Ambachtslieden dreigen steun mis te lopen

Nederland kent zo’n kwart miljoen ambachtslieden; van pianostemmers tot schoenmakers. Vaak leveren ze maatwerk en daarvoor is een-op-een-contact meestal onvermijdelijk. Velen kunnen daardoor hun vak niet of nauwelijks meer uitvoeren. Toch komen ze lang niet altijd in aanmerking voor steun via de TOGS-regeling (Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren). Houtbewerker De openstelling van de regeling gebeurt op basis van standaard bedrijfsindeling-codes (SBI-codes) waarmee bedrijven ingeschreven staan bij de Kamer van Koophandel (KVK). „Daar gaat het vaak mis”, vertelt Elrie Bakker-Derks, voorzitter van AmbachtNederland. „Ambachtslieden die hetzelfde beroep uitoefenen staan vaak onder verschillende codes ingeschreven. Zo valt de code van de lijstenmaker die bij zijn inschrijving het product centraal zet niet onder de TOGS, terwijl dat wel geldt voor de code van zijn collega die de verkoop centraal zet. Meer dan 80% van de lijstenmakers staan ingeschreven als houtbewerker en grijpen mis. Bakker-Derks benadrukt dat de overheid ontzettend veel doet om getroffen ondernemers te helpen. „Maar de SBI-indeling doet geen recht aan ambachten. Hoe ze staan ingeschreven, hangt af van het verhaal dat ze bij de KVK hebben verteld en hoe de medewerker dat heeft opgepakt.” Martin Horneman kan daarover meepraten. Hij heeft een lijstenmakerij in Groningen, maar staat ingeschreven als kunstenaar. „Zo ben ik ooit begonnen, maar dat is inmiddels een nevenactiviteit. Ik heb bij de KVK wel nieuwe bedrijfsactiviteiten toegevoegd, maar het SBI-nummer nooit veranderd. En daarom krijg ik niks.” Kledingverkoop Tot haar spijt heeft bruidsmodeontwerpster Helene van der Meijs uit Heusden dat wel gedaan. „Ik ben gestart met kledingverkoop en stond ook zo ingeschreven. Toen ik met maatwerk begon, heb ik de KVK gevraagd wat ik het best kon doen en ze adviseerden mij om de code voor het vervaardigen van bovenkleding bovenaan te zetten, omdat daar mijn passie ligt.” Het zit Van der Meijs niet alleen dwars dat ze nu geen beroep kan doen op de SBI-code voor ’detailhandel in damesbovenkleding’, ze snapt ook niet waarom het ’vervaardigen van bovenkleding’ niet onder de TOGS-regeling valt. „Ik heb geen klanten, omdat alle bruiloften worden uitgesteld, maar als ik ze wel had dan had ik nog niet aan het werk gekund. Je kunt geen maatwerk leveren op anderhalve meter afstand.” Werkwijze Uit onderzoek van AmbachtNederland blijkt ook dat vergelijkbare beroepen niet gelijk worden behandeld. Zo kan de kledingreparateur wél een beroep doen op de TOGS, maar de maatkleermaker niet. De schoenhersteller wél, maar de orthopedisch schoenhersteller niet. Bakker-Derks begrijpt dat voor de SBI-codes is gekozen om de maatregel snel uit te kunnen rollen. „Maar het mag niet zo zijn dat als gevolg van de gekozen werkwijze veel zelfstandige ambachtslieden buiten de regeling vallen.” Ondernemers die menen dat hun code ten onrechte ontbreekt of dat hun bedrijfsactiviteiten niet goed aansluiten bij de geregistreerde SBI-code, kunnen dat melden op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Van der Meijs heeft dat gedaan, maar nog geen reactie ontvangen. Bakker-Derks wijst erop dat ambachtslieden goed zijn in hun vak, maar vaak niet weten wat ze moeten doen als ze tegen muurtjes aanlopen. „De bescheiden gift van €4000 kan juist het verschil maken voor ambachtelijke ondernemers als de houtbewerker en glazenier. Ze hebben vaak niet veel vlees op de botten. Elke maand sprokkelen ze hun salaris bij elkaar.”