Column: Duitsland, wat doet u nu?

Jarenlang, en zeker sinds het begin van de laatste crisis, was Duitsland een baken van economische, financiële en vooral politieke stabiliteit in de woelige eurozone-zee. 2020 kan die trend zomaar verbreken. Coalitie Afgelopen weekeinde kozen de leden van de sociaaldemocratische SPD, de partij die samen met de christendemocraten van CDU/CSU van Angela Merkel de Duitse regeringscoalitie vormt, Saskia Esken en Norbert Walter-Borjans als het nieuwe voorzittersduo. Die twee zijn nooit erg te spreken geweest over de coalitie met CDU/CSU, wat betekent dat de kans dat de SPD vroegtijdig de stekker uit de zogeheten Grosse Koalition, de GroKo, trekt, niet meer te verwaarlozen is. Maar ook als het niet zo ver komt, zijn spanningen te verwachten binnen de GroKo. Esken en Walter-Borjans gaven meteen na hun verkiezing aan het regeerakkoord open te willen breken. Dé bron van irritatie voor de SPD daarin, is het streven naar begrotingsevenwicht, het zogeheten Schwarze Null-beleid. De SPD wil meer investeren in onderwijs, infrastructuur en strijd tegen klimaat en de Schwarze Null staat dat in de weg. Raus ermee dus. Als CDU/CSU echter érgens niet aan wil tornen, dan is het het Schwarze Null-beleid wel. Nieuwe verkiezingen Vroegtijdig stoppen met het huwelijk zou nieuwe verkiezingen betekenen. Zowel het CDU/CSU als de SPD is echter niet geliefd onder de kiezers, getuige de regionale verkiezingen van dit jaar. Grote kans dus dat het GroKo-huwelijk standhoudt tot 2021. Maar dat zou óf politieke onzekerheid in 2020 in Duitsland betekenen óf de terugkeer van begrotingstekorten. Nu ik erover nadenk: het kan zomaar én politieke onzekerheid én de terugkeer van begrotingstekorten worden. Politieke onzekerheid als eerste omdat de SPD een duidelijkere stempel wil drukken op het financieel-economisch beleid, maar CDU/CSU zich daartegen zal verzetten. Begrotingstekort Een terugkeer van begrotingstekorten – Duitsland heeft sinds 2012 alleen maar overschotten gekend – is vervolgens te verwachten in de tweede helft van 2020. De Duitse regering wees de afgelopen maanden elk voorstel om fors meer uit te geven en/of belastingen te verlagen, resoluut van de hand. Het zou me niet verbazen als dat na de zomer van 2020 verandert wanneer de ambtenaren in Berlijn de begroting voor 2021 gaan opstellen. Een begroting met daarin meer uitgaven en belastingverlagingen, is doorgaans wat de kiezer in een verkiezingsjaar pleziert. Voor de markt van Duitse staatsobligaties zou dat een aardverschuiving zijn. Voor het eerst in jaren zou het aanbod ervan aanmerkelijk toenemen. Politieke onzekerheid gevolgd door het eerste begrotingstekort in bijna een heel decennium: daardoor kan de Duitse tienjarige rente op 3 oktober 2020, wanneer Duitsland dertig jaar sinds Wiedervereinigung, de hereniging van Oost en West, viert, zomaar dichter bij 1 procent dan de 0-grens liggen. Het abnormale, de politieke onzekerheid in Duitsland, kan voor een stap richting normalisering van de kapitaalmarkt zorgen. Edin Mujagić is macro-econoom gespecialiseerd in monetaire economie en hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer. De inhoud van deze column is niet bedoeld als beleggingsadvies.