bijna niet te beschrijven hoe bijzonder dat is. Het was voor mij de kers op de taart.” Een andere mooie ervaring was het hoeden van schapen bij Rob en Astrid. „In april mochten de lammetjes de Noorse bergen in, dan hebben ze kilometers waar ze kunnen grazen. In september zijn het wollige, volle schapen die allemaal weer terug moeten naar de stal. Dat is ook het hoge noorden, het is keihard werken om die schapen naar beneden te krijgen.” Stax vindt de deelnemers heel stoer. „Veel mensen dromen, maar zetten de stap niet. Het is ook niet iets dat vanzelf gaat. Deze mensen zijn zo puur, zo dicht bij de natuur. Ze ontroerden me, met pijn in mijn hart heb ik afscheid genomen.” Het hoge noorden is maandag te zien om 20.33 uur op NPO 1.

Dionne Stax aan het denken gezet: ’Ben ik wel goed bezig?’

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

Ze verloren allebei hun partner: zoeken Bill Murray (72) en Kelis (43) nu steun bij elkaar?

Ondanks smeekbede Harry: Megxit tóch te zien in The Crown?

Stoeipoes Kim Kardashian onthult slaapkamergeheim

Actrice Margaret Qualley: ’Seksscènes zijn essentieel’