Nieuwe regels in 2019: Gezin belandt in achtbaan

Vooral ouders die hun baby naar de opvang brengen krijgen met een belangrijke wijziging te maken: dit jaar moet er één medewerker per drie 0-jarigen zijn, nu is die verhouding nog één op vier. In ruil daarvoor hoeft er bij de kinderen ouder dan zeven jaar in de dag- of buitenschoolse opvang nog maar één leider op twaalf kinderen te zijn, tegen één op tien nu. Die verhouding is overigens een minimum: er zijn verhalen bekend van opvangorganisaties die één op tien blijven aanhouden. Kinderdagverblijven waarschuwden halverwege dit jaar al „dat de kosten aanzienlijk meer zullen stijgen dan de kinderopvangtoeslag”, want er is ook zonder de nieuwe regels al een groot tekort aan medewerkers. Die voorspelling lijkt ook uit te komen, en dan groeien de wachtlijsten ook nog eens. De overheid betaalt in de dagopvang maximaal €8,02 per uur terug. De maximale vergoeding voor de buitenschoolse opvang gaat juist iets omlaag: €6,89 per uur. De kinderen dan maar onderbrengen bij opa en oma? Pas op: die moeten weer iets langer doorwerken tot hun pensioen. Van precies 66 jaar gaat de AOW naar 66 jaar en vier maanden. En er is nog meer pensioennieuws: de kleine potjes uit het verleden (€2 tot €466 per jaar) gaan verhuizen naar het fonds waar je nog pensioen aan het opbouwen bent. Tot de jaarwisseling heb je de tijd om je oude pensioenfonds te bellen met de vraag of ze het pensioen kunnen uitkeren in plaats van samenvoegen. Voor kersverse ouders is er bij al dat opvangleed nog een kleine meevaller: na de bevalling mag de partner in het nieuwe jaar langer thuis blijven: één hele werkweek. Dus vijf dagen voor partners die fulltime werken, vier dagen voor een partner die één dag per week vrij is, enzovoorts. Wie nog meer partnerverlof wil, moet nog even wachten met het stichten van een gezin: op 1 juli 2020 kunnen partners in de eerste zes maanden na de geboorte nog eens vijf weken extra geboorteverlof krijgen. Dat zijn overigens minimumvereisten: werkgevers als ING, Microsoft en Unilever proberen jongeren te lokken met een partnerverlof van tien dagen tot maar liefst een maand. Goed nieuws en slecht nieuws voor wie in de WW belandt. Om te beginnen gaat de maximale WW-duur naar twee jaar. Dat wil zeggen: werkgevers en werknemers hebben afgesproken om het derde WW-jaar, dat daarmee zou verdwijnen, uit eigen zak te betalen. Zit je in de WW en wil je toch een beetje actief blijven, dan krijg je volgend jaar meer ruimte om vrijwilligerswerk te doen. Voorheen mocht dat alleen bij organisaties die het algemeen nut of een sociaal belang behartigen, zogenaamde ANBI- of SBBI-instellingen. Straks kunnen werkloze vrijwilligers ook terecht bij lokale buurtinitiatieven en vakbonden. Eén regel geldt nog wel: de WW-vrijwilliger mag met zijn werk geen betaalde arbeidskracht verdringen. Wie een Wajong-uitkering krijgt, heeft in 2019 meer mogelijkheden om te studeren. Zij kunnen gebruik gaan maken van het levenlanglerenkrediet – een studiefinanciering voor wie al afgestudeerd is – zonder dat ze daarvoor gekort worden op hun uitkering. De plannen van staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid), om pakjes sigaretten €10 te laten kosten, zijn op dit moment nog toekomstmuziek, maar dat wil niet zeggen dat roken in 2019 even duur blijft. Integendeel: de accijns op tabak stijgt ook volgend jaar, en ook de btw-verhoging laat zich voelen in de sigarettenprijs. Eén pakje peuken kost na het vuurwerk €0,06 meer dan ervoor, een pakje shag van veertig gram wordt op 1 januari €0,11 duurder. Eén belastingtarief blijft tegen de verwachting in gelijk in het nieuwe jaar: de tijdelijke verhoging van de kansspelbelasting, van 29% naar 30,1%, blijft tot nader order van kracht. Het tarief gaat omlaag na de invoering van een nieuwe kansspelwet, maar dat wetsvoorstel ligt nog in de Eerste Kamer.