Massale vlucht naar veilige obligaties

Het coronavirus treft de schoepen van de economische motor. Beleggers zoeken veiligheid: aloude staatsobligaties worden van stal gehaald. Daardoor stijgen hun koersen en daalt de rente naar historische diepte. „Dit kan tot de rest van het jaar duren.” Beleggers zijn in paniek. De rente op Amerikaanse staatsschuld daalde vrijdag 21 basispunten tot 0,71%. De dag ervoor brak die obligatie al records. „Omdat de problemen van het coronavirus nu dichter bij huis komen, is de angst groter dan normaal”, zegt Gerwin Wijnia, chief investment officer van vermogensbeheerder InsingerGilissen. Het aantal besmettingen en doden door het virus loopt buiten China nog sterk op. „Dergelijke stress op markten is niet nieuw; in 2011 zagen we het door de toenmalige crisis ook. Het verschil voor obligaties is dat de Amerikaanse Federal Reserve net de rente heeft verlaagd.” Beleggers trekken tegelijkertijd weg uit aandelenmarkten. De AEX noteerde vrijdag nog eens 4% verlies. Wereldwijd is er alleen al vandaag een uitstroom van tientallen miljarden euro’s uit aandelen richting obligaties. Virus als omslagpunt De omslag in de staatsobligatierente werd goed zichtbaar na de verspreiding van het coronavirus buiten China, naar onder meer Italië, Zuid-Korea, Japan en recent Nederland. De Amerikaanse treasury of tienjarige staatsobligatie - normaal een baken van veiligheid in financiële markten - werd door de grote behoefte ongekend ingekocht en duwde de rente steeds lager. Philippe Roset, hoofd SPDR-etf’s Nederland bij State Street Global Advisors, ziet sinds eind vorig jaar al „een opvallende obligatieinstroom.” Maar dan alleen voor Ucits, de Europese variant van obligaties, in euro’s gesteld. Volgens de obligatiedesk van Barclays is de behoefte van grote beleggers aan obligaties blijvend groot geworden. Terwijl het Amerikaanse papier nog 0,71% vergoedinng biedt, is de rente in Europa negatief geworden. In Duitsland viel deze vrijdag zelfs tot -0,73% terug. Beleggers blijven kopen: ze vinden deze negatieve rente momenteel beter dan de daling die ze voor de kiezen krijgen op de aandelen. Beleggers profiteren allereerst van de koers als ze al obligaties hebben. De koers beweegt omgekeerd tegenhover de yield, de vergoeding of het effectief rendement. Nieuwe Nederlandse staatsschuld die op de markt kwam, was onlangs binnen enkele uren weggekaapt door beleggers die erop duiken. Uitgegeven bedrijfsschuld van goudgerande ondernemingen, zoals dinsdag van RELX en eerder Shell, vindt in de markt eveneens razendsnel kopers, constateert de National Alliance Securities. Hoe lang beleggers blijven kopen is onzeker, stelt zijn hoofd vastrentende waarden in de Financial Times. „Het kan een dag zijn, een maand, maar het kan ook tot de rest van het jaar duren.” Koffiedik kijken Daarbij komt dat de Amerikaanse dollar, altijd een vluchtheuvel tegen de yen en euro lang niet altijd die stabiele valuta is om in te schuilen. Wijnia: „Normaal is de dollar dat inderdaad wel. Maar het is voor beleggers koffiedik kijken. Het is nog een beetje te vroeg om te zien welk effect dit krijgt. Er is duidelijk wat aan de hand, dat is niet te bagatelliseren. Maar wij houden nog steeds een groeiscenario voor 2020 aan, ondanks de impact op korte termijn.” Rentespecialist Paul Brain, hoofd vastrentende waarden bij Newton Investment Management ziet „ongekende bewegingen” in de obligatiemarkt. Het kan niet anders dan dat centrale banken zullen gaan ingrijpen, stelt hij. De vorm is onduidelijk; een renteverlaging is veel te weinig om markten gerust te stellen. De koersbewegingen op vrijdag zijn uitzonderlijk, zegt Brain: de volatiliteit is zeer groot, richting het weekend bouwen beleggers hun risico’s af. „Omdat veel beleggers zijn geraakt door het economisch effect van het virus, is het waarschijnlijk dat ze posities liquideren”, stelt de Brit. Komende tijd zullen bedrijven dieper getroffen worden, met wanbetalingen en uiteindelijk faillissementen als gevolg. Het Zwitserse Pictet is zo’n grote vermogensbeheerder die klanten deze week daarom suggereerde meer Amerikaanse staatsobligaties te kopen. Pictet rekent op een verdubbeling van het aantal wanbetalingen dit jaar. „Amerikaanse staatsobligaties blijven de komende tijd dé hedge tegen risico’s op de beurs. Dat verklaart de verdere daling van de yield vrijdagmiddag, die ik in mijn hele carrière nog nooit heb gezien”, zegt strateeg Vincent Juvuyns van JPMorgan Asset Management. „De bodem wordt bereikt zodra de piek van de pandemie is behaald. Maar ondertussen zie ik absoluut geen reden voor paniek.” „De economische impact van het coronavirus zal afhangen van de reactie van de beleidsmakers in de VS, Europa en China”, aldus econoom Jared Franz van Capital Group. Volgens vermogensbeheerder Fidelity is die kans toch beperkt: EU-afspraken remmen economische steun in de vorm van overheidsuitgaven. Zelfs met de renteverlaging van de Amerikaanse centrale bank Federal Reserve afgelopen dinsdag, verwacht het fonds „een significante vertraging voor de wereldeconomie voor de eerste helft van dit jaar.” Vermogensbeheerder Fidelity gaat uit van een noodscenario van maximaal 3% groeiafname. Franz van Capital Group: „Het dilemma voor centrale bankiers is dat het coronavirus zowel de aanbod- als de vraagzijde beknot. Bovendien is er, met de al lage rentes in de VS en de negatieve rentes in Europa, een ernstig tekort aan munitie.” Dat deze situatie nog lang kan voortduren zien, is een consensus onder grote vermogensbeheerders. Arne Petimezas, analist bij AFS Group, ziet dat de „de Europese Centrale Bank voornamelijk in de marge bezig is.” De specialist in vastrentende waarden voorziet dat Frankfurt op zijn best waarschijnlijk met „een symbolische verlaging van de rente” komt. Met een separaat programma proberen ze de kredietverlening aan bedrijven op gang te houden.” De Federal Reserve kan de rente nog wel verder omlaag brengen omdat die eerder – anders dan bij de ECB – is verhoogd. „De Fed kijkt meer naar het hele macro-economische plaatje, en is erop gericht om de groei op peil te houden. De ECB mist daarin de politieke wil; de obligatieaankopen lopen tegen de zelfopgelegde limieten aan. En het vastleggen van marktrentes is waarschijnlijk in strijd met de uitspraak van het Europese Hof van Justitie over obligatieaankopen. De ECB heeft het hoofd in de schoot geworpen.” Beleggers kijken volgens Roset uit naar koopjes, bij relatief beperkt risico. Zoals obligaties met een hoge coupon, ook opkomende-marktenschuld in dollars en dan toch ook weer investment-grade obligaties, met hoge waardering, van degelijke bedrijven. Bij landen zijn Argentinië, Turkije en Zuid-Afrika - niet zonder reden - goedkoop maar nog altijd geliefd bij grote fondsen. ,,En je kunt in dergelijke periode leningen goedkoop herfinancieren”, aldus Roset van State Street. Particuliere beleggers zouden dergelijke bewegingen het beste volgen met index-trackers op groepen obligaties. ,,Er kunnen altijd bedrijven failliet gaan, dan vangen de andere het resultaat op.”

Massale vlucht naar veilige obligaties

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

Donkere wolken boven chemische industrie: ’Nederlands voorstel’ om totaalverbod op PFAS

Column: EY ontwijkt klappen bij Wirecard-schandaal

Roomijs straks uit lab in plaats van koe? ’Dna-technologie ligt gevoelig’

Luchtvaartwereld ziet dalende boekingen Schiphol door dreigen beperken reizigersaantallen