De Boer: vertrek Unilever mede schuld van Klaver

Het dreigende vertrek van het hoofdkantoor van multinational Unilever uit Nederland is grotendeels het gevolg van een anti-bedrijvenstemming in de politiek. Vooral GroenLinks-leider Jesse Klaver draagt een grote verantwoordelijkheid hiervoor. Die beschuldiging uit werkgeversvoorman Hans de Boer in een interview met De Telegraaf. „Jesse Klaver heeft een politiek spel gespeeld rondom die dividendbelasting, waardoor hij medeverantwoordelijkheid draagt voor de atmosfeer rondom onze grote multinationale ondernemingen. En ook medeverantwoordelijkheid voor het feit dat Unilever zijn hoofdkantoor verplaatst naar Londen.” De Boer vertrekt na zes jaar als voorzitter bij werkgeversclub VNO-NCW. Hij zag met lede ogen aan hoe het grootbedrijf in die jaren steeds kritischer werd aangepakt. Dat GroenLinks nu met een vertrekboete komt om de verhuizing van Unilever te voorkomen noemt hij ’een afleidingsmanoeuvre’, omdat hij zelf het dreigende vertrek mede heeft veroorzaakt, aldus De Boer. „Niemand in de Tweede Kamer roept hem daarvoor ter verantwoording. Dat vind ik fout.” Toen u een jaar voorzitter was, noemde u langdurig werklozen ’labbekakken’. Was dat uw zwakste moment? „Ik had het beter niet kunnen zeggen.” Dat gaf ook veel reuring binnen het VNO-bestuur. „Mwah, nee hoor. Maar ik heb er nadien wel heel veel over nagedacht. Ik was altijd een behoorlijk populaire man bij de journalisten in mijn tijd als MKB-voorzitter. Ik wil de dingen altijd helder verwoorden, zodat ik grote lagen van de bevolking bereik. Ik ben met die stijl van voor mijn VNO-tijd doorgegaan, maar dat viel totaal verkeerd. Ik vond dat heel vervelend. Er mankeert van alles aan me, maar je kan niet zeggen dat ik me niet druk heb gemaakt om sociaal zwakkeren in de samenleving. Maar ik kreeg zo’n ontzettend pak op mijn sodemieter.” Dit zegt wel iets over uw manier van opereren. „Het was een zelfgecreëerde tegenwind, dat is nooit verstandig. Ik denk dat het Alexander Pechtold was die zei: ’Hans, welkom bij de club. Je hoort er nou bij. Iedereen heeft dat eens in de zoveel tijd.’ Het was ook buitengewoon leerzaam.” Het achtervolgde u wel. „Ik kreeg ook brieven op mijn privéadres. Met vreselijke woorden erin. Ook één brief met de strekking: jij kan nooit meer over straat lopen want ik weet waar je woont en ik schiet een kogel door je achterhoofd. Toen heb ik een dag of tien bewaking gehad voor de deur. En VNO heeft camera’s opgehangen bij mijn huis. Toen zei mijn vrouw: ik vind alles goed en wel, maar in deze flauwekul heb ik geen zin.” U begon met veel bombarie. In zeven welkomstinterviews was u vooral heel kritisch op de polder. „Deze vereniging heeft twee voorkanten. Politiek en polder is een voorkant. En de andere voorkant zijn de leden, de ondernemers. Ik ben gevraagd omdat ze zeiden: Hans heeft naast al zijn beperkingen de gave dat hij de ondernemers weet aan te spreken. Ik moest die band weer versterken. Nou, dat is goed gelukt.” Wat vindt u zelf uw grootste verdienste? „Ik heb vanaf mijn aantreden gezegd: Nederland is een top-economie. In 2014 zaten we nog steeds in de crisis en toen was er niemand die nog geloofde dat wij echt zouden gaan groeien. Wij hebben toen gezegd: natuurlijk kunnen we groeien, maar we moeten meer aandacht geven aan het verdienvermogen. Ik ben begonnen over investeringen in waterstof, infrastructuur, de luchthaven. Ik stelde voor dat de overheid een belang zou nemen in Air France KLM in plaats van te blijven klagen over de Fransen. We kwamen met het plan voor een investeringsfonds. Uiteindelijk is het allemaal gebeurd. Wat ik wel ontdekt heb: dingen gaan langzaam, man.” Dat op de agenda zetten ziet u als uw grootste verdienste? „Ja. Dat we als land een beetje trotser, zelfbewuster zijn geworden. En waar ik de meeste lol aan heb beleefd is de professionalisering van de handelsmissies, het hele exportbeleid.” Hoeveel handelsmissies heeft u gedaan? „Goh. Iemand zei dat ik 50, 60 landen heb bezocht.” Dat blijft grotendeels buiten het oog van de camera’s. Is dat vervelend? „Als er een pensioenakkoord is mislukt, dan zit ik in het Journaal. Als ik in Ho Chi Minhstad een goede deal sluit niet. Terwijl het binnenhalen van een opdracht voor iedere ondernemer hét hoogtepunt is.” U wekt wel eens de indruk dat u vindt dat uw inzet niet op waarde wordt geschat. „Ach jongen, nee hoor. Ik las een fantastisch boek over hoe Churchill eind 1941 naar het Witte Huis ging, daar weken bivakkeerde en met Roosevelt de hele afloop van de oorlog plande. Onvoorstelbaar. Wat een mannen! Moet ik dan een beetje buiten mijn schoenen gaan lopen omdat we na tien jaar eindelijk een pensioenakkoord hebben? Of over wat ik met die handelsmissies hebben gedaan? Nee hoor, ik ken mijn plaats: een vliegenpoep op een lampenkap. Elke kerel is ijdel, maar ik ken echt mijn plekje wel hoor.” In uw termijn lag het grootbedrijf flink onder vuur door onder meer belastingdeals en topsalarissen. Hoe heeft u die positie zien veranderen? „Hoe beter het gaat met de economie, hoe makkelijker men in de samenleving denkt dat het vanzelf komt. En als het problematisch wordt, als mensen werkloos raken, dan ziet men het belang van het bedrijfsleven. Toen Heinz Kraft begin 2017 Unilever wilde overnemen en PPG AkzoNobel, is er nog een Kamerbrede motie aangenomen - ook door GroenLinks ondertekend - die het kabinet opriep dit te voorkomen. Toen kwam de dividendbelastingdiscussie. Daar is een frame omheen gemaakt alsof ceo’s en aandeelhouders zakkenvullers zijn. Het grote bedrijfsleven kreeg er enorm van langs.” En nu komt er een vertrekboete dankzij GroenLinks. „Jesse Klaver heeft een politiek spel gespeeld rondom die dividendbelasting. Waardoor hij medeverantwoordelijkheid draagt voor de atmosfeer rondom onze grote multinationale ondernemingen. En ook medeverantwoordelijkheid voor het feit dat Unilever zijn hoofdkantoor verplaatst naar Londen. Vervolgens komt hij met die vertrekboete, een waanzinnig voorstel. Je zet een hek om Nederland. Geen bedrijf kan eruit, maar er komt ook niemand meer in. Het is domste wat je kan doen. Het is gewoon een afleidingsmanoeuvre van hetgeen waarvoor hij medeverantwoordelijkheid draagt. Niemand in de Tweede Kamer roept hem daarvoor ter verantwoording. Dat vind ik fout.” Er is toch iets fundamentelers aan de hand dan een golf van de economie? „U heeft gelijk. Velen vragen zich af: is dit nog een faire samenleving? Profiteert iedereen een beetje mee? Hoewel Nederland een geweldig land is, zijn die gevoelens er. En er zijn gevoelens ontstaan van: het bedrijfsleven krijgt meer dan de werknemers.” Dat is geen feit? „De verhouding tussen wat naar inkomens van mensen gaat en wat naar bedrijfswinsten is redelijk stabiel. Maar feit is wel dat de lasten sinds 2008 fors zijn verzwaard. Overigens is 60% van die lastenverzwaring bij de bedrijven terechtgekomen volgens het Centraal Planbureau en 40% bij de burgers. Dat verhaal hoor je nooit. ” Toen Nederland bijna in lockdown ging, was u op handelsmissie in Indonesië. Zag u de pandemie niet aankomen? „De mens is ziende blind. Wij hadden hier in februari sessies met 200 bedrijven die veel handel doen op China. Iedereen vroeg zich af: hoe krijg ik mijn spulletjes hier? Niemand zei: Hans, komt dat virus ook hier? En toen was ik met die handelsmissie bezig. Ceo Ben van Beurden van Shell en andere grote ceo’s zegden af. Volgens het ministerie was het reisadvies veilig. Dus ik ben met de hele winkel in het vliegtuig gestapt, 180 man. Na twee dagen wist ik: ik zit hier helemaal fout, hoe kom ik ooit terug? Toen heb ik gebeld met Pieter Elbers (ceo van KLM, red.). Ik zeg: Pieter, ik zit hier met 180 man, wat moeten we? Hij zei: je moet terug via Singapore. Wij terug op vrijdag 13 maart, zaterdag 14 maart aangekomen. Diezelfde dag heb ik Busker (voorzitter van FNV, red.) gebeld. Ik zeg: Han, dit gaat niet goed, wij moeten aan tafel met het kabinet. Toen hebben we de ministers gebeld en vanaf maandag trokken we samen op. Dat vind ik dus klasse van Nederland. Als het erop aankomt, regel je dingen heel snel.” Bij uw aantreden was u heel kritisch over de polder. En u eindigt als de grootste polderaar. „Er is wel iets veranderd in mijn denken. Han Busker en ik kunnen elkaar goed vinden. Wij vinden allebei dat het vaderland er wel een beetje goed bij moet liggen. Die SER is niet mijn hobby, maar je ziet elkaar wel. Die pensioenen, jezusmina, hele nachten ging dat door. Daar wordt Hansje niet vrolijk van. Ik ben het polderen gaan waarderen, maar om nou te zeggen dat het een vreugde is…. Hahaha…. Maar het mag wel eens een keer gezegd worden: er is geen één voorzitter van VNO-NCW die zoveel goeie deals met de bonden heeft gemaakt als ik.” Meer over het vertrek van Hans de Boer in een nieuwe aflevering van de podcast Kwestie van Centen, met Martin Visser en Herman Stam.

De Boer: vertrek Unilever mede schuld van Klaver

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

Column: discussie eigendom bij nieuw pensioen is wassen neus

Opeens spuit de olieprijs 5% omhoog: ’Zorgen over banken niet weg’

’Boze werknemer lekte broncode Twitter’

KLM-vakbonden naar Brussel om krimp Schiphol