Analyse: stilte voor de storm bij banken

In het land werd enigszins sceptisch gereageerd nadat ABN Amro, ING, Rabobank en De Volksbank bij het invoeren van de lockdown riepen dat zij bij deze crisis onderdeel zouden zijn van de oplossing. Tijdens de door het bankwezen veroorzaakte kredietcrisis werd het economische probleem immers verergerd door het tegelijk terugschroeven van de kredietverlening. Vrijdag meldden de Nederlandse banken dat ruim 111.000 ondernemers zijn geholpen, voor in totaal €7 miljard aan noodsteun. Met 103.000 betreft het merendeel een pauze in de aflossing of rentebetaling van een al lopend krediet. Bijna 8000 bedrijven zijn van financiële steun voorzien, waarvan 1875 met een overheidsgarantie. Dat laatste aantal wekt enige verbazing. Het lijkt nogal weinig met het oog op de diepe overheidszakken die minister Wopke Hoekstra van Financiën desnoods helemaal zou legen om de economie te redden. Je verwacht dan een run van bedrijven op die overheidshulp, waarvan een flink deel via het bankloket moet worden verstrekt. BMKB-regeling Dat het mkb nog niet massaal een beroep heeft gedaan op de voor hen ingestelde BMKB-regeling is voor de grootbanken ING, ABN Amro en Rabobank zelf ook een verrassing. Opvallend is dat een groeiend aantal klanten dat eerder een aanvraag had ingediend, dit verzoek nu weer intrekt. Als reden geven deze ondernemers op dat zij op dit moment voldoende hebben aan de NOW-hulp van het UWV om lonen door te betalen, een huurverlaging en uitstel van de Belastingdienst. In combinatie met het (online) binnenhalen van enige omzet kan het hoofd boven water worden gehouden tot de lockdown later deze maand of anders volgende maand versoepeld wordt en de economie weer op gang komt. De schade valt te overzien bij dit zogenoemde V-scenario van een korte economische neergang en een snel herstel. Maar ondertussen maken banken zich zorgen over de reële kans op een tweede scenario. Wat gebeurt er als er een tweede golf aan coronapatiënten ontstaat en de omgangsrestricties in het najaar terugkeren? In dat geval verandert het V- in een U-scenario, waarin bedrijven langer met geen tot veel lagere omzetten te maken krijgen. Zonder noodkrediet zullen niet veel ondernemers dan nog overeind kunnen blijven. Voorbode Bij het UWV staat de teller nu op 114.000 bedrijven die salarissteun voor hun personeel ontvangen. Dit aantal kan een reële voorbode zijn voor wat banken aan nood- of overbruggingskredietaanvragen kunnen verwachten als de economie langer dan drie maanden op zijn gat blijft liggen. Hoewel banken momenteel liever niet over de gevolgen van zo’n langere lockdownsituatie willen praten, klinkt al wel dat de pot met door de overheid gedekte hulpregelingen dan véél groter moet zijn. Want de omvang van die steun zal bepalend zijn in de harde keuzes die banken in een U-scenario moeten maken over het wel of niet redden van bedrijven of zelfs hele sectoren. Ons overheidstekort loopt naar verwachting op tot bijna 12%. „Zelfs het zwartste scenario voor dit jaar kan de prullenbak in”, zegt Martin Visser in de podcast Kwestie van Centen. Luister ‘m hier.