Exporteurs sierteelt huiveren om brexit

„Door de Brexit is de waarde van het pond enorm gedaald en zijn de prijzen van bloemen in het VK met wel 15% gestegen. Die koersdaling vangen we op door te hedgen en langetermijncontracten af te sluiten met retailers. Maar dat effect houdt een keer op.”

Bloemenveiling Royal Flora Holland bevestigt dat de Brexit er nu al behoorlijk inhakt. „De export naar Engeland is dit jaar al met 5% gedaald”, zegt ceo Steven van Schilfgaarde van Flora Holland.

De export van bloemen en planten is met een waarde van €6 miljard, na machines, het belangrijkste exportproduct van Nederland. Het VK is het tweede exportland van sierteelt. Het is dan ook niet wonderlijk dat de Nederlandse sierteeltsector behoorlijk in zijn maag zit met de aanstaande Brexit. De vrees dat een groot deel van de handel wegvalt, houdt de telers en handelaars dan ook in hun greep.

„Als je nagaat dat 90 tot 95% van de bedrijven in de sierteeltsector nooit zaken buiten de Europese Unie doen, dan kun je nagaan wat de Brexit voor de sector betekent”, zegt Matthijs Mesken, directeur van VGB, de brancheorganisatie van Nederlandse groothandel in bloemen en planten. „Ineens krijgen zij te maken met export naar een land buiten de EU, met alles wat daar bij hoort.”

Mesken heeft er bijna een dagtaak aan om bij de bloemen- en plantenhandelaren te benadrukken dat zij haast moeten maken met de voorbereidingen op de Brexit. Uit onderzoek van Kantar Public in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken blijken 35.000 Nederlandse bedrijven na de Brexit voor het eerst te maken te krijgen met handel buiten de EU. Van hen treft slechts 18% voorbereidingen.

„Ik denk dat bedrijven nu wel serieus bezig zijn”, zegt Mesken. „Probleem is alleen dat zij totaal niet weten waarop zij zich moeten voorbereiden. Komt er een verdrag of wordt het een harde Brexit? Dat maakt natuurlijk nogal een verschil.”

VGB volgt de lijn van de overheid en raadt bedrijven aan rekening te houden met een harde Brexit. Dat betekent dat ondernemers een douanenummer moeten aanvragen, bij elke vracht exportmeldingen moeten doen en de bijpassende software moeten aanschaffen.

De sierteeltsector is kwetsbaarder dan bijvoorbeeld de machinehandel, omdat er wordt gewerkt met versproduct. Bloemen die vandaag worden gesneden, staan morgen in de Britse winkels. Bloemenhandelaren vrezen de vertragingen die douanehandelingen kunnen veroorzaken. „Bloemen mogen bij de grens niet stilstaan”, legt Zandvliet uit. „Bloemen staan een beperkte tijd op de vaas. Elke handelsdag is daarbij belangrijk.”

Het liefst ziet de sector dan ook dat de hele afhandeling bij bedrijven gebeurt of op het veilingterrein, zodat de vrachtwagens niet voor de boot hoeven te wachten. „Wij hebben die mogelijkheden, maar de bedrijven moeten wel zelf de voorbereidingen treffen”, zegt veilingbaas Van Schilfgaarde.

Douane-afhandeling bij bedrijven en een handelsverdrag tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk alleen lossen de problemen van de sierteeltsector niet op. De Nederlandse bloem komt immers allang niet meer alleen uit Nederland. Veel Nederlandse bloemen komen uit Zuid-Amerikaanse en Afrikaanse landen waar de EU een verdrag mee heeft.

„Wij hebben afgelopen vijf jaar 30 miljoen pond geïnvesteerd in bloemenverwerkingshallen in het VK, waar op dit moment 1200 mensen werken om boeketten samen te stellen”, zegt Zandvliet. „Naast zeecontainers uit Colombia, vliegen wij onze bloemen uit Ethiopië en Ecuador direct door naar Engeland, die daar worden verwerkt. Dat kan omdat de EU een handelsverdrag heeft met die landen. Na de Brexit zijn die handelsverdragen voor de Britten niet meer geldig. Als de Engelsen geen verdrag sluiten met die landen, vallen de bloemen direct onder de dure handelstarieven van de Wereldhandelsorganisatie WTO. Door die hoge tarieven worden bloemen natuurlijk veel duurder. Je kunt dat bij de verwerking nog opvangen door in overleg met winkelbedrijven één steel weg te halen uit een boeket, maar je kunt niet stelen weg blijven halen om hoge kosten op te vangen.”