Boerderij van de Toekomst zoekt verdienmodel

Op een stuk grond van 25 hectare liggen stroken van drie en 22 meter breed met verschillende gewassen naast elkaar: vroege en late consumptieaardappelen, uiten, peen, zomergerst, zomertarwe, gras-klaver en veldboon. Tussen de stroken zitten smalle paden waar de machines overheen rijden. Moderne technologie houdt de ontwikkeling van de planten bij en door de keuze voor verschillende gewassen wordt er zo min mogelijk dierlijke mest en kunstmest gebruik, ofwel de kringlooplandbouw „Duurzaamheidseisen zoals de stikstofmaatregelen vragen om een hele grote verandering van de landbouw”, zegt Pieter de Wolf, onderzoeker aan de Wageningen Universiteit & Research (WUR) en projectleider Boerderij van de Toekomst. „Wij willen hier fossiele energie gaan vervangen door duurzame energie, sluiten de kringloop zoveel mogelijk en zoeken daarbij naar het verdienmodel voor boer. Dus wat wij hier onderzoeken is kringlooplandbouw, werkt dat.” Op boerderij van de Toekomst bij het praktijkcentrum van de WUR even voorbij Lelystad werkt de universiteit in opdracht van het ministerie van Landbouw aan een bedrijfsmodel om gewassen op een duurzame manier te telen, waarbij tegelijk voldoende voedsel geproduceerd kan worden en waarmee boeren ook een inkomen kunnen verdienen. De WUR doet dat samen met de agrarische sector om ervoor te zorgen dat het ook praktisch uitvoerbaar is. Puzzel De boerderij is gisteren geopend en wat de onderzoekers eerder al concludeerden is dat de opbrengst van de strokenteelt heel goed is en dat er ook een flinke boterham verdiend kan worden. „Met strokenlandbouw versterken gewassen elkaar, maak je optimaal gebruik van de bodem en creëer je je eigen bemesting”, zegt Wijnand Sukkel, agro-ecoloog aan de WUR en tevens projectleider. „Dan moet je natuurlijk wel de volgorde van de gewassen goed hebben. Dat is nog een hele puzzel. Zo kan peen goed naar uiten, want de peenvlieg kan niet tegen de uiengeur.” Door dit soort teelttechnieken in combinatie met moderne technologie als landbouwrobots, sensoren en drones moet op Boerderij van de toekomst 90% minder gewasbeschermingsmiddelen gebruikt worden. „Ik vind dat spuiten helemaal niet hoeft”, zegt Sukkel als hij een veldboonstruik vol met bladluis laat zien. „De beestjes gaan ergens anders heen en komen weer terug.” Grote zware trekkers met brede wielen op het land zijn verboden, op deze proefboerderij wordt gewerkt met een lichtere trekker met hele smalle wielen die drie meter uit elkaar staan. Die zware machines rijden de grond dicht, waardoor wortels niet diep kunnen groeien en waardoor water niet goed in de grond kan zakken. „Ik kon dit voorjaar op ons eigen bedrijf in de granen zien waar vorig jaar grote trekkers over het land gereden hadden”, zegt Koen Klompe (28), die bedrijfsleider is op Boerderij van de Toekomst en samen met zijn vader een biologisch akkerbouwbedrijf runt in de Flevopolder. ,,Die grote machines doen echt veel schade.” Arbeidskosten Het is echter niet allemaal gesneden koek, want de arbeidskosten zijn nu nog te hoog. Die ligt nu ruim 20% hoger dan bij de gangbare landbouw. „Dat is ook het punt wat mij op dit moment nog tegenhoudt om het thuis direct te implementeren”, zegt Klompe. Projectleider Sukkel benadrukt dat die vijfde meer aan arbeidskosten nauwelijks effect heeft op de prijzen voor de consument als zij doorberekend worden. „Maar de handel wil het niet betalen. Nu steekt een boer 10 tot 12 uur in een hectare tarwe. Als dat 14 uur is kan hij die niet doorberekenen.” Voor de verdere toekomst kunnen de arbeidskosten fors worden verminderd door bemande trekkers te vervangen door autonoom rijdende robottrekkers, waar nu al mee geëxperimenteerd wordt. Die robots zijn alleen nog niet ver genoeg doorontwikkeld.