Ontslag op staande voet houdt zelden stand

En dat is voor veel rechters reden om een streep door het ontslag op staande voet te zetten, zegt Pascal Besselink, arbeidsrechtjurist bij juridisch dienstverlener DAS. Dat zo veel werkgevers hun zaakjes niet op orde hebben bij een ontslag op staande voet, verbaasde Besselink ook dit jaar. „Vier jaar geleden, toen de Wet Werk en Zekerheid er kwam, werd een ontslag op staande voet nog moeilijker dan het al was”, zegt Besselink. „En nog handelen sommige werkgevers in een opwelling, schrijven ze emotionele ontslagbrieven en vergeten ze de formaliteiten, waardoor de zaak bij de rechter alsnog strandt – met soms tienduizenden euro’s schade als gevolg.” Een van de meest macabere voorbeelden van een mislukt ontslag op staande voet deed zich dit jaar voor bij een uitvaartonderneming. Die beet in het stof bij het congé van een medewerker die het lichaam van zijn beste vriend, die zelfmoord had gepleegd, ’s avonds uit de koeling haalde om afscheid te nemen – zonder toestemming van de familie. De manager van de ontslagen man kon niet bewijzen dat hij het bezoek had afgeraden, en dus was het ontslag op staande voet een veel te zware straf, oordeelde het gerechtshof van ’s-Hertogenbosch begin november. De werknemer krijgt in totaal €12.000 mee. Nog iets hoger was de vergoeding voor de Zeeuwse triagist – de persoon die op een huisartsenpost de telefoon opneemt – die het protocol aan haar laars lapte, en kon vertrekken toen na een verkeerd oordeel een beller overleed. De vrouw kreeg in totaal €18.000 mee. De huisartsenpost had na eerdere incidenten moeten ingrijpen, maar liet de triagist fouten maken, aldus – opnieuw – het Bossche hof. De huisartsenpost kondigde na die uitspraak een gang naar de Hoge Raad aan. Die moet nog oordelen. „Ontslag op staande voet is de zwaarste maatregel die je kunt nemen”, zegt Besselink. „De wet is daarom ook zeer strikt. Als werkgever moet je ’onverwijld’ laten weten dat je iemand ontslaat, en ook waarom je dat doet.” Een werknemer de schuld in de schoenen schuiven als het hele bedrijf slecht vaart, blijkt ook behoorlijk lastig. Toen telefonisch verkoopbedrijf IMA een klant verloor, werd één medewerker als zondebok aangewezen: zij zou mails hebben vervalst om eigen fouten toe te dekken, maar de werkgever kon niet aantonen ’wie wat had gedaan en wat daarvan de gevolgen waren’. Gevolg: een halve ton aan ontslagvergoeding voor iemand die pas zes weken in dienst was. Hetzelfde lot trof slachthuis Ameco bij het ontslagverzoek – niet eens op staande voet – van een leidinggevende in zijn nieuwe filiaal in Apeldoorn. Daar schortte nogal wat aan, oordeelde voedselwaakhond NVWA, en het slachthuis ging zelfs even op slot. Fout van de leidinggevende, vond Ameco, maar de rechtbank in Alkmaar maakte daar gehakt van. Dit was eerder collectief falen. Het slachthuis moet ruim twee ton vergoeding betalen, maar gaat in hoger beroep. In 2020 wordt het ontslagrecht als het goed is iets soepeler: werkgevers mogen ontslaan op basis van een ’optelsom’. Besselink: „Ik denk dat ontslagen die eind 2019 in de lucht hangen, om die reden even in de koelkast verdwijnen.”