Amsterdamse hotels in rampscenario: ’Het is echt overleven’

De hoteliers, die al decennia in Amsterdam werken, zitten momenteel in een enorme crisis. Het Mövenpick-hotel aan de Piet Heinkade heeft momenteel een bezettingsgraad van 2 procent en het vijfsterrenhotel Sofitel Legend the Grand aan de Oudezijds heeft maar 6 procent van de kamers vol. Op de binnenplaats van The Grand is, om extra bezoekers te trekken, nu een heus stadsstrand gemaakt, waar we afspreken. „Zo hopen we de zomer toch nog tot een succes te maken”, zegt Stoel. Afgelopen vrijdag plofte een brief van de wethouder op de mat. Er stond ook in dat hotelkamers gesloten kunnen worden. Hoe viel die? RG: „Niet goed. Niet alleen Pim Evers van Koninklijke Horeca Nederland werd gebeld door leden, maar ik ook. Mensen zeiden: dit kan toch niet? Sommigen werden echt boos. Mensen hebben het heel moeilijk en lezen dan over sluitingen van hotelkamers. De bezoekerseconomie wordt niet gezien als een serieuze economie in Amsterdam, terwijl we na de haven de meeste mensen aan het werk hebben: 70.000 mensen, waarvan heel veel praktisch opgeleid. Onze medewerkers komen ook naar ons toe met zorgen: heb ik mijn baan straks nog?” ES: „Als een branche bezig is met protocollen om COVID-19 buiten de deur te houden, is het de hotelbranche wel. Wij moeten ons vanuit moederbedrijf Accor aan 150 protocollen houden. Wij zijn een veilige plek voor onze gasten en medewerkers. Nu de bezoekers totaal niet meer komen, is het wel confronterend dat we lezen in de brief van de wethouder dat de stad bezig is om bij drukte hotelkamers te kunnen sluiten. Dat terwijl we nu proberen de economie enigszins op gang te krijgen en banen te behouden. En dat in de breedste zin van het woord. De congressen, waar jullie deels van afhankelijk zijn, worden ook en masse afgelast. ES: Dat klopt, die zijn een enorme economische motor voor de stad. Ze voegen iets toe aan het op de kaart zetten van Amsterdam als kennisstad. De RAI staat leeg. Dat kost 150.000 euro per dag. We moeten aan de bak en de congressen terughalen. Die worden een aantal jaren van tevoren geboekt. Maar op dit moment worden hotels gebeld door congresorganisatoren: kunt u ons garanderen dat u straks geen hotelkamers gaat sluiten? Dat is wat de wethouder in de brief schreef, immers. Dat kunnen wij dus niet garanderen. Dat heeft zo’n averechts effect... GroenLinks begon eerder over jullie reserves die in goede tijden zijn opgebouwd. Waar zijn die? RG: We hebben dat vaker gehoord. Maar vergeet niet: er wordt door hotels enorm veel geïnvesteerd. Wij hebben bij het Mövenpick afgelopen jaar vier verdiepingen volledig gerenoveerd voor dit hoogseizoen, maar die omzet komt nu niet, terwijl die wel verwacht werd. Dan kun je zeggen: dan had je maar meer op de bankrekening moeten hebben. We hebben wel wat reserves, maar niet genoeg om maanden alleen maar verlies te draaien. ES: Los daarvan: er wordt vaak gedacht dat er onderaan de streep heel veel blijft hangen. Maar: 35 tot 40 procent van onze omzet gaat al op aan personeelskosten. Dan heb ik het nog niet over inkoop, huur. Er is vaak een scheef beeld over ons verdienmodel. En over The Grand gesproken: dit is de parel in de binnenstad, een monument uit 1578. Dit verdient jaarlijks een onderhoud van 1 miljoen euro om het in topconditie te houden. Iedere tien jaar is bovendien een grote renovatie nodig. Dit stond op stapel voor 30 miljoen euro, maar is nu uitgesteld. Vindt u die reacties dan populistisch of gratuit? RG: Het is niet realistisch. Wij waren blij dat meneer Taimounti van DENK het initiatief nam om ons uit te nodigen voor de expertmeeting in het stadhuis. We willen vaker met de politiek praten, want er is al langere tijd een negatieve stemming over bezoekers. Er zijn nu groepen die zeggen: lekker rustig, laat maar zo. Maar dan realiseer je niet wat de effecten zijn op de langere termijn. Bezoekers zijn de kurk waar de stad op drijft. ES: Wij horen dat een aantal directe collega’s het heel moeilijk hebben en vrezen voor het voortbestaan. En dat terwijl Amsterdam gelukkig een hotelstop in het verleden heeft afgekondigd. Daar hebben wij al jaren geleden voor gepleit, net als voor een verbod op particulier vakantieverhuur zoals Airbnb. Maar het is natuurlijk des te kwetsender dat omliggende gemeenten, ook nu nog, actief hotels verwerven, terwijl wij bezig zijn met overleven. Ook bezoekers in die toekomstige hotels zullen naar de stad komen, op langere termijn. Er moet daarom snel een regionale hotelvisie komen. Wat wilt u dat er gaat veranderen? ES: Wij zijn het met de gemeente eens dat we moeten inzetten op kwaliteitstoerisme. Dat zijn niet de gasten die het meeste uitgeven, maar die zich gedragen en geen overlast bezorgen voor bewoners. Wij zijn ook tegen die monocultuur. Daar verschillen we niet in van mening. Maar ga met ons in gesprek hoe we dat kunnen bereiken. Daar hebben we ook Amsterdam & Partners voor nodig, met goede promotie. Andere steden zijn heel actief bezig om nu bezoekers uit omliggende landen naar zich toe te trekken. We lopen in Amsterdam heel dik achter de feiten aan omdat marketingactiviteiten door de gemeente worden tegengehouden. Alleen al de stad Brussel investeert 7 miljoen in het op gang brengen van toerisme. De burgemeester zegt: in het belang van de volksgezondheid is drukte ook een risico op een nieuwe uitbraak. RG: Dat klopt, zo’n tweede uitbraak zou heel schadelijk zijn. Maar laten we nu wel die plannen maken, dat zodra het weer kan, we klaar zijn. Er ligt nu niets. Maar als je nu niets doet krijg je straks mogelijk weer het imago dat je juist niet wilt naar boven. Dat beeld moet je nu veranderen met goede marketing. Die regie moet je nu als overheid pakken. Jullie zijn ook boos over de hoogte van de toeristenbelasting. Waarom? ES: Dat wordt gezien als het instrument tegen massatoerisme, maar dat is niet zo. In Amsterdam lopen op een drukke dag gemiddeld 1,2 miljoen mensen, maar in heel Amsterdam hebben we maar 35.000 hotelkamers. Er zijn maximaal 70.000 hotelgasten, dus. We leggen nu dus de druk neer bij de hotelgast die gereguleerd wordt. Wij zijn immers in contact met onze gasten. Wij communiceren, hebben 24/7 beveiliging in huis. Bij ons verblijft ook niet de gast die directe overlast bezorgt. Nu betalen ze, voor zover wij weten, een toeristenbelasting die de hoogste in Europa is. Om even een vergelijking te geven: in steden als Londen, Singapore, Kopenhagen, Bangkok, Seoul betaalt men geen toeristenbelasting. In Parijs is het 5 euro per persoon. In Barcelona 3,50. In Amsterdam is het percentage vastgesteld op 7 procent, plus drie euro per persoon per nacht extra. Dat wordt al helemaal niet begrepen door bezoekers. Voor organisatoren van bijvoorbeeld congressen, maar ook cruiseschepen, is dat reden om niet naar Amsterdam te gaan. Terwijl je die kwaliteitsbezoekers nu juist wél wilt. Wat zou het gemeente moeten doen? ES: Wat echt door de gemeente ondersteund moet worden is dat Amsterdam & Partners een mandaat krijgt om de stad op een heel nieuwe manier, vol allure, te promoten. Dat hebben we nodig. Het had nu moeten staan, het had al moeten draaien. De concurrentie is al bezig. Mensen gaan nu naar Brussel. Wij hebben de congressen nodig die ons verlaten hebben dit jaar. Het grootste congres van Integrated Systems Europe is al verplaatst naar Barcelona...