AFM licht crypto-regels door

Dat zei voorzitter Merel van Vroonhoven van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) donderdag bij de presentatie van het jaarverslag. Ook al vallen cryptovaluta niet onder het toezicht van de AFM, toch heeft de toezichthouder het afgelopen jaar een aantal keer gewaarschuwd voor de risico’s. „Dat is van belang omdat het de grootste ongereguleerde markt ter wereld is, die bovendien niet altijd even transparant is”, zegt Lars van de Ven van de AFM. Bitcoin, nog altijd de grootste cryptomunt, staat met een huidige waarde van circa $7.600 ver verwijderd van het hoogtepunt van ruim $18.000 dat eind vorig jaar werd aangetikt. Maar de belangstelling voor digitale munten is niet voorbij. Als voorbeeld noemt Van de Ven hoeveel geld er is opgehaald met ico’s. Dat is een soort crowdfundingsactie waarbij investeerders worden beloond met nieuwe cryptomunten. „Vorig jaar werd daarmee $4 miljard opgehaald. Dit jaar werd datzelfde bedrag al in het eerste kwartaal ingezameld.” Beleggers moeten extra goed oppassen bij deze ico’s. Van de Ven: „In 50% van de gevallen, en volgens sommige berekeningen zelfs nog meer, wordt een ico als mislukt beschouwd. Vaak is dat door oplichting, bijvoorbeeld wanneer de koers expres wordt opgedreven door de aanbieders. We zien toch nog vaak dat het kortetermijnbelang van de aanbieder prevaleert boven het langetermijnbelang van de investeerder.” Maar volgens de AFM lopen Nederlandse beleggers niet als een kip zonder kop achter de hype aan. Volgens een onderzoek van Kantar investeert 69% van de cryptobeleggers minder dan $1000. Ook komt slechts 1% van de cryptobeleggers in de serieuze problemen. Wat wel onder het toezicht van de AFM valt, zijn beleggingsfondsen in cryptomunten, cryptoderivaten zoals futures of financiële instellingen die cryptodiensten aanbieden, zoals een digitale portefeuille waarin cryptomunten worden opgeslagen. Van de Ven: „Wij hebben aanbieders van bijvoorbeeld bitcoinfutures wel aangesproken op hun zorgplicht. In sommige gevallen zagen ze dan toch af van het product.” Van Vroonhoven worstelt met de vraag of cryptomunten in de toekomst onder AFM-toezicht moeten vallen. „Je moet namelijk wel goed begrijpen wat je dan reguleert. En dat kan niet alleen in Nederland.” Daarom is er een aantal maanden geleden een taakgroep binnen de Europese toezichthouder Esma opgericht om te bepalen of en zo ja, hoe er toezicht op cryptomunten moet worden gehouden. Op welke termijn er een beslissing valt, kan Van Vroonhoven nog niet zeggen: „Dat zal geen jaren duren. Maar de werkgroep is een aantal maanden geleden gestart. Bovendien kun je de regulering ook in stukken doen, bijvoorbeeld door eerst crypto-derivaten aan banden leggen.” Wat het verbieden of beperken van financiële producten betreft, heeft de toezichthouder sinds begin dit jaar meer slagkracht gekregen. Dat is dankzij de invoering van Mifid II, een groot pakket aan Europese maatregelen om beleggers beter te beschermen en de handel op financiële markten transparanter te maken. Dat resulteerde eind vorige maand in een Europees verbod op binaire opties en het aan banden leggen van de meest risicovolle contracts for difference (cfd’s). „Daar zijn we erg trots op, want die producten waren ons al jaren een doorn in het oog”, zegt Van Vroonhoven. De invoering van Mifid noemde de voorzitter „het grootste project in het vijftienjarig bestaan van de AFM.” Het vereiste een enorme investering in de it, zegt AFM-bestuurder Gerben Everts. „We krijgen nu enorme hoeveelheden data binnen. Dat goed inpassen binnen het toezicht is nog een uitdaging.” Wat dit jaar betreft, heeft de AFM onder meer de handen vol aan de naderende Brexit. Everts: „Er hebben zich 100 partijen gemeld die interesse hebben om zich in Nederland te vestigen. Daarvan hebben 20 tot 30 serieuze plannen om een deel van hun activiteiten hierheen te verplaatsen.”