Havenarbeiders en politieagenten vechten samen voor vervroegde AOW

Ziedend waren ze. Premier Mark Rutte beweerde na het klappen van de pensioenonderhandelingen dat hij zeker wist dat de vakbondsachterban zeker ’ja’ zou hebben gezegd tegen de voorstellen rond pensioen en AOW. „Daar twijfel ik geen seconde aan”, zei Rutte provocerend. „Toen hij dát zei, is het bij ons losgegaan”, zegt Jan Struijs, voorzitter van de Nederlandse Politiebond. „Mensen eisten van ons dat we meteen in actie zouden komen. Een grotere rode lap had je niet nodig.” De havenarbeiders en de politieagenten zijn niet meer te houden, vertellen Struijs en collega van FNV Havens Niek Stam. „Er is veel stille woede”, zegt Stam. Volgende week donderdag beginnen ze aan gezamenlijke acties tegen de stijgende AOW-leeftijd. De start is op de Maasvlakte, waar havenarbeiders en politieagenten symbolisch 66 minuten demonstreren, want de AOW-leeftijd moet op 66 jaar blijven. „En dan gaan we opschalen.” Nu de pensioenonderhandelingen zijn mislukt, is er alle ruimte voor actie. En deze keer komt die niet vanuit de centrale organisatie, maar van onderaf. Eindpunt is 20 maart als de Provinciale Statenverkiezingen worden gehouden. „De jongens in de haven hebben al gezegd dat ze er 24 uur uit willen in de week voor de verkiezingen”, zegt Stam. „Dan gaan we Nederland laten zien dat het echt menens is.” Uniek De samenwerking is historisch gezien uniek, want vanouds zijn havenarbeiders en politieagenten water en vuur. Struijs: „Vroeger, in de jaren zeventig, tachtig kreeg de politie de opdracht havenstakingen te breken. Daar zagen ze altijd tegenop. Er gaat veel symboliek vanuit als de stakingsbrekers van toen nu stakingsversterkers worden, daar zit een enorme kracht achter.” Hun missie is vrij overzichtelijk. Alle pijlen worden gericht op de alsmaar stijgende AOW-leeftijd. Voor mensen in ploegendiensten is het niet haalbaar om in gezondheid de eindstreep te halen. Dat leeft in de kantines en op straat. Vanuit de politiek is meermaals beloofd iets te doen voor mensen met een zwaar beroep. Rutte wordt dezer dagen steeds herinnerd aan mooie beloftes die hij hierover deed toen de VVD nog in de oppositie zat. „Weet je wat dat betekent, om dertig, veertig jaar onregelmatige diensten te doen?”, stelt Struijs. „Wij zien mensen letterlijk omvallen. Ga maar veertig jaar lang achter de boeven aan in Amsterdam-West, dag en nacht, dat is gewoon zwaar. Daarbij loopt de politie ook nog de nodige risico’s. Wij hebben vijftien tot twintig gewonden per week. Fysiek gewonden, dan heb ik het nog niet eens over de zware mentale blessures. Daarom hebben wij iets met die havenjongens, want die werken zich ook dag en nacht kapot.” Omdat we gemiddeld genomen steeds langer leven, moeten we ook langer werken. Eerst werden vut en prepensioen afgeschaft en toen werd stap voor stap de AOW-leeftijd verhoogd. Vanaf 1 januari staat die op 66 jaar en 4 maanden om verder op te lopen naar 67 jaar in 2021. Daarna gaat die leeftijd mee omhoog met de levensverwachting. Ondertussen loopt het verschil in levensverwachting tussen hoogopgeleiden en laagopgeleiden op. Hoogopgeleiden worden gemiddeld zo’n drie jaar ouder. Als ook gekeken wordt naar de gezondheid van ouderen zijn de verschillen nog schrijnender. Het Centraal Bureau voor de Statistiek meldt: „Hoogopgeleide 60-jarigen blijven gemiddeld zes jaar langer vrij van fysieke beperkingen dan hun laagopgeleide leeftijdsgenoten.” „Wat moeten we met die gemiddelden?”, vragen de vakbondsleiders zich af. Zij kennen vooral de verhalen van havenarbeiders en politieagenten die vroegtijdig overlijden. „Ik heb kaderleden die in twee maanden tijd vier collega’s moesten wegbrengen die allemaal nog niet de 70 zijn gepasseerd”, vertelt Stam. „En dan gaan wij lopen lullen dat we allemaal langer blijven leven. Niemand gelooft dat. Toen ik dat op Twitter aan de orde stelde, ging er iemand van het CBS lopen klagen dat ik zijn werk niet serieus neem. Flikker toch even gauw op.” Hartstilstand „Toevallig afgelopen week nog, een van onze meest loyale leden bij ECT, net twee weken met pensioen”, vervolgt Stam. „Laat zijn hond uit, hartstilstand, dood. Dat slaat in als een bom. Dat zullen jullie niet anders hebben Jan.” Struijs pakt zijn telefoon erbij en laat een bericht zien. „Hier, zomaar een voorbeeld. Deze vrouw is op haar 64e dood gebleven. Ik ben vanmorgen even langs die afdeling gegaan. Dat zijn de meisjes en jongens die dag en nacht aan de telefoon zitten en alle 112-ellende opvangen. Zij was 64! Dat was het enige waar het vanmorgen over ging. Ze vallen letterlijk dood neer.” Het landelijke bestuur heeft het initiatief van FNV Havens en de Nederlandse Politiebond inmiddels omarmd, maar de twee vakbondsmannen willen per se dat dit een actie van onderop blijft. „Het is ons feestje”, zegt Stam over de manifestatie op de Maasvlakte volgende week. Ze tuigen samen een landelijk actiecentrum op en daar mogen andere sectoren zich bij aansluiten. Stam en Struijs worden naar eigen zeggen platgebeld. „De zorg meldt zich heel nadrukkelijk bij ons”, zegt Struijs. „Leger en marechaussee doen mee. De boa’s, buitengewoon opsporingsambtenaren, dat zijn 23.000 handhavers in de grote steden. Bouw heeft zich bij ons gemeld. Dwars door andere vakcentrales heen.” De twee denken nu eens wél een deuk in een pakje boter te kunnen slaan. Meer dan de landelijke FNV. Zowel de politie als de havens hebben een organisatiegraad van circa 80 procent. „Vergeet niet, er zijn wel 1,3 miljoen mensen in Nederland die in ploegendiensten werken”, aldus Stam. „En die beroepsgroepen zijn goed georganiseerd.” Kom bij de heren niet aan met het argument dat er geen geld is voor vervroegde AOW. Stam: „Shell betaalt in Nederland niet eens belasting, want zo zijn regels. Dan moeten de regels maar veranderd worden. Want meneer Shell moet gewoon belasting betalen en natuurlijk veel meer dan mijn mensen in de haven. Of kijk naar die Zuidas, waar al die brievenbussen genieten van belastingparadijs Nederland. En tegelijkertijd is er een heel grote groep Nederlanders die zich helemaal de tyfus heeft gewerkt en dan is er geen geld voor eerder stoppen met werken?” Ze zijn ervan overtuigd dat ze zelfs de werkgevers mee zullen krijgen. Struijs: „Mijn werkgever zegt: jeetje Jan, we hebben 8% ziekteverzuim en die is het allerhoogst bij 60-plussers. Die werkgever krijgt een belang, want de inzetbaarheid gaat omlaag. In Sittard hebben ze geen politieauto meer rijden ’s nachts. Dan moet er iemand uit Venlo komen.” Onlangs werd hij zelfs benaderd door een grote werkgever in de gezondheidszorg: „Die wilden met mij een vertrouwelijk gesprek omdat ze merkten dat de actiebereidheid in de zorg erg groot is op die zware beroepen. Die hebben een hele generatie 50-plussers, die zijn helemaal verrot, joh.” De mannen hebben grote plannen. Werkonderbrekingen en stakingen behoren tot het standaard repertoire. De politie wil de flitspalen uitzetten. „Of we gaan met duizenden mensen naar Den Haag voor een belegering. Dan omsingelen we alle ministeries. Dat is een van de vele ideeën uit onze achterban.” Stam: „Ik wil de Coolsingel weer vol krijgen. Ik heb gezegd tegen Jan: wij krijgen 100.000 mensen op de been. Dat kunnen we, wij zijn mensen van de praktijk.”