Overstap niet zonder hobbels

„Eigenlijk is overstappen over het algemeen best makkelijk, behalve bij banken”, zegt Joyce Donat, woordvoerder van de Consumentenbond. „Banken hebben een officiële overstapservice en dat helpt wel. Maar je kunt je rekeningnummer niet meenemen naar een andere bank. Sinds het IBAN-nummer moet dit in Europees verband worden geregeld. Dat willen we graag voor elkaar krijgen. Na ieder schandaal bij een bank zien we namelijk wel dat veel mensen informatie aanvragen over overstappen.” De overstapservice houdt in dat een bank er dertien maanden lang voor zorgt dat af- en bijschrijvingen naar het juiste, nieuwe rekeningnummer gaan. In 2017 maakten 67.000 mensen hier gebruik van. Dat aantal neemt af, in 2014 waren het er nog 110.000. „Ja, overstappen van bank doen we weinig”, verklaart consumentenpsycholoog Patrick Wessels. „Niet alleen is het praktisch nogal lastig, we ervaren ook een gevoel van verlies. Ons bankrekeningnummer, een app waarmee we vertrouwd zijn, klantenservice. Een schandaal bij een bank moet wel heel erg zijn willen we dit accepteren.” In die dertien maanden overstapservice ben je er zelf verantwoordelijk voor om alle instanties en personen die weleens geld storten of afschrijven op de hoogte te stellen van je nieuwe nummer. Dat is best een klus. Ook moet je zelf je transactiegegevens van de oude bank zelf downloaden en bewaren. Soms is overstappen van bank niet eens mogelijk. Wie bijvoorbeeld bij Rabobank een hypotheek heeft, moet daar ook een bankrekening aanhouden. Bij het oversluiten van de hypotheek moet vaak een boete worden betaald. In vergelijking met een bank-overstap is switchen van energieleverancier dan weer een fluitje van een cent. Er zijn verschillende online vergelijkingssites, waarna je meteen door kunt klikken naar de beste aanbieder. „Veranderen van energieleverancier is heel makkelijk en je kunt er veel mee besparen. Toch schrikken nog veel mensen ervoor terug omdat ze het ingewikkeld vinden. Zonde”, zegt Donat. Vorig jaar kozen 1,3 miljoen Nederlanders voor een andere stroomleverancier. De meeste mensen weten inmiddels wel dat ze hier voordeel mee kunnen behalen. Maar één op de vier mensen is nog nooit overgestapt, blijkt uit onderzoek van de Autoriteit Consument en Markt. „Overstappen is de sociale norm geworden”, zegt Wessels. Op verjaardagsfeestjes vertellen we elkaar hoeveel geld we besparen door de overstap. Bovendien wordt het je erg makkelijk gemaakt, dat helpt. Je voelt je haast een dief van je eigen portemonnee als je het niet doet.” Energieleveranciers zeggen voor jou het contract bij de oude leverancier op en zorgen ervoor dat de stroomlevering gewoon doorgaat. Ben Woldring, de man achter verschillende vergelijkingssites zoals bellen.com en gaslicht.com ziet het hele jaar volop overstappers. „De energiemarkt is in 2003 opengegooid. Inmiddels is overstappen goed geregeld en zijn er veel nieuwe aanbieders, zoals Greenchoice en Vandebron. Consumenten kunnen niet alleen kiezen voor goedkope energie, maar ook bijvoorbeeld voor groene stroom van eigen bodem. Dat geeft de verduurzaming wel echt een impuls.” Hoe makkelijker je kunt overstappen, des te beter is het voor consumenten, zegt Woldring. „In de telecomsector zie je dat er ook ruimte is voor nieuwe marktpartijen. Daar plukken wij als consumenten de vruchten van. Doordat Tele2 er met een eigen netwerk bijkwam toen 4G werd uitgerold, gingen KPN, Vodafone en T- mobile sneller innoveren. In heel Nederland heb je daardoor nu goed 4G, zelfs op Schiermonnikoog.” In de wet is vastgelegd dat klanten na afloop van de contractduur met maximaal een maand opzegtermijn kunnen overstappen en dat ze hun vaste en mobiele telefoonnummer kunnen meenemen. Overstappen naar een andere verzekeraar doen we minder snel. Ondanks alle aandacht voor zorgpolissen wisselt elk jaar slechts zo’n 6% van zorgverzekeraar. „De sociale norm is hier om niet te veranderen”, zegt Wessels. „Het gaat om je zorg, dus het is spannender. We waarschuwen elkaar om een verkeerde keuze te maken. Daarom blijf je maar waar je bent, dan heb je in elk geval niets verkeerd gedaan.” Andere verzekeringen kunnen het hele jaar door worden overgezet, mits de contractduur is afgelopen. Ook hiervoor zijn diverse vergelijkingssites. Let er wel op dat verzekeraars niet verplicht zijn om je als nieuwe klant te accepteren, waarschuwt de Consumentenbond. Wacht dus met het opzeggen van de oude tot de nieuwe verzekering je heeft geaccepteerd.