Column: de risicovolle Braziliaanse corona-aanpak

Maandenlang vond de man die wel de ’Trump van de Tropen’ wordt genoemd het niet nodig zichzelf te beschermen tegen corona, en ging hij stug door met handen schudden en omhelzen van mensen. Sinds vorige week is hij de meestbesproken Braziliaanse coronapatiënt. Lockdown Maar de president trekt zich nog steeds weinig van het virus aan. Hij blijft gouverneurs en burgemeesters aansporen de lockdowns verder af te bouwen om ruim baan te maken voor de economie. Het is de vraag of dat verstandig is. Het dagelijkse aantal nieuwe besmettingen blijft hangen rond het recordniveau van enkele weken geleden, en er zijn meerdere staten waar de intensive care van ziekenhuizen voor 90% of meer bezet is. Uit gezondheidsoogpunt ligt het eerder voor de hand de maatregelen op te voeren dan ze verder af te bouwen. Maar dat schaadt de economie volgens de president te veel. Voor de korte termijn heeft hij gelijk. Koppel je de maatstaf die de universiteit van Oxford heeft ontwikkeld voor striktheid van de lockdowns aan de neerwaartse bijstelling van de IMF-voorspellingen voor de economie, dan zie je inderdaad dat landen die een relatief strikte lockdown invoeren op korte termijn een bovengemiddeld sterke economische terugval doormaken. Maar op de wat langere termijn kan het anders uitpakken. Als er lange tijd veel nieuwe besmettingen zijn, kunnen mensen ook zomaar langer terughoudend blijven in het bezoeken van winkelcentra, restaurants, cafés en dergelijke. Angst is slecht voor het consumentenvertrouwen en daarmee voor de consumentenbestedingen. Zweden De ervaringen in Scandinavië wijzen in die richting. Denemarken gooide een deel van de economie volledig in het slot, terwijl Zweden bedrijven ruimte gaf om open te blijven. De schade voor het Deense bedrijfsleven was in eerste instantie groot. Alhoewel minder, zakte ook in Zweden de consumentenbestedingen in. Winkels, cafés, restaurants en andere bedrijven mogen dan open zijn, mensen die bang zijn om het virus op te lopen blijven vrijwillig zoveel mogelijk thuis. Door het achterwege laten van de lockdown bleef het aantal besmettingen in Zweden de afgelopen maanden stijgen, in tegenstelling tot Denemarken. Het consumentenvertrouwen heeft zich in Denemarken dan ook eerder hersteld dan in Zweden. Onderzoek voor de Amerikaanse staat Texas van de econoom Austan Goolsbee duidt er daarnaast op dat het restaurantbezoek van consumenten meer samenhangt met het verloop van het aantal besmettingen dan met het instellen van lockdowns. Kort herstel Het dagelijkse aantal coronaslachtoffers weigert in Brazilië, zoals gezegd, duidelijk onder de recordniveaus te duiken en zou zomaar verder kunnen stijgen nu de economie steeds meer vrij spel krijgt. Als de bevolking daarvan schrikt, kan het recente herstel van de consumentenbestedingen, zichtbaar in de detailhandelsverkopen, weleens van korte duur zijn. Vooralsnog rekenen economen voor Brazilië op een krimp van ruim 6%, waarmee Brazilië iets beter scoort dan de meeste Zuid-Amerikaanse landen. Maar indien de druk van Bolsonaro om lockdowns af te bouwen de economische situatie niet verbetert of zelfs verslechtert en ondertussen extra coronaslachtoffers oplevert, is dat voor de al dalende populariteit van de president de slechtst mogelijke uitkomst. Raoul Leering is hoofd internationaal handelsonderzoek bij ING. Reageren? Mail naar vragen@dft.nl.