CZ-topman: ’Niet boeman, maar barman in zorg’

De Groot beleeft als nieuwe topman van CZ het eerste ’zorgseizoen’, waarin klanten hun polis voor het nieuwe jaar kiezen. ’Een spannende periode’, zegt hij in zijn kantoor. Sinds hij voorganger Wim van der Meeren in juli opvolgde is weinig veranderd. Wat wel opvalt is een ingelijst shirt van Oranje-Rood. De Groot was voorzitter van de grote Eindhovense hockeyclub. Hij stopte met die ’leuke hobby’, omdat hij het niet kon combineren met zijn topbaan bij CZ. Hij keept er wel nog in het veteranenteam. Sinds de zomer leidt u CZ. Hoe bevalt dat? „Het is ontzettend mooi. Je bent bij alle grote onderwerpen in de zorg betrokken. Dat betekent ook dat het regelmatig schuurt. We moeten ons af en toe erg scherp opstellen richting zorgverleners, bijvoorbeeld over kosten. Die gaan in de komende jaren stijgen van €88 miljard naar €100 miljard. In dat tempo stijgt ons inkomen echt niet mee. We hebben echt een opgave om samen te zorgen dat we de zorg bereikbaar houden. Niet alleen qua geld, maar ook qua personeel. Er zijn op een aantal plekken operatiekamers dicht bijvoorbeeld. Om bereikbaarheid na te streven, moeten we echt een aantal processen anders inrichten. Doen we nu genoeg? Zijn we niet te veel gericht op de kaasschaafmethode? Ik denk dat we op zoek moeten naar grotere stappen.” Waar denkt u dan aan? „We willen via langjarige strategische samenwerkingen stappen zetten, zoals met het Zuyderlandziekenhuis in Sittard-Geleen (10-jarig contract met krimpdoelstelling, red.). Een mooi voorbeeld vind ik de coach voor prikkelbare darmsyndroom. Voor die patiënten was er een forse wachtlijst. Nu laten we ze digitaal een dagboek bijhouden en via een chat vragen stellen. Artsen kunnen op afstand beoordelen of een consult nodig is, of dat de patiënt lekker thuis kan blijven. Eerst waren artsen sceptisch, maar nu merken ze dat ze 40% minder consulten hebben.” Naar zo’n digitale hulp kijken jullie ook bij huisartsen toch? Moet iedereen dan eerst langs CZ? „Nee, dat niet. Maar het zou inderdaad wat kunnen zijn in regio’s met huisartsentekorten, zoals Zeeland. We moeten de huisarts toegankelijk houden voor als je hem écht moet zien. Er zijn heel wat adviezen waarvoor je niet naar de huisarts hoeft. Als het zou lukken een deel van de afspraken voor adviesvragen digitaal te doen, dan kan zo’n huisarts in de regio waar het knelt zich focussen op patiënten met zwaardere klachten.” Vermijden we zo die €100 miljard? „Het bevordert in ieder geval de toegankelijkheid en hopelijk kunnen we met zulke initiatieven die kostengroei eruit halen. Maar dit soort innovaties pakt niet echt het zorgkostenprobleem aan. Een groot deel van die kostengroei komt ook niet uit de curatieve zorg, maar meer uit de langdurige zorg, waar wij minder invloed hebben. We betalen daar vergeleken met Duitsland en België relatief veel uit collectieve middelen. Misschien kun je ernaartoe dat we ook wat meer via persoonlijke uitgaven bekostigen.” U zei dat het soms schuurt in de contractering. Hoe kijkt u naar de laatste dagen van het zorgseizoen? „De contractering is spannend, ook omdat we in de buurt willen blijven van het hoofdlijnenakkoord (afspraak van ziekenhuizen, specialisten, zorgverzekeraars en overheid, dat volumegroei in 2020 nog maar 0,6% mag zijn, in 2021 0,3% en in 2022 0,0%, red.). Ik heb wel vertrouwen in de contractering, maar it takes two to tango. Ik denk niet dat we met alle partijen voor 1 januari rond komen. Sommigen proberen ver boven het akkoordvolume te krijgen. Ik heb een offerte van een ziekenhuis gezien met dubbele groeicijfers. Dat vond ik toch apart in deze tijd. Dat hoeft niet per definitie onterecht te zijn, maar we sturen wel op het hoofdlijnenakkoord. We kunnen niet zeggen ’mooi dat akkoord, maar haal de besparing maar bij de buurman’. Dus we moeten scherp blijven. Liever willen we van die jaarlijkse spanning af en inzetten op lange strategische contracten.” Het gaat de laatste weken veel over omzetplafonds en patiëntenstops. Geldt dat voor jullie ook? „Wij hebben ook plafonds, want we streven naar verstandige volumes. Maar we zien dat meer als signaal om te gaan praten met zorgaanbieders en dan komen we er vaak wel uit. Wel met andere tarieven, vaste kosten zijn vaak al betaald. We gaan dan wel kijken of het echt nodig is. Er zijn ook instellingen waar we hard optreden omdat zij bewust boven het volume produceren.” Vaak wordt de zorgverzekeraar gezien als boeman, die afdwingt dat het minder moet. Hoe ziet u dat? „Ik denk dat in de komende tijd een tweedeling ontstaat. Met aan de ene kant partijen waarmee we langjarig strategisch aan kostenbeheersing werken. Daar kunnen we ook met vaste aanneemsommen productieprikkels eruit halen, zodat artsen niet meer hoeven te behandelen om meer te verdienen. Aan de andere kant blijven er partijen die toch proberen zoveel mogelijk geld uit de ruif te halen. Daarop zullen wij af en toe wat feller worden. En boeman, het is af en toe eerder de rol van barman, die zegt het bier is op. Gratis bier is er niet en dat geldt ook voor zorg. Het past in de rol om zowel innovaties te stimuleren als af en toe te zeggen ’daar moeten we mee stoppen’.” Al sinds de invoering staat het huidige zorgstelsel en de rol van zorgverzekeraars ter discussie. Hoe denkt u hierover? „Als je naar allerlei landen kijkt, dan zie je dat er met hele verschillende stelsels redelijke resultaten te halen zijn. Dus spreken over een ander stelsel lijkt meer een ideologische discussie. Een compleet ander stelsel levert niet allerlei oplossingen voor problemen van de toekomst op. Ik denk dat we binnen dit stelsel samen met zorgverleners grote stappen kunnen zetten, al ben ik zeker een voorstander van het optimaliseren van het huidige stelsel. En dat mag best gevolgen hebben voor onze rol. Maar ik zou het zonde vinden om heel veel discussie te stoppen in grote stelselwijzigingen en we daardoor de grote problemen van de toekomst niet op te lossen.” Maakt u zich als boe- of barman van een zorgverzekeraar populair op feestjes? „Ik heb deze baan niet om populair te worden. Zorgverzekeraar zijn is een mooie, belangrijke en soms schurende rol in het stelsel. Maar we moeten die rol ook niet groter maken dan die van alle mensen die voor patiënten zorgen. Mijn vrouw is overigens arts, dus we komen nog wel eens op feestjes met veel artsen, haha! Daar komt zowel de mooie als de schurende kant van mijn rol wel eens terug.”