’Luiken dicht is niet meer van deze tijd’

Nauta Dutilh, het derde grootste advocatenkantoor van ons land met Rotterdamse wortels, had de twijfelachtige eer in 2017 als enige top-20 kantoor in omzet te krimpen. In een consoliderende en specialiserende sector waar tarieven onder druk staan is dat geen goed teken. De jaarrekening van 2018 laat echter groei zien voor de 800 medewerkers, waarvan de helft advocaat is en 63 partner zijn. Klanten zijn multinationals en financiële instellingen. Op een met ballpoint volgeschreven briefje heeft Trommel staan wat hij wil bespreken. Rode draad is verandering. Andere punten zijn regels, trends en hoe zijn kantoor probeert bedrijven tijdig van het juiste advies te voorzien. De druk van internationale schaalvergroting wil hij blijven weerstaan. Is het een beetje corvee, managing partner zijn? „Het is eervol. Het besturen van een maatschap is vooral een kwestie van vertrouwen. Ik ben immers niet echt de baas, het is hier geen hiërarchische organisatie.” U gaf jong talent ooit het advies af en toe excuses te maken ’om geen eikel te worden’ . Wanneer maakte u zelf voor het laatst excuses? (Neemt even de tijd...) „Vanmorgen, maar de context laat ik liever onbesproken.” De hele Zuidas verdiende in 2017 meer geld, maar Nauta Dutilh verloor 6% omzet. „In 2017 werden er mindere cijfers geschreven, omdat enkele praktijkgroepen achterbleven, net als enkele buitenlandse vestigingen. Over 2018 steeg onze omzet met 8%, ofwel €13 miljoen. Maar net als toen, zeg ik ook nu dat we naar de langere termijn kijken. We groeien gemiddeld meer dan de economie en daar zijn we tevreden mee. Wat wel zo is, is dat je soms kijkt en denkt, wat moeten we allemaal doen? Wat willen klanten? We moeten wel iets te bieden hebben, waarde kunnen toevoegen. Maritiem- en familierecht doen we al langer niet meer. Wat wel? Brexit betekent dat veel financiële partijen naar Nederland komen en vergunningen aanvragen bij De Nederlandsche Bank. Dat doen we ook voor nieuwe toetreders. Uber valt met zijn betaaldiensten bijvoorbeeld onder financieel toezicht van DNB, zoals ook Adyen of nieuwe aanbieders van hypotheken.” Werken jullie ook aan de mogelijke Renault-Fiat fusie? „Wij hebben een goede praktijk voor fusie- en overname-advies. Een van onze partners, Leo Groothuis, werd afgelopen jaar een beetje gekscherend de man van €24 miljard genoemd, omdat hij aan een aantal miljardendeals werkte. Mocht er een fusiebedrijf van Fiat en Renault in Nederland worden gevestigd, dan heeft dat overigens weinig met fiscaliteit te maken en vooral met het flexibele vennootschapsrecht.” Kunt u dat uitleggen? „We kunnen in Nederland bijvoorbeeld zowel één als tweeledige raden van bestuur en commissarissen boven een bedrijf hebben en we hebben beschermingsconstructies. Denk aan de zaak Mylan.” De ongekroonde koning van de fusies en overnames, Jan Louis Burggraaf, is met pensioen. „Ik denk dat wij een goede kandidaat-opvolger hebben.” Jullie zien ook brood in fraudeonderzoek. „Wij hebben inmiddels vier partners die zich bezighouden met bedrijfsonderzoeken. Er zijn bedrijven die alle luiken dichtgooien, maar dat is steeds vaker duidelijk in niemands voordeel. Schikkingen treffen met het Openbaar Ministerie en transparantie naar toezichthouders is de trend. Dan wil je een vlot onderzoek dat je bedrijfsvoering niet te veel belemmert, maar waarbij wel alles boven tafel komt. Als in een bedrijf dingen fout gaan, houd je dat nooit meer onder de pet met de transparantie en regels van nu.” In dit soort zaken krijg je met het OM te maken met een agressieve tegenstander. „Wij streven naar hele goede verhoudingen met het OM, de Fiod en toezichthouders. Wij zoeken de samenwerking zodat je als bedrijf de Fiod of het OM niet aan de deur krijgt.” Dus als we iets onder het tapijt willen vegen moeten we een ander kantoor bellen? „Dat is wat ik de luiken dichtgooien noem.” Jullie helpen de klimaat- activisten van Urgenda tegen de Staat. Pro bono zelfs. „Dat is voor ons een stukje maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het gaat om een cassatie bij de Hoge Raad, daar heb je een gespecialiseerde advocaat voor nodig.” Krijgt u dan niet andere klanten als Shell boos aan de lijn? „De zaak van Urgenda is niet in strijd met de belangen van grote oliemaatschappijen. Shell heeft ons laten weten er geen problemen mee te hebben dat wij die zaak doen. De Staat is volgens Urgenda verplicht om de uitstoot van CO2 te reduceren. Daar kun je individuele bedrijven niet op aanspreken, al proberen sommige clubs dat wel.” Jullie hebben steeds meer ondersteunend personeel, fee burners in jargon. Zeggen de partners, de fee earners, niet: ’Hé, dat drukt de winstuitkering’? „Nee, het zorgt dat de partners, met ondersteunende afdelingen achter zich, meer kunnen bieden. Zo hebben we geïnvesteerd in it-ondersteuning. Daar laten we klanten van meeprofiteren.” Kan een Nederlands kantoor in zijn eentje die forse investeringen in cybersecurity blijven ophoesten? „Hoe meer advocaten je hebt om die investeringen over uit te smeren, hoe beheersbaarder die kosten zijn. In de toekomst moet je daarom wel over partnerships nadenken. Een overname? Zo’n aanbod hebben we wel eens gehad, maar daar zijn de partners mordicus op tegen.” Willen jonge mensen nog advocaat worden? „Rechten is nog steeds een heel populaire studie en we hebben veel jongeren die voor ons willen werken. Wij zijn traditioneel een opleidingskantoor. Maar de werkdruk schijnt bij topkoks en juristen het hoogst te zijn. Dus het beroep heeft zeker ook nadelen.” Hoeveel vrouwen zitten er onder de partners? „Nu is 25% van de partners vrouw, dat willen we opschroeven. Onder jongere werknemers is de verhouding meer 50/50. Probleem is veel meer om ook culturele diversiteit te realiseren.”