Uit elkaar? Hier krijg je allemaal mee te maken

Het koophuis Heb je samen een huis gekocht maar wil je niet meer samen wonen? Dan zal er een keuze moeten worden gemaakt: blijft een van de partners in het huis wonen, of wordt het verkocht? Belangrijk is om eerst vast te stellen van wie het huis is. Als je in gemeenschap van goederen bent getrouwd of het huis samen hebt gekocht, ben je allebei eigenaar en allebei hoofdelijk aansprakelijk voor de hypotheekschuld. Staat het huis op één naam en ben je niet in gemeenschap van goederen getrouwd, dan heeft de partner officieel geen recht om in het huis te blijven wonen. Natuurlijk kun je daar samen toch andere afspraken over maken. Als een van de partners in het huis blijft wonen is het belangrijk om te kijken naar diens leencapaciteit. Kan diegene de hypotheek ophoesten, eventueel met alimentatie? Kan de vertrekkende partner worden gecompenseerd voor eventuele overwaarde? De bank moet ook akkoord gaan als de hypotheek op één naam wordt gezet. Ga je toch verkopen? De huizenprijzen staan redelijk hoog, daardoor is de kans groot dat je je huis met winst kunt verkopen. Dan is er iets te verdelen. Na een huwelijk in gemeenschap van goederen maken beide partners hier evenveel aanspraak op, of ze nu allebei aan de hypotheek hebben bijgedragen of niet. Datzelfde geldt ook als er een restschuld is. Het huurhuis Een huurhuis is niet zoals een koophuis het bezit van de een of ander. Na een huwelijk of geregistreerd partnerschap staat het huurhuis op naam van allebei, ook al heeft slechts een van beiden het contract getekend. Wil je allebei in het huurhuis blijven wonen en kom je er samen niet uit? Dan moet de rechter beslissen. Die kijkt in eerste plaats naar het belang van eventuele kinderen: als die bij één ouder blijven wonen, zal diegene doorgaans ook in het huis mogen blijven. Een andere factor van belang kan de woonduur zijn. Woonde één partner al lang alleen in het huis voor de ander erbij introk, dan heeft diegene doorgaans meer aanspraak op het huurhuis. Schulden Als je in gemeenschap van goederen bent getrouwd of geregistreerd als partner, zijn de schulden van één van beiden van allebei, ook als die voor het huwelijk zijn aangegaan, zoals de studieschuld. De gemeenschap van goederen eindigt pas als het verzoekschrift tot echtscheiding is ingediend bij de rechtbank. Soms kan dit lang duren, als er onenigheid is. Om te voorkomen dat één partner in die periode allerlei schulden maakt waar de ander ook verantwoordelijk voor is, kan er bij de rechter een voorlopige voorziening worden aangevraagd. Alimentatie Als de ene ex-partner meer verdient dan de andere, kan er na de scheiding sprake zijn van alimentatieplicht. Als er kinderen in het spel zijn, is de niet-verzorgende ouder verplicht bij te dragen aan de kosten van de verzorging tot de kinderen 21 jaar oud zijn. De rechter bepaalt de hoogte van de alimentatie als je daar niet samen uit bent gekomen. Zelf afspraken maken kan ook, eventueel in overleg met een mediator of advocaat. Er zijn allerlei politieke voorstellen om de duur van de partneralimentatieplicht te verkorten, maar voorlopig geldt de volgende regeling: Pensioen Iets waar niet veel partners meteen aan denken als zij uit elkaar gaan, is het pensioen. Maar ook opgebouwde pensioenrechten horen bij de boedelscheiding. Binnen twee jaar moeten de pensioenfondsen worden ingelicht en moet er een verdeelplan worden gemaakt. In principe hebben beide partners evenveel recht op het pensioen dat tijdens de relatie is opgebouwd. Regel je het niet binnen twee jaar met de pensioenuitvoerder, dan wordt het pensioen uitgekeerd aan degene die het heeft opgebouwd, en moet de ex-partner daar aankloppen. Als die ex-partner niet meewerkt, is een gang naar de rechter de volgende stap. Soms staan ex-partners hierom járen na de scheiding weer tegenover elkaar. Ongemakkelijk. Om dit te voorkomen, is het dus beter binnen twee jaar na de scheiding bij het pensioenfonds aan te kloppen. Een pensioen dat door één partner is opgebouwd kan worden geconverteerd naar twee pensioenen, als beiden daar akkoord mee gaan. Beide ex-partners krijgen hun deel dan op hun eigen pensioenleeftijd. Dat kan een groot voordeel zijn als er sprake is van veel leeftijdsverschil. Er is een wetsvoorstel in de maak dat de verdeling van het pensioen automatisch regelt. Minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken) verwacht dit in 2019 naar de Tweede Kamer te sturen. Kinderen Ouders die uit elkaar gaan, hebben de plicht een ouderschapsplan op te stellen om afspraken te maken over minderjarige kinderen. Hierin wordt vastgelegd wie de zorg wanneer op zich neemt en wie waarvoor betaalt. Het openen van een kinderrekening kan heel veel ellende voorkomen: beide partners hebben een pinpas en betalen van deze rekening bijvoorbeeld schoolkosten, sportabonnementen en kleding voor het kroost. Beide partners hebben dan ook inzicht in de uitgaven. Toeslagen Na een scheiding verandert het inkomen. Het kan daardoor zijn dat een of beide partners (meer) recht hebben op zorg- en/of huurtoeslag. Houd er wel rekening mee dat de toeslagen worden berekend op basis van het jaarinkomen van het jaar daarvoor. Tot aan de scheiding geldt het gezamenlijke inkomen, daarna pas het aparte inkomen. Lees hier meer over in het volgende artikel: