Drie nieuwe miljardairs op de rijkenlijst van Quote

Ten kantore van Hearst Nederland, uitgever van Quote, bladert Schimmelpenninck tevreden door zijn versgedrukte rijkenlijst. „Kijk eens hoeveel advertenties”, laat hij zien. „Economisch hoogtij, hè. En dat is niet alleen goed voor de omzet. We merken ook dat de rijken die het leuk vinden om op de lijst te staan, dan meer geneigd zijn om met ons te praten.” Toch durven ook zij niet ronduit voor hun notering uit te komen. „Vaak gaat het gepaard met een toneelstukje”, vertelt Schimmelpenninck, die er een theatraal stemmetje bij opzet: „Dit hoeft voor mij allemaal niet, maar áls ik er dan in kom...” Hij grijnst: „En dan noemen ze een bedrag dat doorgaans een stuk hoger is dan wij hebben geschat.” Miljardairs Het onderzoek van Quote leidde tot de ontdekking van drie nieuwe miljardairs. Steven Schuurman bracht zijn bedrijf Elastic Search naar de beurs en is meteen de grootste stijger op de lijst. Vastgoedbaron Remon Vos bleef jarenlang uit het zicht van de rekenmeesters omdat zijn vastgoed zich hoofdzakelijk in Tsjechië bevindt, maar wordt nu op 1,5 miljard euro geschat. Ook keukenmagnaat Ben Mandemakers, een van de bekendste Quote 500-leden, voegt zich dit jaar voor het eerst bij de negen-nullenclub. Veel dingen blijven dit jaar bij het oude. Zo is Heineken-erfgename Charlene de Carvalho-Heineken wederom nummer 1 met een geschat vermogen van 14,2 miljard euro. John de Mol (op 4) is de hoogst genoteerde bekende Nederlander. Maar onder de oppervlakte is er de afgelopen jaren toch wel veel veranderd, zo stelt Schimmelpenninck vast. Handigheid „Toen Jort Kelder in de jaren 90 met de Quote 500 begon, vierden we jaarlijks het idee dat iedereen met een beetje handigheid rijk kon worden in Nederland. Als ik eerlijk ben, geloof ik daar niet meer zo in. Na de Tweede Wereldoorlog peuterde je bij de bank een lening los als je een bakkerij wilde beginnen. Nu willen de banken vooral nog hypotheken doen en ben je als ondernemer aangewezen op andere partijen, in bijvoorbeeld private equity.” Het gevolg is dat er steeds meer mensen op de lijst staan die, in de woorden van Schimmelpenninck, de economie ’afromen’. „En zelfs als ze wél iets toevoegen, zijn het vaak ridders, jonkheren en ronduit superslimme gasten. We liepen bij ons onderzoek voor de lijst tegen superrijken aan die bijvoorbeeld hun jaarcijfers niet deponeren. Ze pakken gewoon de boete die daarop staat, het interesseert ze niet. De rijken zijn een soort spoken aan het worden die hun kinderen naar privéscholen sturen en zich zo volledig afzonderen van de maatschappij.” De hoofdredacteur, die zelf van adel is, spreekt zich al jaren uit over vermogensongelijkheid en merkte bij het opstellen van zijn nieuwste lijst dat zijn zorgen ook bij de allerrijksten leven. „Neem Aat van Herk, die wij op een vermogen van twee miljard schatten. Hij is zelf van eenvoudige komaf maar is zeker niet dom. Toch vraagt hij zich openlijk af of de Aat van Herkjes van de toekomst kunnen doen wat hij heeft gedaan.” Belasting Het verbaast Schimmelpenninck dat dit wel bij Van Herk leeft, maar niet bij de middenklasse die hiervan de gevolgen ondervindt. „Mensen staren zich blind op topinkomens, terwijl vermogensongelijkheid het échte probleem is. De koopkracht van Jan Modaal staat stil, maar mensen als Aat van Herk hebben nog nooit zó weinig belasting betaald als nu. Bijna twee derde van het vermogen in Nederland is gebaseerd op erfenissen – pure mazzel. In de jaren 80 was zo’n twee derde nog selfmade.” De Quote-frontman wil daarom volgend jaar de grootste wijziging doorvoeren sinds de introductie van de Familie 50: extra waardering voor de rijken die hun vermogen volledig aan zichzelf te danken hebben. „Zelfs mensen als Donald Trump en Bill Gates, die uit vermogende families komen, scheppen op over het feit dat ze selfmade zijn. Dat prikt Forbes (het Amerikaanse equivalent van Quote, red.) al door met een aantal sterren op de schaal van selfmade. Ik vind dat we dat in Nederland ook weleens zichtbaar mogen maken.”