Pensioenpremie voor veel werknemers omhoog: 5 vragen

Vijf vragen over de stand van de pensioenfondsen. Wat is er aan de hand? Voor enkele honderdduizenden Nederlanders die als werknemer bij een pensioenfonds zijn aangesloten, begint het jaar met slecht nieuws. Het grote sectorfonds voor de bouw verhoogt de pensioenpremie, net als nog eens vijftien andere fondsen. Bovendien gaat bij een aantal andere fondsen de opbouw omlaag. Dat betekent dat die fondsen ervan uitgaan dat dezelfde premie minder pensioen oplevert. De grootste fondsen waarbij dat gebeurt, zijn de sectorfondsen voor het bakkersbedrijf, de meubelmakers en de vleesbranche. Die fondsen hebben in totaal iets meer dan 78.000 actieve werknemers, en iets meer dan 55.000 pensioengerechtigden. Ter vergelijking, het grootste pensioenfonds ABP heeft meer dan 3 miljoen actieve deelnemers. Voor de deelnemers aan de kleinere pensioenfondsen is het natuurlijk vervelend dat hun pensioenpremie omhoog gaat of hun pensioenopbouw wordt aangepast, maar relatief gezien gaat het om een kleine groep. Hoe zit het met de verhoging bij groot pensioenfonds bpfBouw? Bij de drie grote pensioenfondsen verandert er niets, alleen bij bpfBouw (het op 4 na grootste bedrijfstakpensioenfonds) wordt de premie verhoogd. BpfBouw verhoogt de premie van 20,2% naar 22%. „Door de lage rente van dit moment is de inkoop van pensioen duurder geworden. Er is daarom meer premie nodig om later hetzelfde pensioen te kunnen uitkeren”, stelt Mieke van Veldhuizen, bestuursvoorzitter van bpfBouw op de website van het pensioenfonds. Erik Lutjens, hoogleraar pensioenrecht aan de Vrije Universiteit Amsterdam, vindt het een „logische” stap. Maar de problemen bij de pensioenfondsen waren toch opgelost? De pensioenkortingen die eerder dreigden lijken niet door te gaan. In de aanloop naar een uitgewerkt pensioenakkoord heeft minster Koolmees (Sociale Zaken) de rekenregels tijdelijk versoepeld. De rekenregels waren vrij streng, om zo de zekerheid van de pensioenen te garanderen, maar door de aanhoudende lage rente zouden de fondsen moeten gaan korten. Nu hoeft dat niet meer, en de bedoeling is dat de uitwerking van het pensioenakoord het kortingsspook definitief verjaagt. Tegelijkertijd heeft minister Koolmees pensioenfondsen sowieso opgeroepen om in 2020 zowel de premie als de opbouw van pensioenen stabiel te houden. De kleinere pensioenfondsen gaan hier dus in sommige gevallen tegenin. Volgens het pensioenakkoord moet de premiedekkingsgraad, in beginsel, 100 procent zijn, maar dit gaat pas later gelden. De pensioenfondsen hebben een andere kijk dan de minister, zegt Lutjens. „Ze hebben hun eigen verantwoordelijkheid. Als de pensioenfondsen vaststellen dat de premie steeds te laag is, dan lijden ze verlies.” De fondsen waar het om gaat willen met de veranderingen voorkomen dat ze voor 2021 te sterk moeten gaan bijsturen. Twee grote fondsen, Zorg & Welzijn en metaalfonds PME, hebben al laten weten dat ze de premie in 2021 wél moeten laten stijgen. Wat betekent dit voor je portemonnee? Zelfs als je onder de pensioenfondsen valt die de premies omhoog gooien, is het nog niet gezegd dat de rekening per se aan de werknemer wordt gepresenteerd. Lutjens stelt dat het zou kunnen dat er bij veel mensen alleen maar de werkgeverspremies worden verhoogd, en niet de werknemerspremies. Wat is de kans dat je pensioen minder wordt in de komende twee jaar? Het is goed mogelijk dat er in 2020 nog nieuwe afspraken worden gemaakt die je pensioenopbouw of premie kunnen veranderen, legt Lutjens uit. Dit betekent dat bepaalde pensioenfondsdeelnemers mogelijk nog te maken krijgen met pensioenopbouwverlagingen of premiestijgingen. Tegelijkertijd lijkt het er met nieuwe rekenregels op dat dit voor een groot gedeelte Nederlanders niet zal gebeuren.