Kabinet grijpt in bij accountants

Dit schrijft minister Hoekstra van Financiën vrijdag in een brief aan de Kamer. Hij gaat een kwartiermaker aanstellen om alle veranderingen in de sector met spoed door te voeren. Het toezicht op accountants wordt bovendien weggehaald bij belangenverenigingen SRA en Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants en komt straks uitsluitend bij de AFM te liggen. Een aanhoudende reeks van omvangrijke boekhoudschandalen bij beursgenoteerde bedrijven, waarbij de betrokken accountant zat te slapen of tegen riante vergoedingen actief meewerkte aan schimmige danwel frauduleuze praktijken bij cliënten, bezorgde de accountancy een slechte naam. Het publiek verbaasde zich over de achteloosheid waarmee KPMG meewerkte aan het verhullen van de miljoenen aan smeergeld die Ballast Nedam betaalde aan Saudische prinsen, over de miljoenenfraude die Deloitte over het hoofd zag bij het Zuid-Afrikaanse winkelbedrijf Steinhoff en de financiële puinhoop die kon ontstaan bij de Rotterdamse woningcorporatie Vestia onder het toeziend oog van zowel KPMG als Deloitte. Fouten Ondertussen werden verontrustend veel fouten gemaakt in de controle van jaarrekeningen. „Er zijn sindsdien door accountantsorganisaties verbeteringen doorgevoerd, maar het moet nog beter om hun maatschappelijke rol waar te maken”, stelt de minister. Omdat het nu ontbreekt aan deugdelijke kwaliteits-indicatoren, dienen accountantsorganisaties voortaan te rapporteren over de kwaliteit van de door hen uitgevoerde controles. De rapportages moeten op één openbaar toegankelijke plek worden verzameld en beschikbaar worden gesteld. Bovendien dienen de twintig grootste accountantsorganisaties voortaan een raad van commissarissen te hebben, met vergaande bevoegdheden. Ook zal de kwartiermaker de variant van het ’audit only-model’ onderzocht worden, zoals voorgesteld door de onderzoekscommissie MCA. Daarbij worden de geldstromen van de controlepraktijk afgeschermd van andere geldstromen binnen de organisatie (ook wel het ring fencen van deze geldstroom genoemd). Medeondertekenen De minister neemt ook de aanbeveling van de MCA om de opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordelaar (okb’er) de accountantsverklaring verplicht mee te laten ondertekenen in aangepaste vorm over. „De okb’er heeft een andere verantwoordelijkheid dan de externe accountant en die verschillende rollen moeten duidelijk blijven. Anders zou de betrokkenheid van de okb’er feitelijk op een joint audit neerkomen. Om zonder dat er sprake is van medeondertekenen toch het belang van de interne controle als uitgevoerd door de okb’er te onderstrepen, wil ik bezien of het meerwaarde heeft om in de accountantsverklaring verplicht op te nemen of er een opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordeling heeft plaatsgevonden op de wettelijke controle”, zo schrijft Hoekstra aan de Kamer. Samenwerken De Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) laat in een eerste reactie weten het voorstel te steunen om het toezicht op het gehele wettelijke controledomein onder de AFM te brengen. „De NBA is vanzelfsprekend bereid om samen te werken en haar kennis te delen om deze transitie succesvol te laten verlopen”, aldus de accountantsclub. Ook zal de NBA haar eigen governance onder de loep nemen om waar wenselijk en mogelijk ook externen met een onafhankelijke positie een rol in beleidsbepalende organen te geven.