Piketty blijft ook met nieuw boek roepende in de woestijn

Deze week verscheen de opvolger van Kapitaal in de 21e eeuw, gepubliceerd in 2013. Van het debuut van Thomas Piketty werden 2,5 miljoen boeken verkocht, het werd in veertig talen uitgebracht. Met die cijfers in het achterhoofd zette uitgeverij Seuil hoog in met Kapitaal en ideologie: er zijn al 60.000 exemplaren gedrukt, er staan zeventien vertalingen op stapel. Deel twee is met 1232 pagina’s een nog dikkere pil dan deel één. Rockster Kapitaal in de 21e eeuw maakte van de 48-jarige econoom een soort rockster. Hij ging op tournee langs universiteitscampussen in de Verenigde Staten en Azië en werd in het Witte Huis ontvangen door adviseurs van voormalig staatshoofd Barack Obama. Het succes van het boek laat zich verklaren door zijn eruditie, de analyse van een indrukwekkende hoeveelheid gegevens en het onderwerp: op een moment dat de kloof tussen arm en rijk voelbaar groter werd, bracht Piketty een boek uit over ongelijkheid. Ondanks de enorme verkoopcijfers en het feit dat het thema weer op de agenda stond, kwam er veel kritiek op het werk. De ’Pikettymania’ is inmiddels ingestort, constateert het linkse opinieblad Le Nouvel Observateur deze week – dat de stereconoom desalniettemin op de cover zette. „Zes jaar later moeten we constateren dat zijn voorstellen geen enkele invloed hebben gehad op politieke beslissingen. Zijn belangrijkste idee, waar hij in zijn nieuwe boek op voortborduurt en dat hij verfijnt, is om veel hogere belasting op vermogen te gaan heffen. Dat plan wordt alleen aangehangen binnen de linkervleugel van de Amerikaanse Democratische Partij.” ’Ongelijkheid is niet economisch of technologisch, maar ideologisch en politiek’, zegt Piketty in zijn tweede boek – volgens hemzelf beter dan het eerste. Hij betoogt dat in iedere maatschappij het verschil tussen arm en rijk altijd is goedgepraat. Dat er een kloof is tussen arm en rijk is volgens de econoom niet onomkeerbaar. Hij wil vermogen tot twee ton belasten met 0,1%, wie €2 miljard of meer aan bezittingen heeft, moet daar 90% over betalen. Die taks moet een ander, bijzonder middel in de strijd tegen inégalité financieren: een ’erfenis voor iedereen’. In Frankrijk komt dat neer op een bedrag van €120.000 voor iedere 25-jarige. Innovatie Piketty was met zijn vorige boek al een roepende in de woestijn, meent Le Nouvel Obs. Dat zal met deel twee niet veranderen, meent een collega in dagblad L’Opinion, die alleen anoniem zijn kritiek durft te geven. „Piketty is gefixeerd op die 1% allerrijksten. De effecten op bedrijven, het nemen van risico’s en innovatie interesseren hem niet.” Dat beaamt econoom Philippe Aghion, voormalig Harvard-docent, in hetzelfde stuk. „Zonder bescherming van het privé-eigendom geen innovatie, zonder innovatie geen groei.”