Weerstand tegen inhuren zzp’ers groeit; ’Kinderen naar huis sturen of dure invaller’

Het aantal Nederlanders dat voor zichzelf begint lijkt niet te stuiten. Het aantal zzp’ers liep dit jaar op tot bijna 1,5 miljoen. De bezorgdheid over die ontwikkeling neemt toe. Werkgevers in de zorg, de kinderopvang en het onderwijs betalen vanwege de grote personeelstekorten honderden miljoenen extra om hun roosters rond te krijgen. Toch grijpt de politiek niet in. ,,We hebben zzp’ers keihard nodig”, zegt bestuursvoorzitter Marjolein Tasche van Franciscus Gasthuis & Vlietland in Rotterdam. ,Maar ik droom wel eens dat we er als werkgevers allemaal tegelijk mee stoppen.” Ze was een van de initiatiefnemers voor iets dat werknemers die niet strak in een rooster willen zitten tegemoet komt: een regionale flexpool die WorkFlow is gedoopt. Inmiddels hebben negen ziekenhuizen zich aangesloten. Ook verpleeg- en verzorgingshuizen in de regio denken erover mee te doen. Het idee is dat poolpersoneel de helft van zijn of haar tijd in de eigen instelling werkt. De overige uren kan een ‘flow-er’ bij andere Rotterdamse zorgwerkgevers terecht. Iedere poolwerknemer krijgt een opleidingsbudget, een uitkering bij ziekte en bouwt pensioen op. Tasche hoopt dat WorkFlow een succes wordt, al loopt het qua deelnemers nog geen storm. ,,Los van het geld dat het inhuren van al die zzp’ers kost, we willen in de zorg bouwen aan de kwaliteit van onze mensen. Dat lukt niet als we met voortdurend wisselende teams werken, waarin de vaste krachten opdraaien voor de vervelende diensten. Of voor de administratie die zzp’ers niet willen doen. ” De bestuursvoorzitter schat dat haar eigen ziekenhuis het afgelopen jaar €3 miljoen tot €4 miljoen euro extra kwijt was aan zzp’ers ten opzichte van vaste krachten. Alle Nederlandse ziekenhuizen samen gaven in 2021 iets meer dan aan een half miljard uit aan ‘kosten van personeel niet-in-loondienst’, blijkt uit het jaarlijkse benchmark-onderzoek van accountantskantoor BDO. In de ggz was dat bedrag nog hoger: daar kostte het inhuren van zelfstandige psychologen en verpleegkundigen meer dan €600 miljoen. Onderwijs en kinderopvang Niet alleen in de zorg, ook in het onderwijs, de kinderopvang en de beveiliging, om maar een paar sectoren te noemen, is het aantal zzp’ers geëxplodeerd. Dit jaar alleen al kwamen er volgens de cijfers van de Kamer van Koophandel weer 54.000 zzp’ers bij. Daardoor is nu pakweg één op de zes werkende Nederlanders - 1,5 van de 9 miljoen - een zelfstandige zonder personeel. Vaak is het een financiële keuze. Maar ook de vrijheid om ’nee’ te kunnen zeggen tegen bepaalde werkzaamheden speelt een rol. ,,Zolang de overheid niet controleert op schijnzelfstandigheid staan de sluizen open”, zegt directeur Emmeline Bijlsma van de brancheorganisatie Kinderopvang. In de grote steden ligt het tarief voor een zelfstandige pedagogisch medewerker nu rond de €50 per uur. Zit een crèche echt omhoog dan wordt via een van de zzp-platforms soms bijna het dubbele gevraagd. Dat drijft ook de kosten voor ouders op. Die moeten voor opvang die duurder is dan het door de overheid vastgestelde fiscale maximumtarief een eigen bijdrage ophoesten. Bijlsma: ,,We zitten met een duivels dilemma. Als we dat soort uurbedragen gaan betalen kunnen sommige ouders, waaronder onze eigen medewerkers, zich kinderopvang straks niet meer veroorloven. Maar het alternatief is dat we ouders af en toe moeten bellen dat hun kind niet bij ons terecht kan.” Proefproces Bijlsma denkt na over het uitlokken van een proefproces. Want zijn al die zzp’ers eigenlijk wel ondernemers? Sommige crèches huren medewerkers die uit dienst gaan om zzp’er te worden daarna uit boosheid niet meer in. Berend Botje in Noord-Holland, een particulier bedrijf met 70 vestigingen, gaat nog verder. Het weigert uit principe met zzp’ers in zee te gaan. ,,Het is slecht voor de kwaliteit. Ze doen geen gesprekken met ouders en kennen de kinderen niet goed”, zegt directeur Gaby Alberts. Ook financieel vindt ze het niet eerlijk. ,,Ze doen in een dienst minder dan vaste medewerkers, maar worden wel beter betaald.” Het argument dat vast personeel in de kinderopvang niet goed verdient en dat mensen flexibeler willen werken, noemt ze onterecht. ,,In onze sector wordt net zo goed betaald als bij andere mbo-beroepen. En alle grote kinderopvangbedrijven hebben een invalpool.” Zorgen in beveiligingsbranche In de beveiligingsbranche zijn andere zorgen. ,,We zien het aantal zzp’ers snel toenemen, maar vragen ons af hoe het zit met de vergunningen. Wij vrezen dat opdrachtgevers daar niet om vragen”, zegt algemeen secretaris Trees van den Broeck van de Nederlandse Veiligheidsbranche. ,,Dit vraagt om ongelukken. Want je kunt je afvragen of bij al die grote evenementen de goede mensen worden ingehuurd.” Vanuit alle sectoren klinkt de roep om snellere actie vanuit Den Haag. Werkgevers begrijpen niet waarom de wet DBA – die onder andere bepaalt of iemand ondernemer of werknemer is – pas per 1 januari 2025 kan worden gehandhaafd. ,,Of zoveel eerder als mogelijk is”, zoals minister Karien van Gennip aan de Kamer heeft laten weten. ,,Dat duurt veel te lang. Schijnzelfstandigen hebben in de tussentijd vrij baan”, zegt Van den Broeck. Ook in de zorg en de kinderopvang is er onbegrip. ,,Ze moeten onze protocollen uitvoeren, draaien in onze roosters en dragen onze uniformen”, zegt Tasche. Zij probeert binnen de ziekenhuiswereld en bij de zorgverzekeraars de geesten rijp te maken voor een totale stop op de inhuur van zzp’ers. ,,Als er een alternatief is voor die zelfstandigen zouden we dat per 1 april kunnen doen. Dat zou echt een stevig signaal zijn dat het anders moet.”

Weerstand tegen inhuren zzp’ers groeit; ’Kinderen naar huis sturen of dure invaller’

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

Man twaalf jaar na liefdesbreuk ook bijna van hypotheek ex af

Column: discussie eigendom bij nieuw pensioen is wassen neus

Opeens spuit de olieprijs 5% omhoog: ’Zorgen over banken niet weg’

’Boze werknemer lekte broncode Twitter’