Vakbonden buitenspel bij Jumbo

Dat is een enorme klap voor de vakbonden die met behulp van stakingen vorig jaar ingezet hadden op een collectieve arbeidsovereenkomst (cao). ,,De avr is moderner en democratischer dan een cao. Bij een cao sluiten bonden, die slechts een gering draagvlak hebben, een akkoord en leggen dat vervolgens op aan alle andere werknemers’’, zegt financieel topman Ton van Veen van Jumbo. ,,In de politiek zou je nu zeggen het volk heeft gesproken.’’

Bijna driekwart van de 3000 vaste medewerkers van distributiecentra van Jumbo hebben gekozen: 96% daarvan koos voor een avr. Uitzendkrachten, 1500 in getal, vallen automatisch onder de avr.

De avr-mensen krijgen met terugwerkende kracht tot februari van dit jaar een 1% loonsverhoging en in 2019 een salarisverbetering van 1,5 %.

Van Veen is blij met de in zijn ogen ‘overweldigende uitslag’. ,,We hadden er natuurlijk al vertrouwen in. Maar dit bevestigt dat we goed zaten met de avr.’’

Cao

Opvallend is dat de helft van de mensen die voor de cao kozen uit Elst kwamen. Dit distributiecentrum gaat in 2020 dicht, omdat Jumbo een megamagazijn in Nieuwegein bouwt. ,,In totaal is het aantal echter gering. Ook in Elst koos 90% voor een avr’’, zegt Van Veen.

De paar procent medewerkers van Jumbo die voor de cao kozen, krijgen de oude cao, zonder loonsverhoging. Net als de 28% die nog geen keuze hebben gemaakt. ,,We sluiten geen nieuwe cao meer af’’, zegt Van Veen.

,,We hebben dat vorig jaar maandenlang met de bonden geprobeerd en dat is niet gelukt. Mensen die geen keuze hebben gemaak, blijven onder de cao vallen, omdat we niet het verwijt van de bonden willen krijgen dat we ongevraagd een avr zouden opdringen.’’

De avr geldt voor vijf jaar en kan met instemming van de ondernemingsraad (or) en Jumbo telkens met vijf jaar worden verlengd. De loonsverhoging in de avr is gekoppeld aan de salarisontwikkeling van het personeel in de winkels van Jumbo.

Het is niet de eerste keer dat een bedrijf van winkelketens besluit de vakbonden te negeren. Ook Action en Gall & Gall hebben gekozen voor een arbeidsvoorwaardenregeling met de or. Dat kunnen de winkelketens doen omdat de organisatiegraad van de vakbonden in de sector erg laag is, waardoor zij maar moeilijk een vuist kunnen maken. Bij een cao sluiten de bonden een akkoord voor de arbeidsvoorwaarden met de werkgever, die dan automatisch voor iedereen geldt. Bij een avr moeten de werknemers afzonderlijk hun handtekening zetten.

Reactie FNV

Volgens FNV-bestuurder Debbie van Leiden zijn het dan ook vooral uitzendkrachten bij Jumbo die hebben ingestemd met de avr. ,,Zij hebben geen keuze. Het is tekenen of geen werk. Het verbaast ons dan ook niet dat een meerderheid voor is.”

Van Leiden zegt dat het vaste personeel niets ziet in het reglement. ,,Die signalen krijgen wij. De vaste medewerkers willen gewoon een cao. Wij gaan nu in overleg om te kijken wat we kunnen doen om alsnog goede arbeidsvoorwaarden af te dwingen.”

Vakbonden FNV en CNV Vakmensen eisen nog wel schadevergoeding van een half miljoen euro van Jumbo, omdat de supermarktketen de stakingen in de distributiecentra heeft gebroken door uitzendkrachten in te zetten. Volgens Van Leiden heeft Jumbo uitstel gekregen en loopt de juridische procedure nog.

Volgens Jumbo loopt er helemaal geen procedure. ,,Vlak voor Kerst zochten de bonden de publiciteit met een claim, die overigens niet onderbouwd was. Maanden hoorden we niks. Tot wij en Otto Workforce met Pasen een dagvaarding in de bus kregen. Acht mensen waren een dag verkeerd ingedeeld en zouden daarmee de staking hebben gebroken”, zegt Van Veen. ,,Met Otto hebben wij ons keurig gesteld bij de rechtbank. Maar daar bleek dat bij de rechtbank helemaal geen dagvaarding was ingediend. Ik weet niet of de bonden te druk waren met het zoeken van publiciteit, maar advocaten zeiden ons: ’dit hebben we nog nooit meegemaakt.”’