Akkoord EU-ministers over herstelfonds

Hoekstra toonde zich na een videovergadering, vanwege het oplaaiende coronavirus wordt er niet meer fysiek vergaderd, een tevreden man. Volgens de CDA-bewindsman staan de Nederlandse uitgangspunten recht overeind, namelijk geld in ruil voor hervormingen. „Zoals gewenst is er aandacht gegeven aan punten die voor Nederland cruciaal zijn”, stelde hij. Onder meer de zogeheten landenspecifieke aanbevelingen, waarin de Europese Commissie het beleid van een lidstaat fileert en hervormingen voorstelt, worden cruciaal in de beoordeling van lidstaten die geld willen ontvangen. Uitbetaling vindt plaats in tranches, waarvoor iedere keer harde doelstellingen moeten worden gehaald. Douceurtjes voor de zuidelijke lidstaten zitten ook in het compromis. De ministers hebben afgesproken dat in 2021 al 10% van het beschikbare budget mag worden uitgekeerd in plaats van de oorspronkelijke 7%. Hoekstra kan daar prima mee leven. „Voor vrijwel alle hoofdrolspelers is het evident dat als aan de kern van het voorstel gerommeld wordt, geld in ruil voor hervormingen, alles op losse schroeven was komen te staan.” Tweede en derde stap Hij sprak van „een belangrijke tweede stap”, nadat de regeringsleiders en presidenten op een historische top van vier nachten doorhalen in juli een akkoord sloten over de pot met geld van €672,5 miljard en die bestaat uit een subsidie- en een leningendeel. De derde cruciale stap volgt als de Europese Commissie de nationale herstelplannen van lidstaten zal gaan beoordelen en belangrijker nog: streng (of niet) zal optreden als er niet volgens de afspraken wordt gehandeld. Omdat de Commissie in het verleden vaak weifelend optrad in het geval van overtreding van begrotingsafspraken bedong premier Rutte in Brussel een ’noodremprocedure’ waarbij een lidstaat de boel kan vertragen als uitbetaling niet in de haak zou zijn terwijl de Commissie wel haar fiat heeft gegeven. Verzet Lidstaten kunnen vanaf 15 oktober hun herstelplannen in Brussel indienen. In het meest optimistische scenario gaat het herstelfonds vanaf begin volgend jaar draaien, maar of dat haalbaar is is de vraag. Het Europees Parlement moet ook nog instemmen. Een overkoepelende deal over het herstelfonds in combinatie met de nieuwe meerjarenbegroting stuit daar op verzet, onder andere vanwege een verwaterd compromis over de rechtsstaat, waarbij het parlement lidstaten als Polen en Hongarije makkelijker wil kunnen korten op Europese subsidies. De herstelplannen moeten uiterlijk 30 april volgend jaar binnen zijn. Ook Nederland, dat aanspraak kan maken op een bedrag van tussen de €5 miljard en €6 miljard, zal dat doen. Wanneer is nog onduidelijk. „Over de timing zullen we ons nog buigen in het kabinet”, aldus Hoekstra.