Bijna half miljoen keer bezwaar tegen spaartaks: ministerie komt tijd tekort

In december 2021 werd staatssecretaris Marnix van Rij (Financiën) door de Hoge Raad teruggefloten, en werd zijn zogeheten fictieve spaartaks niet meer toegestaan. Die spaartaks was ontworpen omdat het voor de Belastingdienst lastig bleek per persoon alle beleggingen en spaartegoeden te berekenen in box 3. Dus werd jarenlang uitgegaan van een fictief rendement van 4%. Dat ging lang goed omdat dit gelijk opging met de werkelijke spaarrente, tot die zelfs onder de 1% kwam. Vooral spaarders betaalden veel meer belasting over een groter aangenomen rendement dan dat er werkelijk was behaald.

Haasje-over

De overheid kondigde aan vanaf 2026 een nieuw stelsel in te voeren waarin het werkelijke rendement in box 3 wordt belast. Tot die tijd geldt de zogeheten Overbruggingswet box 3. Omdat het om veel mensen gaat is volgens Van Rij ’gekozen voor een methode die in grote mate geautomatiseerd is uit te voeren door de Belastingdienst, waarbij belastingplichtigen zo min mogelijk aanvullende gegevens hoeven aan te leveren’. Hierbij wordt een nieuwe berekening gemaakt van het box 3-inkomen en wordt er in de berekeningen aangesloten bij de daadwerkelijk aangehouden banktegoeden, overige bezittingen en schulden.

Bezwaar aantekenen

Voor elke vermogenscategorie wordt een eigen rendementspercentage voorgesteld, dat volgens de staatssecretaris ’zoveel mogelijk aansluit bij het werkelijk behaalde rendement over de betreffende vermogenscategorie’. Maar bij wie het toch anders op de rekeningen staat, of wie een lager werkelijk rendement dan forfaitair bepaald heeft behaald, ’kunnen van mening zijn dat dit onterecht is en dat hun belastingaanslag te hoog wordt vastgesteld’.

Dus die mogen bezwaar aantekenen. En zo geschiedde. In november vielen al 150.000 reacties op de mat van het ministerie, maar inmiddels is dat opgelopen tot 485.000 waarvan, antwoordt Van Rij op vragen van Tweede Kamerlid Romke de Jong (D66): ’Ongeveer 85.000 burgerreacties betrekking hebben op opgelegde aanslagen waartegen tijdig bezwaar is ingediend en die betrekking hebben op de toepassing van de forfaitaire spaarvariant.’

Een probleem

Dat is dus wel een probleem. Want de stortvloed aan reacties heeft gevolgen voor de uitvoeringscapaciteit van de Belastingdienst, aldus Van Rij. ’Dat er toe leidt dat de uitvoering niet kan plaatsvinden binnen de wettelijke termijnen en er verdringing optreedt bij de behandeling. Van Rij zegt dat er daarom door de Belastingdienst momenteel verschillende scenario’s worden uitgewerkt ’om dit risico te mitigeren. Ook worden scenario’s met de koepelorganisaties besproken.’

Zolang er steeds individueel bezwaar moet worden gemaakt, zal het aantal bezwaren ook toenemen. ’Mijn planning is om uw Kamer dit voorjaar opnieuw te informeren over de voortgang van het onderzoek naar de verbeteringen voor de massaalbezwaarprocedure.’ Ook zegt Van Rij dat ’het kabinet werkt aan de invoering van een nieuw box 3-stelsel waarbij wordt geheven op basis van het werkelijke rendement’.

Op dinsdag 14 maart vindt het jaarlijkse Belastingspreekuur van De Financiële Telegraaf plaats en zitten de experts klaar van de Belastingdienst, vakbonden FNV en CNV, vermogensbeheerder Grant Thornton, ABN Amro, hypotheekadviesketen Van Bruggen en ouderenbond ANBO. Gedurende een hele dag beantwoorden zij ingestuurde vragen van lezers over de belastingaangifte, zoals over wonen en hypotheekrenteaftrek, zorgkosten en fiscaal partnerschap, box 3 en andere vermogenszaken. De experts weten er wel raad mee.

Mail vragen vóór maandag 13 maart 16.00 uur naar spreekuur@dft.nl en krijg op dinsdag 14 maart antwoord. Vragen die later binnenkomen, kunnen niet meer worden beantwoord.