Fiscus strenger voor filmbeleggers

door „Er zijn maar heel weinig Nederlandse films die meer hebben opgeleverd dan erin is gestopt. Bijvoorbeeld Gooische vrouwen I en II”, zegt Arnold Heslenfeld, de producent van films als Publieke werken en Alles is familie. Zijn collega Klaas de Jong van Farmhouse TV & Film weet er nog wel een stel: „Zoals mijn films Verliefd op Ibiza en Schippers van de Kameleon.” Op het Amsterdamse hoofdkwartier van Topkapi Films schetst Heslenfeld de geldstromen rond een Nederlandse miljoenenproductie. „Bij een kaartjesverkoop van een miljoen euro krijgen de bioscopen ruwweg zes ton”, begint hij. Wat overblijft wordt middels ingewikkelde verdeelsleutels uitbetaald aan de distributeur, particuliere beleggers en de producent. „Als die zijn terugbetaald, komen de filmfondsen aan de beurt.” De financiering is een kunst op zich. Heslenfeld: „Bij Publieke werken hadden we wel vijftien financieringsbronnen.” Daaronder waren de VPRO, het Vlaams Audiovisueel Fonds en Hongarije, waar fiscaal gunstig werd gefilmd. Een grote verandering is het bijna geheel wegvallen van de dvd-markt, wat maar deels wordt gecompenseerd door nieuwkomers als Netflix. „Vroeger was de dvd-omzet ongeveer de helft van de bioscoopomzet.” Heslenfeld werkt nu aan de film Gek van Oranje, een romantische komedie tegen de achtergrond van een fictief WK voetbal. Het budget bedraagt €3,2 miljoen, waarvan een flink deel door particuliere beleggers wordt opgebracht. Dat zijn geen mecenassen die verlies op de koop toe nemen. Zelfs als de film slechts 100.000 bezoekers trekt, kan er een jaarrendement van 3,1% uitrollen. Dat valt te lezen in het prospectus van Eurogroei Films. Eurogroei is de enige grote Nederlandse aanbieder van filmbeleggingen, met circa dertig speelfilms sinds 2004. Zij werken met een maatschapsconstructie. Beleggers moeten voor minimaal €10.000 aan participaties kopen en gaan dan deel uitmaken van de maatschap die verantwoordelijk is voor de productie en exploitatie van de film. Het fiscale voordeel voor beleggers is dat zij, als ondernemer, gebruik mogen maken van veel ruimere aftrekmogelijkheden, zoals het ineens afschrijven van hun volledige inleg. Daardoor wordt het risico op verlies fors beperkt. De fiscus moet er wel van overtuigd zijn dat je echt wil ondernemen en niet alleen wil profiteren van de aftrek. „Je moet een reëel winstoogmerk hebben”, zegt Bram Stouten van Eurogroei. Een van de eisen is een reële verwachting van het aantal filmbezoekers. Nadeel van de maatschapsconstructie is dat beleggers medeaansprakelijk zijn voor tegenvallers, dus eventueel moeten bijbetalen. „Dat hebben wij nog niet meegemaakt”, zegt Robbert Verheul van Eurogroei. Producent Klaas de Jong van Farmhouse werkte tot enige jaren geleden samen met Eurogroei. „Ik heb die beleggingsproducten verzonnen. Nu zijn ze voor zichzelf begonnen”, klinkt het fel. Volgens De Jong vertoont de maatschapsconstructie haarscheurtjes: „Er is ergernis bij de fiscus over de wildgroei. Er zijn participanten waarbij die belastingaftrek ineens is afgekeurd. Er lopen op dit moment beroepszaken.” Volgens Verheul spelen er bij fondsen van Eurogroei echter geen problemen. Woordvoerder Daphne Kollenburg van de fiscus gaat niet in op individuele gevallen. Zij zegt dat vooraf overlegd kan worden over constructies. „Als het product dan toch zonder vooroverleg in de markt wordt gezet, dan maakt de Belastingdienst van geval tot geval een afweging of er sprake is van ondernemen dan wel beleggen.” Om deze kwestie te omzeilen heeft De Jong een nieuwe constructie met obligaties bedacht voor zijn aanstaande film Redbad, over een middeleeuwse Friese held. Het budget is €7 miljoen, waarvan €1,5 miljoen privaat geld. Tegenover het verlies van de fiscale mogelijkheden, staat dat de obligatiehouders geheel vooraan staan bij het uitbetalen. Vanaf een bezoekersaantal van circa 350.000 kunnen ze drie jaar later hun inleg plus 21% terugkrijgen. Later wordt de extra winst verdeeld. De Jong meldt dat hij al €1,2 miljoen binnen heeft. Een flop wordt Redbad volgens De Jong zeker niet. „Een flop kun je voorspellen, een succes niet”, luidt zijn motto. „Is een film gebaseerd op een literair boek, dan weet je zeker dat het fout gaat. Dat is in 100% van de gevallen gebleken.” Even afgezien van Nederlands best bezochte film ooit, Turks fruit. Al vindt niet iedereen dat boek van Jan Wolkers even literair.

Fiscus strenger voor filmbeleggers

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

Ondernemersvraag: wat zijn de nieuwe regels bij reiskosten?

Koper heeft zonder bouwkundig rapport tóch recht op schadeherstel

Experts en waakhonden waarschuwen: ’Piloten roestig door pandemie’

Betalingsverwerker Mollie zoekt techtalent voor nieuwe locatie in Maastricht