In een zeldzaam krachtige tirade liet Trump zich ontvallen dat de centrale bank van zijn land gek geworden was: ’crazy’, ’loco’ en ’out of control’. Tijdens een andere gelegenheid bestempelde hij de Fed als ’het grootste gevaar’ voor de gezondheid van de Amerikaanse economie. Naar zijn bescheiden mening was het verkrappende monetaire beleid van de Federal Reserve schuldig aan deze forse dalingen op de beurzen.

Geen Powell-put

Wellicht moeten beleggers er nog even aan wennen, maar van een ’Powell-put’ lijkt weinig sprake. Waar beleggers al jaren gewend zijn aan een centrale bank die altijd te hulp komt op het moment dat het echt spannend dreigt te worden op de beurs kijken ze nu soms wat verdwaasd om zich heen. Powell lijkt vastberaden om het beleid van renteverhogingen voort te zetten. Beleggers moeten volgens hem niet vreemd opkijken wanneer de rente in december nog een keer verhoogd wordt en volgend jaar misschien nog wel een keer of drie á vier.

Jerome Powell stelt namelijk dat het huidige monetaire beleid nog steeds ruim is. De rente is sinds het einde van 2015 weliswaar verhoogd van nul naar 2 tot 2,25 procent, maar wanneer er rekening wordt gehouden met de inflatie is het beeld anders. Gecorrigeerd voor inflatie is de reële rente immers nog steeds negatief. De gratis geldpolitiek is ondanks de renteverhogingen met andere woorden nog steeds niet verlaten en dat terwijl de economie er beter voor staat dan we lang gewend zijn geweest. Beleggers lijken zich voor het eerst zorgen te maken over een verdere verkrapping door de centrale bank. Er is in de Verenigde Staten inmiddels wél een alternatief voor een belegging in aandelen en dat lijkt hen enigszins nerveus te maken.

Breuk met het verleden

Wat tijdens de recente dollemansrit op de beurzen vooral opviel was de breuk met het verleden in de relatie tussen aandelen en obligaties. Sinds de eeuwwisseling gedroegen aandelen en obligaties zich consequent als communicerende vaten. Wanneer de aandelen opliepen, daalden de obligaties en steeg de rente dus. Obligaties werden verkocht om aandelen te kunnen kopen en omgekeerd. Wanneer de aandelenkoersen zakten vloeide het geld naar de obligatiemarkt met als gevolg stijgende obligatiekoersen en een dalende rente. Zo zijn beleggers gewend geraakt aan markten waarbij aandelen en rente hand-in-hand opliepen, of gezamenlijk zakten.

Hoe anders was dat echter twee weken geleden. Waar je zou verwachten dat de opbrengsten van de verkochte aandelen herbelegd zouden worden in obligaties kwam men grotendeels van een koude kermis thuis. Deze keer bleef een rally in obligaties uit en daalde de rente niet. Volgens een aantal deskundigen is er sprake van een ’regime change’ in de markt. Het lijkt er alles mee te maken te hebben dat de financiële markten hun deflatoire mindset hebben ingeruild voor een inflatoire. De negatieve correlatie lijkt gebroken te zijn.

Herstel op de beurs, en dan?

Wanneer deze trend doorzet kan dat voor beleggers grote gevolgen hebben. De zekerheid dat obligaties een noodzakelijk tegenwicht vormen tegen aandelen in geval van een correctie op de beurs valt immers weg. Wanneer obligaties en aandelen gelijk optrekken biedt de ene asset class geen bescherming meer tegen een correctie van de andere asset class. Dat is vooral voor institutionele beleggers een onaangename ontdekking. Hun balanced portefeuilles, bestaande uit obligaties en aandelen, lijken daarmee veel minder ’balanced’.

Hoewel het nog te vroeg is om van een trend te spreken wat betreft deze ontwikkeling, gaan er hier en daar vast wel wat alarmbellen af. Zolang de aandelenkoersen herstellen is er nog niets aan de hand, maar er komt natuurlijk een moment waarop het op de beurs even echt tegen zal zitten. Hoe zullen beleggers dan reageren?

Martine Hafkamp is algemeen directeur Fintessa Vermogensbeheer