Spel om KLM-banen barst los

Normaliter is de winst al geen thema op de ava, maar dit jaar al helemaal niet. Air France en KLM hangen door de coronacrisis aan het staatsinfuus van Frankrijk en Nederland. Minister Hoekstra stelde de afgelopen weken herhaaldelijk dat hij daarom bonussen niet gepast vindt. Hoewel Smith af zag van zijn kortetermijnbonus na commotie in Nederland, krijgt hij wel een variabele beloning voor de lange termijn. „Wij zullen tegen stemmen”, zegt Jasper Jansen van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB). „Het is nu pompen of verzuipen bij Air France KLM, daar past geen variabele beloning bij.” Hoekstra wil niet op de stemming vooruitlopen, aldus Financiën. Maar een tegenstem zou opgevat kunnen worden als een motie van wantrouwen tegen de ceo van de tweede aandeelhouder. Ondanks alle toegezegde steun, krijgt de minister dinsdag ook zijn gewenste bestuurszetels niet. Dirk Jan van den Berg volgt oud-Navo topman Jaap de Hoop Scheffer in het bestuur van Air France KLM op, maar dat is een onafhankelijke positie. Er is geen uitbreiding voor de tweede aandeelhouder Nederland, in het tweede achtereenvolgende jaar. De besprekingen over een nieuwe bestuursstructuur zijn in de ijskast gezet. Bovendien moet Hoekstra straks een ander gevecht voeren, dat om de banen en routes bij KLM. Hij werd vorig jaar aandeelhouder, zodat KLM haar rol kon blijven spelen in de connectiviteit vanaf Schiphol. „De Fransen gaan als één vuist door. Hun aanvalsplan tegen KLM is al klaar, onder meer door slim gebruik van data. Ze hebben geduld”, zegt een ingewijde. De Fransen schakelden de afgelopen tijd snel. De omvang van het reddingspakket voor Air France was vier weken geleden meteen duidelijk. Nu is Smith bezig met een ’totaal-herstructurering’, en heeft daarbij vorige week zijn rechterhand Angus Clarke neergezet bij Air France, waar hij nu over vloot en netwerk gaat. Air France-topvrouw Anne Rigail slikt volgens bronnen de vernedering, omdat ze het landsbelang voor ogen houdt. Zij handelt in opdracht van het Elysée in de strijd om baanbehoud en routes buiten de Nederlandse invloedssfeer te houden. „Centraal aansturen zoals nu met Clarke het geval is kan prima, mits er een helder doel is. Maar het lijkt toch op machtsdenken van een stel niet-Franse huursoldaten in opdracht van keizer Ben Smith”, zegt voorzitter Reinier Castelein van vakbond De Unie. Ondertussen is KLM ook bezig met een eigen bedrijfsplan, zo bevestigt de ondernemingsraad. Dit in verband met de slepende onderhandelingen met banken over een leningenpakket van €2 tot €4 miljard. Het lijkt erop dat Nederland zich bezighoudt met details, terwijl de Franse trein doordendert, zegt Castelein. „De overheidssteun moet zonder al te veel voorwaarden doorkomen, zodat KLM de eigen regie kan houden richting Parijs.” De aandeelhouders moeten dinsdag mandaat geven voor een mogelijke aandelenemissie van €800 miljoen, plus het mogelijk omzetten van schuldpapier van maximaal €1 miljard in aandelen binnen een termijn van 26 maanden. Dit staat weer los van de lening van €3 miljard die de Franse staat onlangs aan Air France KLM gaf. „Die emissies zijn lang niet genoeg om al de leningen af te lossen. Aandeelhouders houden al rekening met jarenlange ellende en een enorme verwatering. Dat is momenteel al ingeprijsd in de lage koers”, zegt Jansen. Wat heeft Air France KLM nog aan de beurs te zoeken? De luchtvaartcombinatie presteerde voor de coronacrisis ook maar gewoontjes, aldus Jansen van de Veb. „Normale aandeelhouders hebben nu nog slechts een bijrol en zijn overgeleverd aan wat het bedrijf, de Franse en Nederlandse staat gaat doen. Dat is niet niet alleen uniek voor een beursfonds, maar ook onwenselijk”,