’Groente niet geoogst door personeelsgebrek’

Aardbeien die eigenlijk te laat geoogst worden, waardoor ze kwalitatief te slecht zijn voor de export. Hectaren vol sla en kool die klaar zijn om te oogsten, blijven op het veld staan verpieteren en worden uiteindelijk omgeploegd. Groente- en fruittelers die uit wanhoop de pijp aan Maarten geven. „Het is sinds anderhalf jaar een groot probleem om voldoende seizoensarbeiders te krijgen”, zegt Niels Zuurbier, vakgroepvoorzitter van LTO Vollegroenteteelt. „En het probleem wordt steeds groter. Zeker nu de economieën in Oost- en Midden-Europa beter gaan draaien, komen de arbeidsmigranten uit die landen ook niet automatisch hierheen.” Polen Vooral de Polen zijn niet meer bereid om hier in de tuinbouw te werken nu ze in eigen land nagenoeg net zoveel kunnen verdienen. „Maar ook in andere delen van Oost- en West-Europa begint die situatie nijpend te worden”, zegt Brian Lexmond van NL Jobs, een uitzendbureau dat is opgericht door Westlandse tuinders en inmiddels ook vijf vestigingen heeft in Midden- en Oost-Europese landen. „Ik heb vijfhonderd mensen aan het werk”, zegt Joep Kieft, die met zijn uitzendbureau uit het Noord-Hollandse Nieuwe Niedorp personeel detacheert in de puur seizoensgebonden vollegrondgroente als de oogst van sla en kool. „Maar als ik zou willen, kan ik ook duizend mensen plaatsen. Ik zie soms telers die tientallen hectaren niet kunnen oogsten.” Veel telers zitten met de handen in het haar. „Neem bijvoorbeeld een veld aardbeien”, vertelt Zuurbier. „Die is met zo’n tien plukken leeg, maar door het gebrek aan seizoensarbeiders worden er maar vier plukken gedaan.” Zuurbier teelt zelf ijsbergsla en spitskool. Ook hij merkt dat het lastig is tijdelijke werknemers te krijgen. „Wij werken met drie oogstploegen, maar ik heb ook een tijdje met twee ploegen moeten werken. Dan mis je een derde van je capaciteit en dat moet niet te lang duren.” Grenzen open De cao in de groente- en fruitteelt is niet heel goed. Ondernemers die daar coûte que coûte aan vasthouden, kunnen het vergeten. Arbeidsmigranten stellen nu zelf eisen. Kieft: „Ik betaal mijn personeel €400 tot €500 netto per week, inclusief huisvesting en verzekering. Bij welke baan op dat niveau verdien je dat? Met overuren zo’n €2500 per maand en dan woon je gratis en is de verzekering betaald. Als je dat niet betaalt, krijg je niemand.” Uitzendbureaus en LTO willen dat het makkelijker wordt om werknemers uit andere landen buiten de Europese Unie te halen, zoals Oekraïne en Aziatische landen. „Er zijn nu al telers die hun bedrijf zelfs eerder beëindigen, omdat ze geen personeel krijgen”, zegt Zuurbier. „In heel Europa kampen groente- en fruittelers met personeelsgebrek.”