Schiphol lobbyde in Brussel voor dure biokerosine

Topman Dick Benschop van Schiphol is vorig jaar voor overleg naar eurocommissaris Frans Timmermans (Green Deal) en zijn rechterhand Diederik Samsom geweest, allebei partijgenoten bij de PvdA. Samen met een aantal partijen uit de brandstofsector, zo bevestigt de Schiphol-ceo. Benschop was eerder werkzaam voor Shell. „Ik geloof in een bijmengverplichting van biokerosine of synthetische brandstoffen. Dat is het enige waarmee je stappen kunt zetten in de vergroening, in tegenstelling tot vliegbelastingen, die niets voor vergroening doen. Met bijmengen van duurzame brandstoffen worden de tickets ook duurder, omdat duurzame brandstof duurder is, en wordt de luchtvaart ook echt schoner.” Het geloof van Benschop druppelt door in Den Haag. In maart besloot minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) tot een bijmengverplichting van 14% in 2030. Volgens het ministerie is dat ’realistisch’. Maar daarvoor was het bijmengen nog een bouwsteen in een set van maatregelen van de sector om de uitstoot van de Nederlandse luchtvaart te verlagen, die in 2018 werden gepresenteerd. Nu wordt er gekoerst op de duurzame kerosine. Timmermans Bijmengen is echter een van de opties die Timmermans in het hoofd heeft voor de luchtvaart, zo bleek een paar weken geleden. Bovendien gaat er in Brussel een getal van 3 tot 5% rond, waardoor Schiphol het risico loopt zich uit de markt te prijzen met 14%. „Die bijmengverplichting moet Europees zijn, dat heeft het meeste effect en helpt bij een gelijk speelveld”, zegt Benschop. Daar zit echter nog een adder onder het gras voor de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen. Want Van Nieuwenhuizen wil in 2023 nationaal gaan, als het in Europees verband niet lukt. Hierdoor dreigt een stapeling van systemen, nu er ook al een vliegtaks dreigt. De Eerste Kamer beoordeelt die laatste dinsdag. „Het nadeel van een nationale verplichting is dat de kosten om vanaf of via Nederlandse luchthavens te vliegen toeneemt. Dat verslechtert de concurrentiepositie van de Nederlandse luchthavens en luchtvaartmaatschappijen. Hoe erg dat is hangt af van de hoogte van de bijmengverplichting en de mate waarin andere landen ook een nationale verplichting invoeren”, zegt luchtvaarteconoom Rogier Lieshout van SEO Onderzoek. Een woordvoerder van Timmermans meldt in een reactie dat er gekeken wordt naar ’beleid’ inzake duurzame brandstoffen. Brusselse bronnen verwachten dat er in december een voorstel komt. Kostenpost Een ander heikel punt is dat de duurzame kerosine twee tot vijf keer zo duur is dan gewone kerosine. Hoewel KLM al jaren pioniert met biokerosine, betekent de verplichting een extra kostenpost van €450 miljoen. KLM investeert onder meer mee in een duurzame kerosinefabriek in Delfzijl, die nog gebouwd moet worden. Maar dit is niet voldoende voor de ambitie. „Samen met de overheid en andere partijen moet worden bezien hoe het verschil in kerosineprijs verkleind kan worden. Ook is het voor KLM cruciaal dat duurzame brandstof aan de hoogste standaarden voldoet en geen negatief effect heeft op voedselvoorziening voor mens en dier”, zegt een woordvoerder van KLM. Doodsteek? Concurrerende luchtvaarthubs in Dubai en Istanbul hebben niet zo’n bijmengplicht. Duurdere tickets betekenen minder klanten. In hoeverre is Benschops wens niet de doodsteek voor Schiphol en voor KLM? „We moeten ons met vereende krachten, samen met de brandstofsector inzetten om de productie omhoog te krijgen. Met meer productie worden de kosten ook lager”, zegt de ceo. Maar dat laatste is echter ook onzeker, zegt onderzoeksinstituut TNO. „Als er vanuit meerdere delen van de wereld tegelijk een snelle groei van de vraag naar duurzame brandstof komt, en de industrie dat niet kan bijbenen met het creëren van extra productie, dan kan dat tijdelijk tot schaarste en dus prijsverhoging leiden”, aldus een TNO-zegsman. De enige manier om dat te voorkomen is om op tijd te investeren, zodat er met lange termijn contracten prijszekerheid is, aldus het kennisinstituut. „De economische impact op luchtvaartmaatschappijen moet bekeken worden in samenhang met andere beleidsmaatregelen”, zegt een woordvoerder van het ministerie over het dilemma. SEO ziet een rol voor de overheid. Lieshout: „Een alternatief is dat de overheid mee-investeert in productiefaciliteiten van bijvoorbeeld producenten SkyNRG en Neste.”