Hersens troeven IQ-test af

De ’breintest’ is een database vol informatie en leert elke dag. „Ons model wordt steeds verfijnder”, zegt Andries van der Leij, neuro-econoom aan de Universiteit van Amsterdam.

De test kreeg consequent de beste mensen op de juiste plek, ontdekte ook adviesbureau McKinsey, dat bedrijven doorlicht. McKinsey gebruikt de breintest van BrainsFirst nu op zijn Nederlandse vestiging, net als de AZ-jeugdopleiding en anoniem gehouden bedrijven in ict, de financiële wereld, luchtvaart en cyberbeveiliging.

Stefaan Rodts, directeur voor personeelsontwikkeling bij McKinsey: „Wij zien hun aanpak als een manier om in contact te komen met toptalenten die we anders niet zouden bereiken.”

De ’oude’ personeelswerving is volgens de Universiteit van Amsterdam beperkt. De nieuwe test doet de hele motorkap van je brein open, aldus docent cognitieve neurowetenschappen Ilja Sligte. „Het toont jouw hersenactiviteiten onder alle omstandigheden. Zoals: kun je je concentreren, ben je snel afgeleid, ga jij je snel aanpassen? Cruciaal bij bedrijven.”

De selectie blijkt vooral geschikt voor topstudenten die richting een baan gaan, als een duidelijk cv nog ontbreekt. „Juist dan komt het aan op hun potentieel, lerend vermogen”, zegt Sligte. Met een gamevariant, NeurOlympics, kunnen studenten zich bij MckKinsey testen en ontdekken waartoe hun brein in staat is.

„Tijdens het spelen van de game op een laptop of tablet spreken we specifieke breindelen aan. Wij vangen aan de achterkant de data op. Daaruit maken wij breinprofielen. Hr-medewerkers krijgen de breindata in toegankelijke vorm om onderbouwde keuzes te maken”, zegt Sligte.

Sommige mensen komen glanzend door de oude IQ-test, lijken perfect voor een baan, maar falen in een drukke kantoortuin. „Voordat werknemers daarachter komen, zijn ze soms jaren verder. En vaak doodongelukkig”, zegt hij.

Bedrijven verbranden door de verouderde selectiemethode veel kapitaal aan personeel dat niet goed geselecteerd is, stellen de wetenschappers.

„Deze test bespaart het bedrijfsleven uiteindelijk miljarden. We kunnen ze met grote zekerheid vertellen welke sollicitanten voor die ene functie het niet gaan worden. We nemen je brein als basis, niet je cv. Ik zie de test als de voorspeller, de brug, tussen het onbenutte talent en werkgevers.”

Vier jaar lang testten Sligte en Van der Leij talloze topsporters en werknemers op breinfuncties. Ondernemer en journalist Eric Castien, in zijn tijd als correspondent in Spanje al gefascineerd door topsport, kwam hen dankzij zijn interesse in het brein op het spoor en begon met hen de start-up BrainsFirst.

Castien schreef De Koninklijke over Real Madrid. „Ik raakte geboeid hoe voetballers razendsnel perfecte keuzes maken onder hoogspanning. Onbewust. Die kunde om bliksemsnel de beste keuze te maken, moest breder te gebruiken zijn”, zegt hij. „We kunnen met de wetenschappelijke toets vrij zeker voorspellen hoe iemand gaat functioneren binnen een werkveld. Een beetje zoals Moneyball werkt voor het honkballen: harde data in aanvulling op de ervaring van de coach voorspelt iemands beste kwaliteiten op een bepaalde plek.”

Inmiddels worden consultants, die in korte tijd maar snel een heel bedrijf op problemen moeten scannen, getest op breinactiviteiten. „Voor die groep is lerend vermogen belangrijk: hoe je problemen snel oplost en dankzij mentale flexibiliteit oplossingen kunt bieden”, zegt Castien.

Nu BrainsFirst door wetenschappelijke tests is gekomen, denkt de start-up ook aan advisering aan bedrijven met productiviteitstips. „Werknemers kunnen een andere plek krijgen of concentratietrainingen volgen. Vrijwillig. Mensen die niet op hun plek zitten en zich niet kunnen concentreren, verdoen op een werkdag zo twee uur”, aldus Van der Leij. „Ze verbranden geld, zijn ongelukkig. Deze test toont het verschil tussen willen en kunnen.”