’Migrant is onmisbaar’

Werknemers uit Midden- en Oost-Europa vervullen inmiddels 514.000 banen en zijn vooral actief in de land- en tuinbouw, zakelijke dienstverlening, logistiek, groothandel, voedingsindustrie en de metaalsector. „Deze cijfers geven aan hoe belangrijk arbeidsmigranten zijn voor onze economie”, zegt ABU-directeur Jurriën Koops. „Eén op de twintig banen wordt vervuld door een werknemer uit Oost-Europa. We hebben een gigantisch probleem als deze mensen hier niet meer naar toe komen.” Volgens Koops wordt er nog altijd te kritisch gekeken naar arbeidsmigranten. „Er heerst nog te vaak een negatief beeld, vooral door uitspraken uit het verleden. Er zou sprake zijn van een tsunami, ze zouden onze banen inpikken, we hebben het Polenmeldpunt gehad en de huisvesting brengt de nodige problemen met zich mee. Het onderzoek dat wij hebben laten doen, laat zien dat verdringing zeer bepekt het geval is. Arbeidsmigranten doen simpelweg werk waarvoor nauwelijks binnenlandse werknemers te vinden zijn.” Bovendien menen critici dat arbeidsmigranten niet nodig zijn, omdat er nog altijd 1,2 miljoen mensen in ons land langdurig werkloos zijn. CNV-voorzitter Maurice Limmen eist zelfs een rem op de komst van arbeidsmigranten om het tekort aan vakmensen op te vullen, omdat er volgens hem genoeg ouderen, arbeidsbeperkten en niet-westerse immigranten zijn die willen werken. Koops stelt weer dat de arbeidsmarkt niet zo simpel werkt dat arbeidsmigranten één op één te vervangen zijn door langdurig werklozen. Hij verwijst onder meer naar de kaartenbakken bij het UWV en de gemeenten. „De profielen van de mensen in die bakken zijn vaak niet geactualiseerd, of vaak slecht toegankelijk voor werkgevers waardoor er maar beperkt beschikbare kandidaten geleverd kunnen worden.” Verder zijn er nog te veel werklozen die bepaalde banen niet accepteren: „Zij zijn gewoon niet bereid om bijvoorbeeld in een distributiecentrum te werken. Het gaat vaak om onzeker, flexibel en zwaar werk, waarbij het salaris ook niet echt aan de hoge kant ligt. Voor mensen in een uitkeringssituatie kan dat zelfs leiden tot een armoedeval, omdat zij bepaalde toeslagen verliezen als ze dit soort werk accepteren.” De krapte op de Nederlandse arbeidsmarkt wordt ondertussen steeds groter. Verschillende sectoren zoals de metaal, logistiek, vervoer, zorg, techniek en de industrie kampen met een fors personeelstekort. Koops verwacht dat de arbeidsmarkt nog droger zal koken. „De instroom van het aantal arbeidsmigranten zal daarom de komende jaren op het huidige niveau moeten blijven. En ik verwacht ook dat er een verschuiving plaatsvindt richting andere sectoren. Arbeidsmigranten worden steeds vaker kennismigranten.” De huidige werknemers zijn afkomstig uit Polen, Tsjechië, Slowakije, Hongarije, Letland, Estland, Litouwen, Slovenië, Roemenië en Bulgarije. „Maar steeds meer uitzenders doen zaken in andere landen. Er wordt zelfs gekeken in Vietnam en Argentinië. Werkgevers zijn op die manier aan het voorsorteren op een tekort aan vakkrachten in Europa”, aldus Koops. De komst van honderdduizenden arbeidsmigranten naar ons land heeft er voor gezorgd dat er een groot probleem is ontstaan rond huisvesting. Uit cijfers van het Expertisecentrum Flexwonen blijkt dat er een tekort aan 100.000 verblijfplaatsen is. De ABU roept lokale overheden dan ook op de handen ineen te slaan met huisvesters en de uitzendsector om passende huisvesting te realiseren. „Op die manier hoeven deze mensen niet meer te verblijven in hotels, vakantieparken of in woonwijken. Bepaalde regio’s hebben bovendien last van een krimpende beroepsbevolking, zoals West-Brabant en Noord-Limburg. Bedrijven die daar gevestigd zijn, hebben de arbeidsmigranten hard nodig. Anders moeten werkgevers hun productieproces aanpassen, inperken of verplaatsen.”