Ontslagvergoeding vaak niet uitbetaald

Nu veel bedrijven een reorganisatie hebben aangekondigd, draaien vakbonden overuren om afspraken te maken. Belangrijk onderdeel van een sociaal plan is de wettelijke transitievergoeding. Die moet er voor zorgen dat een werknemer financieel gecompenseerd wordt voor het ontslag en budget heeft voor bij- of omscholing. Toch grijpen duizenden werknemers nu mis, blijkt uit een rondgang van CNV in meerdere sectoren. „Veel werkgevers nemen een loopje met de wet”, zegt voorzitter Piet Fortuin. „Met name mensen met een flexcontract of oproepkrachten zijn de dupe. Terwijl dit een recht is voor iedereen. Het kan net dat zetje geven naar een nieuwe baan, via bijvoorbeeld een korte cursus, training of coaching.” Geen excuus Dat werkgevers zeggen het bedrag niet op te kunnen brengen is volgens Fortuin geen excuus. „Een beetje slimme werkgever heeft hier geld voor gereserveerd. Als ondernemer weet je dat dit de regels zijn. Dan kun je nu niet zeggen dat het even niet zo goed uitkomt.” Het onderwerp leidt tot veel discussie op de werkvloer, ziet arbeidsjurist Pascal Besselink van juridisch dienstverlener DAS. „Werkgevers worstelen: zij vrezen alsnog failliet te gaan als ze te maken krijgen met nog een kostenpost. Maar een werknemer die zijn baan verliest doet ook niet zo snel afstand van zijn rechten.” Sinds 1 januari zijn bedrijven verplicht om vanaf de eerste werkdag een transitievergoeding mee te geven. Dit betekent dat ook mensen die ergens kort hebben gewerkt hier recht op hebben. Wordt er niet betaald, dan moet er binnen drie maanden een verzoekschrift ingediend worden bij de kantonrechter. Ben je te laat, dan verloopt dat recht. „Er is voor werkgevers bijna geen enkele uitweg”, aldus Besselink. „Maar sommige werknemers zijn zich niet bewust van hun rechten of zien het niet zitten hoge juridische kosten te maken.” Wat soms ook gebeurt is dat er afspraken worden gemaakt over een eventuele lagere vergoeding of een gespreide betaling. „Werknemers snappen ook wel dat er van een kale kip niet valt te plukken. En bij een faillissement heb je helemaal nergens meer recht op. Dit onderwerp gaat de werkvloer dus echt beheersen.” Horeca Een van de sectoren die CNV aanmerkt als wanbetaler is de horeca. „Ik herken niet dat ondernemers weigeren uit te betalen, maar we horen wel vaak dat de ruimte er soms gewoon niet is”, reageert directeur Dirk Beljaarts van Koninklijke Horeca Nederland. „In onze sector wordt volop gerekend: hoe ga ik de winter overleven zonder terras en minder benutbare binnenruimte? Dat kan vaak alleen door het personeelsbestand in te krimpen. Die vergoeding brengt ondernemers dan alsnog in de knel.” Volgens Beljaarts zijn de meeste grote ketens hier nog wel op berekend, maar brengt het mkb’ers in de problemen. „Die schrikken zich een ongeluk als ze ineens iemand €20.000 moeten meegeven. Dan overleef je de dip misschien nog net, maar ben je al je spaargeld of pensioen kwijt.” Compensatie De horeca hoopt dat de overheid de transitievergoeding wil compenseren. „Anders zorgt dit bedrag net voor het laatste zetje naar een faillissement. Als de overheid bijspringt houd je bedrijven in de lucht, en dan kunnen wij in de lente misschien weer mensen aannemen. Doe je dat niet, dan kost het de samenleving nog veel meer.” Het CNV is het hier niet mee eens en dreigt met rechtszaken als werkgevers niet meewerken. Ook gaat Fortuin Den Haag vragen de wanbetalers geen staatssteun meer te verlenen: „Dit probleem moet je niet afwentelen op de belastingbetaler. Deze ontslagvergoeding moet gewoon worden betaald.”