’Werkweek van 30 uur voor alle werkenden’

„We zijn van de 40-urige werkweek naar 38 uur gegaan en daarna naar 36 uur. We moeten nu de volgende stap zetten, zodat werkenden beter in staat zijn om werk en privé te combineren en bepaalde zorgtaken uit te voeren. Bovendien zijn ze dan minder vatbaar voor ziekteverzuim en burn-outs. De werkdruk is momenteel enorm en we maken elkaar helemaal gek.” Volgens Fortuin is het de bedoeling dat werkenden een 30-urige werkweek draaien met behoud van het huidige salaris. „Dat moeten we betalen via de cao’s en daarvoor moet een deel van de loonruimte worden gebruikt.” Draagvlak Het plan heeft groot draagvlak, zo blijkt uit onderzoek van het CNV onder 3000 werkenden. Zo’n 60% van de ondervraagden denkt dat ze met een 30-urige werkweek gezond hun pensioenleeftijd gaan halen en dat hierdoor het aantal burn-outs vermindert. Ook stelt twee derde dat de maatregel leidt tot een lager ziekteverzuim, een betere balans tussen werk en privé (73%) en meer tijd voor mantelzorg en vrijwilligerswerk (62%). Verder geeft 48% van de werkenden aan hierdoor productiever en efficiënter te gaan werken. Het CNV verwacht dat de maatschappelijke opbrengsten zullen oplopen tot enkele miljarden, aangezien werkenden minder snel uitvallen. Ton Wilthagen, hoogleraar arbeidsmarkt aan de Universiteit van Tilburg, is sceptisch en meent dat een 30-urige werkweek momenteel niets oplost. „We zijn al kampioen deeltijd in Nederland en het andere deel werkt 38 uur of meer. Gemiddeld zitten we dus al op die 30 uur.” Cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek bevestigen dat beeld: van alle werkenden in het derde kwartaal werkten er 4,6 miljoen voltijds tegenover 4,4 miljoen in deeltijd. Wilthagen zegt verder dat de arbeidsmarkt zal vastlopen als de 30-urige werkweek de norm wordt. „We hebben te maken met krapte en vergrijzing. Geef werkenden daarom meer autonomie, zorg voor flexibiliteit, zodat ze zelf hun werkweek kunnen inrichten. Daar valt enorm veel winst te behalen.” Trend Werkgeversvereniging AWVN ziet juist de trend dat mensen langere werkweken maken. „Dat heeft te maken met de krapte op de arbeidsmarkt. Verder zien we dat verlofdagen en ADV-dagen worden uitbetaald of omgezet in keuzebudgetten”, zegt een woordvoerder. De werkgeversclub spreekt dan ook van een conjunctureel verschijnsel. „Alleen bij ouderen zien we dat ze vaker een minder uren werken. Dat heeft vooral te maken met het generatiepact, waarbij oudere werknemers de kans krijgen minder te werken.” De AWVN benadrukt dat werknemers op individuele basis al afspraken kunnen maken. „De cao is dus niet leidend in dit geval. Je kunt aan je werkgever vragen of je minder kunt werken. Een werkgever kan zo’n verzoek alleen afwijzen op grond van zwaarwegende bedrijfsbelangen.” VNO-NCW en MBK-Nederland zijn ook geen voorstander van een 30-urige werkweek voor alle werkenden. „Uit onze conjunctuurenquête blijkt namelijk dat een op de vier ondernemers productieproblemen heeft door een tekort aan personeel. Ook in semipublieke sectoren zoals het onderwijs en de zorg is sprake van enorme schaarste. Dus we moeten niet minder, maar méér gaan werken”, zegt een woordvoerder. De werkgeversorganisaties vragen zich af of de maatregel leidt tot minder uitval. „Een kortere werkweek zal niet voor iedereen de kans op een burn-out verkleinen, omdat dit soort klachten zelden het gevolg van het werk alleen zijn. Het is vaak een combinatie van factoren, waarbij ook privéproblemen een rol spelen.”