Column: Nederland zakt weg

De oorzaak van mijn boosheid is de dalende trend die te zien is in het laatste PISA-onderzoek. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) onderzoekt iedere drie jaar hoe goed middelbare scholieren wereldwijd zijn in wiskunde, lezen en natuurwetenschappen. PISA staat voor Programme for International Student Assessment (PISA). Qua leesvaardigheid zit Nederland onder het gemiddelde van de 37 rijkste landen. Lager dan ooit. Een kwart (24%) van de vijftienjarigen in Nederland heeft onvoldoende leesvaardigheid om als mondige burger in de huidige samenleving mee te komen. Paniek in Den Haag: de minister komt met een leesoffensief. Dalende trend Ook wordt onze aandacht afgeleid. Bij wiskunde en natuurwetenschappen scoren we beter! Inderdaad, boven het OESO gemiddelde. Maar ook daar daalt de trend. We zakken en kunnen de neergang al jaren niet stoppen. Het tekort aan docenten in juist de onderzochte vakken geeft weinig reden tot hoop. Maar er is meer. Onderliggend zijn de uitkomsten pas echt treurig. De sociaaleconomische achtergrond van kinderen speelt een steeds grotere rol. Ofwel, waar je geboren bent en wat je ouders doen bepaalt het succes van een schoolcarrière. En de kans op succes later. Kansenongelijkheid dus. Scheefgroei. PISA lijkt goed gekozen. Mijn kinderen komen er wel. Die lezen we voor, helpen we met huiswerk en nemen we mee naar het museum (dat laatste is niet waar, maar zij lezen dit toch niet). Maar dit geldt niet voor alle jongeren. School zou voor kinderen die dat van huis minder meekrijgen de plek moeten zijn om alles te leren wat binnen hun bereik ligt. Meer verdiencapaciteit Tijd om structureel werk te maken van ons onderwijs en toekomstig verdienvermogen. Een rol voor de overheid waar politici van verschillende signatuur zich in allemaal in zouden moeten vinden. Hogere gemiddelde scores en meer gelijke kansen betekent meer verdiencapaciteit voor de samenleving als geheel. Volgens velen ligt de oplossing in kleinere klassen. Maar volgens de OESO zou de aandacht juist moeten gaan naar het aannemen en opleiden van veel meer goede docenten. Wilt u weten welke landen die strategie volgen? China en Singapore. En kijk dan nog eens naar de PISA-lijst. Het kost misschien een paar centen, maar levert veel meer op. Roelof Salomons is hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer en is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies. Voor reacties: vragen@dft.nl