Thuiszorg barst van de beunhazen

Dat meldt Babs van der Staak van de Consumentenbond. De belangenbehartiger voor consumenten analyseerde de vijftig meest recente inspectierapporten die de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd online heeft gezet en publiceert de uitkomsten daarvan vandaag in de Gezondgids. „Uit de rapporten blijkt dat van de 50 instellingen er maar liefst 48 zijn die bij het eerste inspectiebezoek niet bleken te voldoen aan de 15 randvoorwaarden voor goede en veilige thuiszorg.” Deskundig Zo dient een thuiszorgorganisatie bijvoorbeeld beschikbaar en deskundig personeel te hebben, zodat de uitvoering van de geboden zorg tijdig, doelmatig en deskundig is. Ook is ’uitvoeringsprotocollen van voorbehouden en risicovolle behandelingen’ een van de randvoorwaarden. Hier vallen het injecteren van insuline, blaasspoeling en stomaverzorging bijvoorbeeld onder. Om dit te mogen doen, dienen de verzorgenden echter wel een bepaald opleidingsniveau te hebben (niveau 3 VIG). Van de 48 organisaties scoorden er 24 op minder dan 5 van de 15 randvoorwaarden een voldoende waarbij er zeven zelfs aan geen enkele randvoorwaarde voldeden. Zo blijkt uit de inspectierapporten dat de verzorgers en verplegers van het Rotterdamse Dagelijkse Ondersteuning en Zorg voor twee derde ongeschoold mantelzorger zijn. „Ze krijgen geen enkele vorm van scholing of begeleiding, maar dienen wel insuline en sondevoeding toe”, zo staat te lezen in het artikel in de Gezondgids. Andere voorbeelden die worden gegeven zijn onder meer van Susana Zorg in Amsterdam dat ’goede sier maakt met zorg door verpleegkundigen terwijl er helemaal geen verpleegkundigen werken’, ’bij Rapsodi Healthcare in Amersfoort zijn er risico’s in de personeelsopbouw’ en ’Aries Zorg in Apeldoorn levert intensieve zorg aan cliënten die door het hele land werken, maar er werkt maar één hiertoe opgeleide verpleegkundige’ en bij Candeas thuiszorg in Amsterdam wordt gebruikgemaakt van ’vastbindende verpleegdekens, cliënten vastgezet in hun rolstoel en rolstoelen op de rem gezet’. Fatale gevolgen Het zijn allemaal voorbeelden van onveilige zorg, en dat kan bij cliënten thuis fatale gevolgen hebben: in 2016 en 2017 werden in totaal 81 meldingen gemaakt van ernstige incidenten als direct gevolg van thuiszorg. Hierbij zijn 41 mensen overleden. Te denken valt hierbij aan val- en tilongelukken en cliënten die zijn gestikt in hun eten of drinken, zo meldt de bond. „De bezochte thuiszorgorganisaties hebben na het eerste bezoek van de inspectie de tijd gekregen om zich te verbeteren”, vertelt Van der Staak van de Consumentenbond. „Maar wat blijkt: van de 35 instellingen die tijdens de door ons onderzochte periode zo’n herbeoordeling kregen, scoorden er 19 nog steeds onvoldoendes. Sommige hadden zich in de tussentijd zelfs helemaal niet verbeterd.” Wat de Consumentenbond stoort is dat de inspectie niet ingrijpt. „De betrokken organisaties worden aan een andere afdeling binnen de inspectie overgedragen. Daarna gaan ze een nieuw traject in van bezoeken en controleren. Toen we de inspectie vroegen om een reactie, was het antwoord dat ze pas ingrijpen als ze gevaar zien. Kennelijk ziet de inspectie dus geen gevaar en dat vinden wij heel zorgelijk.” Onprofessioneel Actiz, de organisatie van zorgondernemers, laat in een reactie weten dat er geen plek is voor onprofessionele organisaties in de thuiszorg. „Kwetsbare mensen in de thuissituatie moeten te allen tijde kunnen rekenen op professionele ondersteuning.” Actiz heeft een kwaliteitskader, waaraan alle vierhonderd leden zich hebben verbonden. Van de vijftig onderzochte organisaties zijn vier lid van Actiz. De inspectie stelt dat de kwaliteit van zorg in de verpleeghuissector de laatste jaren veel aandacht heeft gevraagd van de inspectie. „Tegelijkertijd maakte de thuiszorg een grote ontwikkeling door, met veel nieuwe toetreders en organisatievormen. De inspectie vindt ook dat risico’s in de thuiszorg meer aandacht verdienen. Daarom gaat de inspectie nog dit jaar – en ook komende jaren – meer toezicht houden op de thuiszorg.” Ook verwacht de inspectie verbetering: „De nieuwe wet Wtza (Wet toetreding zorgaanbieders) die waarschijnlijk in 2019 in werking treedt, verplicht nieuwe zorgaanbieders zich vooraf te melden waardoor zij zich tijdig kunnen informeren over de kwaliteitseisen.”