Meer stook energiecentrales op steenkool: ’Er valt extra aan te verdienen’

De Nederlandse politieke ambities om minder kolen en gas te verstoken voor onze energie sneuvelen. Door de extreem hoge prijzen is het profijtelijker om elektriciteit met kolen te produceren dan met gas. Dat constateert netwerkbeheerder TenneT, verantwoordelijk voor het hoogspanningsnetwerk, bij zijn jaaroverzicht 2021. Het voorziet ook komende tijd hogere marktprijzen, deels door een vanwege de oorlog in Oekraïne verstoorde en onzekere markt, bij een zeer lage hoeveelheid gas. „Er valt meer geld te verdienen met kolen dan met gas”, aldus Anton Tijdink, analist elektriciteitsmarkten bij TenneT. Weliswaar heeft de oplopende prijs van verplichte CO2-certificaten tot een record van €89 per ton die grote vervuilers moeten kopen ’wel effect’. „Maar de kolen- en gasprijs zijn dominant voor de marges van aanbieders”, zo verklaart het bedrijf, dat ook actief is in Duitsland. Bij keuze kiest de handelaar van het energiebedrijf voor de veel goedkopere kolen. Die behoren echter wel tot de grote uitstoters van fossiele CO2. Milieudoelen De milieudoelen van Nederland om die uitstoot af te remmen lopen daardoor averij op. En dat zal de komende maanden waarschijnlijk niet veranderen. Het Nederlandse kabinet heeft een strak plafond gezet op steenkoolverbruik door energiecentrales van maximaal 35% voor dit jaar. Met alle stook van steenkool, zijn de centrales al aardig op weg richting dat maximum. De profijtelijke verdiensten op kolen bracht kolencentrale Onyx in Rotterdam ertoe zijn beloofde sluiting, tegen €212 miljoen afkoop door de regering, tot woede van minister Jetten (Klimaat) terzijde te schuiven. Het sluit toch niet, omdat het veel meer dan de afkoopsom verdient aan inkomsten uit kolenstook. Vanwege de energiecrisis en de vrees dat Rusland gas en olie naar Europa afsnijdt, overweegt de politiek dit maximumverbruik van kolen tijdelijk op te heffen. „Ik kan me voorstellen dat dit de druk verhoogt om de maatregel te herzien”, aldus Anton Tijdink, analist elektriciteitsmarkten bij TenneT, benadrukkend dat het bedrijf daar niet over gaat. „Gezien de marktsituatie, je wilt de prijzen dempen, kan dat een dempend effect hebben.” Meer duurzaam De futuresprijzen van stroom verhandeld op de markt liggen zelfs voor komende jaren liggen nog steeds hoog, aldus Tijdink. „De perceptie in de markt is dat prijsopdrijvende effecten, met de huidige onzekerheid, zullen blijven, en veel hoger dan we afgelopen jaren hebben gezien.” De oorlog in Oekraïne heeft voor een ’enorme push’ in de productie van duurzame energie gezorgd, aldus Tijdink. Er is een toename van 17% voor wind- en zon-energie tot 28 terrawattuur vorig jaar, op een totaal van 118 terrawattuur aan productie. Dat is nu bijna een kwart van de totale elektriciteitsproductie. Die groei zet door: het investeert in grootschalige offshoreparken, aangevuurd door de hoge marktprijzen. Die stegen vorig jaar al ’bovenmatig’: gemiddeld voor gas met 340% toename, van kolen 119% stijging en de prijs van CO2-emissierechten die bedrijven kopen om meer te mogen uitstoten dikte met 116% aan. Blokkades systeem Die trend zet ook de eerste maanden van 2022 door, aldus TenneT. De productie van wind offshore nam vorig jaar gemiddeld licht af, vanwege een gebrek aan wind op zee. TenneT beheert 24.500 kilometer aan hoogspanningsverbindingen. Zij luidde onlangs opnieuw de noodklok: door de enorme toename van aangeleverd stroom uit zonnepanelen, de elektrificatie van de industrie en het aanbod van windenergie, dreigt het Nederlandse netwerk oververhit te raken. Het investeert miljarden in uitbreiding. Maar de gemiddelde druk op het systeem neemt enigszins af, niet toe, meldt het concern dat 42 miljoen gebruikers bedient. Dat maakt de problemen niet minder. De pijn zit in de pieken, zegt netwerkspecialist Ruud Vrolijk van TenneT: „De congestie op het TenneT-netwerk heeft een relatie met wat bij de onderliggende bedrijven gebeurt. Wij hebben heel veel vraag van regionale netbeheerders door toenames van het aanbod. Dat zorgt bij ons op het net ervoor dat we tegen de capaciteit aanlopen.”

Meer stook energiecentrales op steenkool: ’Er valt extra aan te verdienen’

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

Winkels blijven open met buurt als eigenaar

Iedereen lijkt boos op Shell om enorme jaarwinst: ’Buitensporig’

Column: schaamrood staat bij De Jonge op de kaken

Kritiek op witwaswet frustreert ING