De toekomst van KLM hangt aan een zijden draad nu KLM niet aan de voorwaarden voldoet om in aanmerking te komen voor het steunpakket van de overheid. Piloten weigerden voor een langer loonoffer te tekenen, minister Hoekstra (Financiën) meldde daarop geen staatssteun te kunnen geven. Zaterdagavond laat wendden piloten hun koers: ze wilden alsnog in overleg. „Het is betreurenswaardig dat het vandaag niet gelukt is om de vakbonden voor eind oktober de zogeheten ’commitment-clausule’ te laten ondertekenen”, stelde president-directeur Pieter Elbers van KLM ’s middags in een verklaring. „Zonder deze leningen komt KLM deze moeilijke tijd niet door. Dit maakt deze impasse uiterst zorgelijk.” Drie vakbonden hebben zaterdag niet getekend voor een langer loonoffer. Vliegervakbond VNV onthoudt goedkeuring en de twee FNV-bonden beraden zich nog. FNV zou overleg hebben gehad met minister Hoekstra, het is onduidelijk of zij gaan tekenen. Elbers zegt die reactie af te wachten. De KLM-topman roept vliegervakbond VNV nogmaals op om alsnog de laatste stap te zetten. „In het belang van haar leden, alle KLM-medewerkers en de toekomst van het bedrijf.” Minister Hoekstra reageerde teleurgesteld. De bewindsman houdt vol dat al het KLM-personeel zich eerst committeert aan een loonoffer voor zo lang de steun aan het luchtvaartbedrijf loopt, waarschijnlijk een periode van vijf jaar. Hoekstra vroeg de vakbonden daarom een clausule te tekenen, waarin ze zich daaraan verbinden. Dat weigerden zij. Met mogelijk grote gevolgen, waarschuwde hij. Onrust Er is nog steeds verdeeldheid in de achterban van vakbond VNV. Ongeveer een derde van de leden zou de koers van het bestuur steunen, zo melden bronnen. De VNV heeft een brief naar topman Elbers gestuurd waarin ze toezegde rekening te willen houden met de eisen van Hoekstra. Maar dit is niet het document dat andere vakbonden wel hebben ondertekend. „We moeten een eenheid vormen, net als in Frankrijk. Dit gaat om ego’s”, stelt een ingewijde. „In Parijs geeft men niets om het Nederlandse belang en de Nederlandse werkgelegenheid. Alles draait om banen voor Frankrijk. Ze leiden in Parijs al piloten onder de radar op, de Nederlandse vliegers zullen daar nooit aan de bak komen.” Er zijn piloten die zich afvragen of ze over een paar dagen nog wel kunnen tanken als ze ergens in de wereld moeten vertrekken. Machtsstrijd Volgens voorzitter Reinier Castelein van vakbond De Unie is de ’Wopke-clausule’ nu uitgemond in een machtsstrijd tussen de minister en de vakbonden. Hoekstra heeft zijn besluit volgens Castelein al lang genomen. Het gaat volgens hem om een detail als je kijkt naar de totale steunoperatie voor de Nederlandse economie. „De opstelling van Hoekstra tart elke verhouding tussen werkgever en vakbonden”, zegt hij zaterdagavond. „De minister zit op de stoel van de directie, en ondermijnt positie van topman Pieter Elbers in Parijs. Topman Ben Smith lacht zich een kriek om de verdeelheid in Nederland. Want het moet gaan om baan- en routebehoud voor KLM binnen de combinatie. Ik heb nog geen enkele uitruil gezien van Hoekstra.”