Oplossing schoner vliegen dichterbij door corona

Uitstootvrij vliegen is een realiteit, maar niet de oplossing van nu. Toch stellen sommige overheden grote duurzaamheidseisen bij staatssteun van luchtvaartmaatschappijen. In de komende jaren zal de vergroening echter wel in een stroomversnelling komen door de miljarden die de Europese Unie daarvoor op de plank heeft. Directeur Michel Peters van het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum - NLR is daarbij spin in het web. Hij is sinds januari voorzitter van de Europese koepel EREA (Association of European Research Establishments in Aeronautics). Momenteel voert hij namens de Europese luchtvaartonderzoekers in Brussel de belangen aan om de miljardendans voor een investeringsprogramma voor innovatie voor de komende zeven jaar. „We waren al jaren bezig met groener vliegen, maar door de coronacrisis komt dit echt in een stroomversnelling. In Brussel wordt nadrukkelijk gesproken over vergroening van de luchtvaart en een aantal landen heeft dit ook als voorwaarde gesteld bij staatssteun”, zegt Peters. Onder het algemene EU-onderzoeksprogramma Horizon Europe, vallen o.a. het programma ’Clean Sky’, dat zich richt op de vliegtuigen en SESAR, dat zich bezighoudt met een ongedeeld luchtruim. Groene ambities Politici proberen massaal hun groene ambities op te leggen aan de luchtvaart, zo bleek in de afgelopen weken. Vooral Frankrijk viel op, die aan de staatssteun voor Air France verplicht om binnen vijf jaar 50% minder CO2 uit te stoten. Ook in Nederland zijn eisen gesteld ten aanzien van minder hinder en uitstoot. Nu de hele luchtvaartsector stilstaat, inclusief de vliegtuigbouwers Airbus en Boeing, rijst de vraag hoe reëel de overheden zijn. In de komende jaren is naar verwachting nauwelijks geld bij de luchtvaartmaatschappijen om te investeren. De vliegtuigbouwers liggen op hun beurt op apegapen, waar Boeing nog de uitdaging heeft om het Max-schandaal boven te komen. Bovendien kost het tijd om nieuwe vliegtuigen te ontwikkelen. Doorgaans gaat daar tien tot twintig jaar overheen. Toch ziet Peters wel mogelijkheden, zeker in Europees verband. „We moeten naar een luchtvaart met uiteindelijk nul uitstoot en ik geloof ook dat dat kan. Het zal echter nog wel enige decennia duren voordat we daar zijn. Daarvoor heb je innovatie nodig want de technische uitdagingen zijn groot. De eerste jaren zullen we het echter nog moeten doen met de bestaande vloot, die we kunnen verduurzamen door middel van alternatieve duurzame brandstoffen en zuiniger motoren”, aldus Peters. Duurzame brandstoffen Duurzame brandstoffen, zoals synthetische kerosine, zouden over de hele keten klimaatneutraal moeten zijn, aldus de NLR-voorman. Uitgestoten CO2 wordt hergebruikt tijdens de productie van deze nieuwe brandstof. Een groot vliegtuig zonder verbranding bestaat in ieder geval nog niet. „Ik verwacht veel de ontwikkeling van deze duurzame brandstoffen. Die zijn nu waar windenergie en zonnepanelen twintig jaar geleden waren. Maar met subsidies kan de vereiste schaalgrootte eerder daar zijn, wat ook de betaalbaarheid ten goede komt.” KLM was al van plan om meer biokerosine af te nemen, maar zit daardoor wel met hogere kosten. Omdat meer landen nu koersen op duurzame brandstoffen, kan de ontwikkeling eerder lonend worden. Maar volgens Peters gaat het hard, niet alleen met de ontwikkeling van deze duurzame kerosine maar ook met elektrisch vliegen. Daar zijn verschillende start-ups in de Verenigde Staten mee bezig. Er zijn al 16-zitters in ontwikkeling die (volledig) elektrisch vliegen. Voor een land als Noorwegen zou dat een alternatief kunnen zijn, waar alle binnenlandse vluchten emissievrij moeten zijn in 2030. Maar voor de grote (wide body) passagiersvliegtuigen is dat nog geen alternatief. Peters zou pleiten voor een Europese ’NASA’, waarin de onderzoeksinstituten op gebied van luchtvaart nauwer met elkaar samenwerken. Waterstof „Wij zitten aan tafel bij de Europese luchtvaartindustrie, waaronder Airbus om te kijken of er motoren op waterstof kunnen komen. Waterstof heeft als nadeel dat het – zeker ongekoeld – meer ruimte in beslag neemt en je eerst de motoren daarop moet aanpassen. Een andere toepassing is om van waterstof elektriciteit te maken, maar dan kom je weer op het punt dat dit voor grotere vliegtuigen lastiger toepasbaar is. Daarnaast gaat de ontwikkeling van lichtere vliegtuigen door, zoals dat de afgelopen jaren ook al het geval was. De eerste jaren zal er naar verwachting een dip zijn, maar daarna zal het luchtverkeer weer toenemen, aldus Michel Peters. Tenminste, als de luchtvaartmaatschappijen de huidige crisis kunnen overleven. De uitstoot van de Nederlandse luchtvaart bedraagt 3%. „Over een aantal jaren moet dan naar nul procent. Daar mikken we met ons Europese programma op. We zijn er van overtuigd dat vliegen een essentiële modaliteit is, en het is grensoverschrijdend. De luchtvaart blijft nodig voor transport van mensen en goederen, daar geloof ik heilig in.”

Oplossing schoner vliegen dichterbij door corona

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

Vision Pro getest: zo voelt Apples visie op de toekomst aan

Column: het rentewapen is bot

Column: dit zijn je rechten als de trein is vertraagd

Carrière na ruim 30 jaar voorbij door één zinnetje