Er was vorige week commotie over de groei van het aantal zzp’ers in Nederland; deze zouden structureel het sociale stelstel uithollen. Vooral PvdA en CDA trokken van leer. Hoewel ik het inhoudelijk niet met de basisargumenten van deze twee linkse partijen eens ben, dreigt er inderdaad een groot gevaar door het toenemend aantal zzp’ers in Nederland… Even in het kort wat deze partijen zeggen: als méér mensen als zzp’er aan de slag gaan, dan dragen minder mensen bij aan diverse sociale voorzieningen zoals de WW en de pensioenen. Daar zit inderdaad een kern van waarheid in, maar deze partijen moeten niet zo beredeneren. Als we ervan uitgaan dat zzp’ers ondernemers zijn, dan dien je vooral te onderzoeken wat zzp’ers de economie opleveren… Zelfstandigenaftrek De zzp-vakbonden zijn fel tegen de afschaffing van de zelfstandigenaftrek. De meeste zzp’ers zelf ook. Maar, waarom zijn zzp’ers hiertegen? ‘Ik red het niet als ondernemer als de zelfstandigenaftrek niet meer zou bestaan’, roepen zzp’ers al jarenlang. Als je dat als zzp’er jaar in jaar uit roept , dan zeg je dus feitelijk dat je geen groeimodel hebt. Je onderneemt in de marge. Je onderneemt met subsidie van de overheid. Want, als je wél een groeimodel hebt én dat ook succesvol kunt implementeren, dan kun je op een gegeven moment (dús!) zonder die zelfstandigenaftrek overleven. Logischerwijze roept de vraag zich derhalve dan ook op: dragen zzp’ers (dús?) bij aan economische groei? Op basis van het argument dat de zzp’ers zelf hebben (‘Ik kan al jaren niet overleven zonder de zelfstandigenaftrek’), is de conclusie: ‘Nee’. Geen eigen groeimodel betekent immers geen gezamenlijke groei. Pensioenopbouw Verschillende onderzoeken wijzen uit dat slechts een miniem percentage van de zzp’ers spaart voor het eigen pensioen. Er heerst een mindset van ‘ Wie dan leeft, wie dan zorgt’. Ze gaan bovendien nu liever op vakantie. En, een ander veel gehoord argument is dat de zzp’er geen geld heeft om jaarlijks iets opzij te leggen voor pensioen. Kortom, er is geen enkele maatschappelijke verantwoordelijkheid die deze zzp’ers nemen. Dat betekent in concreto dat over 20 á 30 jaar er een enorme tsunami van nieuwe armoede ontstaat. Want, de AOW is nooit toereikend. En, er zal een maatschappelijke beweging ontstaan waarbij de mensen die tot die nieuwe armoede behoren, een sterker beroep doen op de overheid om te compenseren. En als je op de overheid een beroep doet om te compenseren, dan doe je dus feitelijk een beroep op de hele samenleving. Dus, ook op de zzp’ers die nu wél hun morele, maatschappelijke, financiële, sociale en economische verantwoordelijkheid nemen: de solidariteit is 180 graden gedraaid. Vanuit het verkeerde perspectief hebben CDA en PvdA gek genoeg ergens dus wel een punt; het sociale stelsel wordt uitgehold. Niet nu. Maar wel in de toekomst. Over een jaar of 20, 30. Ontmoedigingsbeleid En dús moeten we ons de vraag stellen of Nederland wel gebaat is bij een enorme groei van het aantal zzp’ers, dat niet kan overleven zonder de zelfstandigenaftrek en geen euro voor een pensioenpremie opzij legt. Dat mensen graag willen zzp’en, begrijp ik uiteraard wel. Maar wat mensen zelf willen, is niet altijd goed voor Nederland als geheel. Een stevig ontmoedigingsbeleid om het aantal zzp’ers in te dammen is daarom een fatsoenlijke optie.