Column: Gratis geld!

Zou jij je geld steken in een bedrijf dat er binnen een kwartaal miljarden en miljarden euro’s doorheen jaagt? Het koersverloop van veel olieaandelen doet vermoeden dat weinig beleggers daar iets voor voelen. De beurswaarde van ondernemingen zoals BP en Shell – die in het tweede kwartaal een verlies boekten van ruim € 15 miljard – is sinds de jaarwisseling met meer dan de helft gedaald. Bij overheden ligt dat echter anders. Het begrotingstekort van Nederland kwam in het tweede kwartaal uit op € 24 miljard, meldde het CBS op woensdag. Toch stonden beleggers deze week in de rij om Nederlandse staatsobligaties te kopen. Geld lenen? Geld toe! Onze overheid haalde deze week € 5,96 miljard op via het plaatsen van een lening met een looptijd tot 2052 en een rente van slechts 0,028%. Inmiddels is die rente zelfs nog verder gedaald. En voor obligaties met een kortere looptijd, krijgt Nederland zelfs geld toe. Een belangrijke reden voor die extreem lage rente is het beleid van de Europese Centrale Bank. De ECB heeft de vergoeding voor banken die hun geld tijdelijk stallen – de zogeheten korte rente – al in 2014 tot onder het nulpunt teruggeschroefd. Daarnaast koopt de bank massaal staatsleningen van Europese landen. Dit drijft de prijzen van die leningen op, zodat de rente omlaag wordt geduwd. Pijn in de pensioensector De ECB is door dit beleid uitgegroeid tot een van de kopers van Nederlandse staatsobligaties. Daarnaast zijn het vooral pensioenfondsen en verzekeraars die deze leningen kopen. Deze partijen willen hun geld veilig wegzetten om toekomstige verplichtingen na te komen. Door de lage rente is de prijs van veiligheid echter heel hoog geworden. Tien jaar geleden was de lange rente ongeveer 4%. Bij een dergelijk tarief groeit een bedrag van € 300 binnen dertig jaar uit tot bijna € 1.000. Een pensioenfonds dat er nu zeker van wil zijn dat het in 2050 jaar € 1.000 kan uitkeren, moet bij een rente van 0% € 1.000 opzij zetten. Dat enorme verschil laat zien waarom de lage rente zoveel pijn doet in de pensioensector. Lage rente en de euro Uiteraard zijn er ook voordelen. De overheid kan bijvoorbeeld heel goedkoop aan geld komen om de economie een flinke duw in de rug te geven. Meestal leidt een lage rente ook tot een goedkopere munt, wat weer goed is voor de exportsector. In het geval van de euro is daar echter weinig van te merken. Sinds de jaarwisseling is de euro met 4% gestegen ten opzichte van de dollar. De winst op het Britse pond komt zelfs op 7% uit. De kracht van de euro is echter voor een groot deel ook de zwakte van de andere munten. De dollar staat onder druk door de onvoorspelbare presidentsverkiezingen, terwijl brexit-onzekerheid het pond parten speelt. In beide zaken gaat voor de jaarwisseling duidelijkheid komen. Dan wordt duidelijk waar de euro echt staat. Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer en is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies.