Tunnelvisie nekt Openbaar Ministerie

Vrijdagmorgen zijn alle verdachten in het onderzoek ’Zeeslag’ naar de vermeende fraude bij de bouw van het hoofdkantoor van KPMG integraal vrijgesproken. De meervoudige kamer van de rechtbank Amsterdam zei in het dossier geen enkele aanwijzing voor strafbaar handelen te hebben aangetroffen. Draai om de oren Het moet voor de aanklager als een stevige draai om de oren hebben gevoeld. Zijn jarenlange onderzoek werd door de rechtbank met een sierlijke boog in de papierbak geslingerd. Nog geen 24 uur eerder gebeurde exact hetzelfde met het onderzoek naar de vastgoedfraude die gepleegd zou zijn door Klaas Hummel, de voormalige zakenpartner van Willem Endstra. Ook hier bleef van het onderzoek geen spaan heel. Hoewel de twee onderzoeken niets met elkaar te maken hebben, zijn er wel enkele overeenkomsten te noemen. Advocaat Daan Doorenbos, die voormalig KPMG-bestuurder Van Everdingen bijstaat, beschuldigde het OM begin dit jaar tijdens zijn pleidooi van het lijden aan een tunnelvisie. „U heeft te vroeg geconcludeerd dat u een zaak heeft”, wees Doorenbos met z’n vinger naar de aanklager. Zere plek Nou beweren advocaten dat natuurlijk wel vaker, maar in dit geval legt hij de vinger op de zere plek. In zowel het onderzoek naar de vermeende fraude bij KPMG als bij Hummel, lijkt zowel de Belastingdienst, opsporingsdienst FIOD als het OM geen ander scenario hebben willen zien dan een crimineel scenario. Voor alle andere argumenten die de verdachten tijdens het onderzoek aandroegen, was geen enkele aandacht. Het heeft er alle schijn van dat het OM zich bij de presentatie van de onderzoeksresultaten door de FIOD geen moment heeft afgevraagd óf er überhaupt wel een zaak was. De strafrechtelijke trein was in beweging gekomen, en zou ook blijven rijden. Het valt te hopen dat tijdens de evaluatie bij het OM de vraag gesteld zal worden waarom er niemand in hun organisatie aan de noodrem is gaan hangen. Voorbeeldfunctie In het geval van Hummel leek het de Belastingdienst vooral goed uit te komen als hij gedwongen werd tot het treffen van een dure schikking met de erven Endstra, die daar vervolgens hun belastingschuld mee konden betalen. In het geval van KPMG was het vooral de voorbeeldfunctie waar de betrokken accountants in een publiek en vernederend proces op aangesproken moesten worden. Pas in de rechtszaal, na jarenlange onzekerheid, werden de argumenten van de verdachten uiteindelijk gehoord. En werd er recht gesproken. Schadeclaim Ter hoogte van deze laatste alinea zou ik het bombastische stemgeluid van Freddie Mercury iets zachter willen draaien. „And another one gone, and another one gone….” Hier past namelijk geen vrolijk geneurie meer. Want we kunnen nu al de twee data op de kalender aankruisen waarop het OM moet besluiten of het in beide nederlagen hoger beroep aantekent, of niet. De advocaten van zowel Hummel als Van Everdingen zitten in het laatste geval klaar om een schadeclaim in te dienen namens hun cliënten. En die gaat in de miljoenen euro’s lopen. Drie keer raden wie er voor die schade opdraait.